Nauka o organizacji i przedsiębiorstwie. Podstawy teorii organizacji. (Wyklad 1) презентация

Содержание

Wykład 1 Podstawy teorii organizacji

Слайд 1Nauka o organizacji i
przedsiębiorstwie

Prof. Dr hab. Grzegorz Monastyrski

Bydgoszcz, 2014 r.

Слайд 2Wykład 1
Podstawy teorii organizacji

Слайд 3Teoria organizacji – źródła inspiracji, pojęciowy model organizacji
Organizacje tworzą i rozwijają

ludzie. Czynią to dla zapewnienia realizacji założonych celów, zadań i funkcji.
Organizacja znalazła się w centrum zainteresowania szeregu nauk (np. ekonomii, psychologii, socjologii, prawa i przede wszystkim, nauce o organizacji i zarządzaniu.)
Interdyscyplinarność nauki o organizacji sprawia, że w ramach jednej teorii nie można wyjaśnić występujących problemów organizacji.
Według M. Jo Hatch teoria organizacji podlega wpływom (impulsom), które dostarczają pomysłów teorii organizacji.

Слайд 4Źródła inspiracji w teorii organizacji

Слайд 5Twórcy polskiej prakseologicznej teorii organizacji
Tadeusz Kotarbiński (1886-1981)
Jan Zieleniewski (1901-1973)

Слайд 6Organizacja
W teorii organizacji podstawowym przedmiotem zainteresowania jest organizacja. Mimo że jest

to jedno z ważniejszych pojęć nauki o organizacji i zarządzaniu, nie ma jednoznaczności w jego definiowaniu.
Pojęcie „organizacja” w brzmieniu organisatio znane było już w średniowiecznej łacinie. Samo pojęcie etymologicznie i znaczeniowo wiąże się niewątpliwie z łacińskim organum (gr. organon). Pierwotnie oznaczało narzędzie; wtórnym znaczeniem pojęcia, przyjętym przez języki nowożytne, jest narząd

Слайд 7 Pojęcie ma wiele odniesień. W literaturze powszechnie używa się słów: organizować,

organizator, organizacyjny, zorganizowany itd. Według T. Kotarbińskiego pojęcie to bywa stosowane do oznaczenia różnych kategorii ontologicznych (ściślej: semantycznych), takich jak: rzeczy, cechy, stany oraz ich zmiany i stosunki

Слайд 8Rzeczy – kategoria ściśle ontologiczna, tylko one istnieją. To przedmioty istniejące

w sensie fizycznym, złożone z jakichś elementów, istniejące w czasie i w przestrzeni.
Cecha – to własność, atrybut, wyróżniająca daną rzecz, przysługująca jej niezależnie od uwarunkowań sytuacyjnych.
Stan rzeczy – to ogół cech danej rzeczy w danej chwili lub ogół cech, które nie ulegają zmianie w danym okresie (zdarzenia statyczne). Gdy mamy do czynienia ze zmianami stanów, jest to zdarzenie kinetyczne. Szereg zdarzeń następujących po sobie i w jakikolwiek sposób wzajemnie uzależnionych nazywa się procesem.

Слайд 9Stosunek (relacja) między rzeczami a częściami rzeczy złożonych czy między cechami

rzeczy i zdarzeniami – to sposób, w jaki jedna rzecz (cecha, zdarzenie) ma się do drugiej. Rzeczy, cechy i zdarzenia można zatem rozpatrywać jako elementy układu, a całokształt stosunków miedzy elementami jakiejś całości lub między elementami a całością, rozpatrywany z określonego względu, jest strukturą tej całości z tego względu. Dlatego też wyróżnić można zarówno strukturę rzeczy złożonych, jak i procesu.

Слайд 10Termin „organizacja” jest pojęciem wieloznacznym i może być interpretowany w sensie:
Atrybutowym -

jako pewna całość składająca się z części, przy czym części te współprzyczyniają się do powodzenia całości. Organizacja w tym znaczeniu jest cechą (atrybutem) rzeczy zorganizowanych. Jest to ujęcie bliskie zrozumieniu pojęcia struktury, o ile nie tożsame z nią.

Слайд 11
Rzeczowym - rzeczowe znaczenie organizacji dotyczy zespołów ludzkich i instytucji, rozumianych

jako wyodrębnione z otoczenia, wewnętrznie uporządkowane i powiązane między sobą zbiory elementów (podsystemy).

Czynnościowym - jako świadomy proces organizowania lub przekształcania zorganizowanych całości, np. proces produkcji, organizowania imprez.

Слайд 12Definicje organizacji
Wg. T. Kotarbińskiego: „pewien rodzaj całości ze względu na stosunek

do niej jej własnych elementów, mianowicie taka całość, której wszystkie składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości”
Wg. R. Tannenbauma: „uporządkowanie, w którym wszystkie jednostki są tak do siebie wzajemnie ustosunkowane, że działają jako całość, przy czym każda jednostka ma własne zadanie do wykonania”

Слайд 13
Wg. T. Parsonsa „organizacja jest to system społeczny zorganizowany dla osiągania

celu określonego rodzaju”
Wg. Ch. Barnarda, który pisze, że organizacja to „system świadomie skoordynowanych działań lub sił dwu lub więcej ludzi”
Wg. R.W. Griffina „organizacja - grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów”

Слайд 14
Wg. R. Ackoffa „organizacja jest systemem zachowującym się rozmyślnie, posiadającym co

najmniej dwa podsystemy zachowujące się także rozmyślnie i mające wspólne zamierzenia (cele), które zmuszają do wprowadzenia podziału pracy, a system informacyjny i komunikacyjny umożliwia interakcje między względnie autonomicznymi podsystemami, przy czym przynajmniej jeden z tych podsystemów pełni funkcje regulacyjno-sterujące w systemie”

Слайд 15Pojęciowy model organizacji wg M. Hatch

Слайд 16Czteroelementowy model organizacji według H. Leavitta

Слайд 17Pięcioczłonowy model organizacji według Krzyżanowskiego

Слайд 18Pięć podstawowych części organizacji wg H. Mintzberga

Слайд 19Organizacja czasu przełomów
Wraz z rozwojem cywilizacji zmieniała się całkowita ilość wiedzy

dostępnej w organizacji.
Obiektywne uwarunkowania, odpowiadające danemu okresowi, doprowadziły „…do powstania zapotrzebowania społecznego na racjonalne, poznawczo ugruntowane koncepcje, zasady i sposoby sprawnego kierowania (zarządzania) działalnością gospodarczą i do wyodrębnienia się w konsekwencji nauki (nauk) o organizacji i zarządzaniu…”

Слайд 20Epoki rozwoju cywilizacji i główne ich zasoby

Слайд 21Fazy rozwoju Ery Przemysłowej

Слайд 22Klasyczne wpływy w teorii organizacji
Faza druga Ery Przemysłowej rozpoczęła się mniej

więcej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych dziewiętnastego wieku;
W fabrykach powszechnie zaczęto wykorzystywać złożone procesy produkcyjne;
Zastąpienie maszyn parowych elektrycznymi;
Gwałtowne przyspieszenie rozwoju przedsiębiorstw przemysłowych, w których wprowadzono pogłębiony podział pracy;
Szerokie zastosowanie specjalistycznych maszyn i urządzeń produkcyjnych dla produkcji wielkoseryjnej i masowej;

Слайд 23Rozbudowywaniu podlegały systemy organizacji społecznej i biurokracji, w których nacisk kładziono

na kontrolę i specjalizację;
W strukturach ówczesnej organizacji nastąpił bardzo istotny wzrost liczby szczebli menedżerskich i administracji;
Zmianom w organizacjach towarzyszyły usprawnienia transportowe i komunikacyjne, większa wolność handlu, rosnące zainteresowanie społeczne konsumpcyjnymi wytworami uprzemysłowienia, rewolucja zbrojeniowa, która nastąpiła po ulepszeniach technologii obróbki stali i produkcji chemicznej, a także rozwój narzędzi mechanicznych.

Слайд 24 Postęp ten nie byłby możliwy bez wykorzystania w ówczesnych przedsiębiorstwach wyników

badań teoretyków i praktyków nauki o organizacji i zarządzaniu, współcześnie nazywanych w tej nauce szkołą klasyczną, z dwoma jej nurtami:
Naukową organizacją pracy
Klasyczną teorią organizacji

Слайд 25Klasyczne wpływy w teorii organizacji można prześledzić, analizując dorobek teoretyków i

praktyków teorii organizacji

Слайд 26Adam Smith (1723-1790)
Wybitny szkocki ekonomista, teoretyk społeczeństwa i klasyk ekonomii politycznej.

Jego znane dzieła to: „Teoria uczuć moralnych” (1759) i „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” (1776).

Слайд 27 A. Smith uważał, że to praca jest podstawowym źródłem wartości i

bogactwa narodów.

Zdaniem Smitha podział pracy zwiększa produkcję, ponieważ wzmaga sprawność robotnika, który może skoncentrować się na mniejszej liczbie działań.

Jego słynny przykład wytwarzania szpilek (podział procesu pracy na 18 czynności składowych, 10 odpowiednio przygotowanych pracowników wykona 48 tys. szpilek, natomiast gdy każdy z nich pracuje oddzielnie, to wytworzy ułamek tej liczby) jest często wykorzystywany przy wyjaśnianiu zjawiska synergii

Слайд 28Émile Durkheim (1858-1917)
Najsłynniejszy francuski socjolog, uważany za twórcę podstaw funkcjonalizmu, strukturalizmu

i postmodernizmu. To jego prace pozwoliły uznać socjologię za dyscyplinę naukową. Jego znane dzieła to: „O podziale pracy społecznej” (1883), „Zasady metody socjologicznej” (1895), „De la divisi on du travail social” (1893) i „Elementarne formy życia religijnego. System mtotemiczny w Australii” (1912).

Слайд 29 Durkheim uważał, że podział pracy powinien obejmować nie tylko organizacje produkcyjne,

ale też strukturalną przemianę społeczeństw rolniczych w społeczeństwa przemysłowe.
Według Durkheima przemiana ta oznacza wzrost specjalizacji, hierarchiczności i wzajemnej zależności zadań. Autor zaproponował rozróżnienie pomiędzy formalnymi i nieformalnymi aspektami organizacji, podkreślając wagę społecznych potrzeb robotników oraz wymogi formalnego organizowania ich pracy.

Слайд 30Max Weber (1864-1920)
Niemiecki historyk i metodolog, socjolog i ekonomista, który wniósł

fundamentalny wkład do teorii źródeł władzy w organizacji w początkach bieżącego stulecia. Uważany wraz z Durkheimem za twórcę współczesnej socjologii. Autor teorii biurokracji – koncepcji idealnego typu organizacji. Jego znane prace to: „Etyka protestancka a duch kapitalizmu” (1904-05) „Gospodarka i społeczeństwo” (1922), „Teoria organizacji społecznej i ekonomicznej” (1924).

Слайд 31 W ujęciu Webera organizacja jest pewnym typem porządku społecznego, instytucji zorganizowanej

w „system biura” i nastawionej na bezosobowość, efektywność oraz pewność funkcjonowania.
Jego zdaniem każda organizacja potrzebuje ściśle zdefiniowanej hierarchii służbowej pracowników, określonych przepisów kierujących organizacją i podziałem pracy. Każdy pracownik powinien być oceniany inaczej, a głównym czynnikiem wpływającym na ocenę powinna być jego efektywność.
Weber biurokrację postrzegał jako sposób racjonalizowania otoczenia społecznego opartego na kryteriach wartościujących.

Слайд 32 Wyróżniał racjonalność formalną, która polega na technikach obliczeniowych i racjonalność materialną,

odnoszoną do pożądanych celów działania kierujących wykorzystaniem technik obliczeniowych.

Uważał, że „racjonalność formalna pozbawiona świadomego uwzględnienia racjonalności materialnej prowadzi do – jak to wyraziście nazywał – „żelaznej klatki” zdolnej uwięzić człowieczeństwo i czynić z człowieka „kółko w wiecznie pracującym mechanizmie”

Слайд 33Karol Marks (1818-1883)
Niemiecki teoretyk społeczny, twórca komunizmu rewolucyjnego, a w dziedzinie

socjologii materializmu historycznego.
Najlepiej znany dzięki swojej teorii kapitału i związanych z nią przemyśleń dotyczących alienacji, tj. wyobcowania jednostek wzajemnie wobec siebie lub wobec konkretnej sytuacji lub procesu.
Jego znane prace to: „Rękopisy ekonomiczno filozoficzne” (1844), „Manifest komunistyczny” (1848), „Zarys krytyki ekonomii politycznej” (1857-58), „Kapitał” (1867– I tom, 1885, 1894 tomy pozostałe).

Слайд 34 Według K. Marksa praca stanowi fundament świata społecznego. Praca „…wyłania się

z potrzeb fizycznych określanych przez podstawowy stosunek pomiędzy człowiekiem a jego otoczeniem fizycznym.

Organizacja, według K. Marksa, jest pełna sprzeczności. Kapitalizm opiera się na sprzeczności kapitału (kapitalistów) i interesów świata pracy (robotników). Ta sprzeczność dotyczy także zyskowności.

Слайд 35Frederick W. Taylor (1856-1915)
Amerykański inżynier, uważany za ojca naukowej organizacji pracy.
The

art of management has been defined as knowing exactly what you want men to do and then seeing that they do it in the best and cheapest way

Слайд 36 Koncepcje Taylora powstały w wyniku wieloletnich doświadczeń w dużych amerykańskich zakładach

przemysłu stalowego: Midvale Steel, Simonds Rolling Machine i Bethlehem Steel.
W książkach: Shop Management (Zarządzanie warsztatem wytwórczym) oraz The Principles of Scientific Management (Zasady naukowego zarządzania) (1912) F. Taylor przedstawił zarys swojej filozofii. Stwierdził, że całą swoją teorię może przedstawić za pomocą czterech głównych zasad

Слайд 371. Opracowaniu prawdziwej nauki zarządzania, tak aby można było, na przykład,

ustalić najlepszą metodę wykonania każdego zadania.
2. Naukowym doborze pracowników. Polega to na tym, że każdy pracownik powinien być indywidualnie dobierany do rodzaju wykonywanej pracy, w której się dobrze czuje i do której się nadaje.
3. Naukowym wyszkoleniu i doskonaleniu pracownika. Daje to gwarancje dla pracodawcy zwiększenia wydajności pracy. Zaś dla pracowników zwiększona wydajność i wyższe kwalifikacje stawały się głównym źródłem wzrostu stawek wynagrodzenia.
4. Bezpośredniej, przyjaznej współpracy między kierownictwem i pracownikami.

Слайд 38Henri Fayol (1841-1925)
Francuzki inżynier w przemyśle górniczym uważany za założyciela klasycznej

szkoły zarządzania. Był pierwszym, który usystematyzował postępowanie kierowników. Sformułował także ogólne zasady budowy struktur organizacyjnych i zasady kierowania ludźmi. Był zdania, że zarządzania można się nauczyć równie dobrze jak każdego innego przedmiotu. Jego najważniejszą pracą naukową była książka „Zarządzanie ogólne i przemysłowe” (1919).

Слайд 39 Fayol dążył do rozwiązania takich problemów, jak:
rozłączny podział pracy administracyjnej między

poszczególne stanowiska i wyraźna specjalizacja w sferze pracy;
rozgraniczenie ściśle określonych kompetencji, niezbędnych do pełnienia poszczególnych funkcji;
budowa hierarchii funkcji i stanowisk oraz niesprzecznej sieci zależności miedzy nimi;
utrzymanie dyscypliny w pracy administracyjnej;
podporządkowanie interesu osobistego urzędników wymogom sprawnego funkcjonowania całej organizacji.

Слайд 40 Fayol podzielił działalność gospodarczą na sześć podstawowych czynności:
techniczną,
handlową,
finansową,
ubezpieczeniową,


rachunkową,
administracyjną.

Слайд 41Zasady Fayola, które miały ogromny wpływ na rozwój zarządzania
1. Podział pracy

– specjalizacja powoduje podział.
2. Autorytet – formalny, gdy brakuje wiedzy.
3. Dyscyplina – przepisy są po to, by je przestrzegać.
4. Jedność rozkazodawstwa – każdy pracownik otrzymuje zadania tylko od jednej osoby.
5. Jednolitość kierownictwa – operacje w organizacji, prowadzące do jednego celu, powinny być przedmiotem kierowania przez jednego kierownika, posługującego się jednym planem.
6. Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu – interesy pracowników nie powinny przeważać nad interesami organizacji jako całości.
7. Wynagrodzenie – sprawiedliwe dla wszystkich.

Слайд 42c.d.
8. Centralizacja – problem polega na znalezieniu w każdym przypadku właściwego

stopnia centralizacji.
9. Hierarchia – linie władzy w organizacji przebiegające od najniższego do najwyższego szczebla w organizacji.
10. Ład – właściwy czas i miejsce dla każdego w organizacji.
11.Odpowiednie traktowanie personelu – do podwładnych naleŜy odnosić się z przychylnością i sprawiedliwie.
12. Stabilność personelu – duża fluktuacja wpływa niekorzystnie na sprawność funkcjonowania organizacji.
13.Inicjatywa - swoboda podwładnych w planowaniu, nawet jeśli zdarzają się błędy.
14. Esprit de corps – sprzyjanie poczuciu przynależności do zespołu zapewni organizacji ducha jedności.

Слайд 43Chester Barnard (1886-1961)
Amerykański przemysłowiec i administrator, który rozszerzył durkheimowską koncepcję organizacji

nieformalnej na klasyczną teorię zarządzania. Zalicza się do tzw. "przejściowego okresu" w historii myśli organizatorskiej. Jego głównym osiągnięciem było wprowadzenie do kierunku klasycznego aspektów związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi. Najważniejsze prace to: „Funkcje kierownicze” (1938) i „Organization and Menagement” (1948).

Слайд 44 Dowodził, że organizacje to systemy oparte na współpracy, przeciwstawiając się dotychczasowym

poglądom podkreślającym ich hierarchiczny, podporządkowujący i autorytarny charakter.

Uważał, że dyrektorzy mogą przekształcić swoje organizacje w oparte na współpracy systemy społeczne. Wystarczy skorzystać ze sposobów działania, które polegają „…na koncentrowaniu się na integracji wysiłków przez przedstawienie robotnikom celów i zwracanie uwagi na ich motywacje”

Слайд 45Współczesne wpływy w teorii organizacji

Слайд 46 Współczesne organizacje stały się organizacjami klienta.

Miejsce wydajności zajmuje kreatywność, dzięki

której organizacja może skutecznie reagować na zróżnicowane i zmienne potrzeby swoich klientów.

Produkcję masową zastępuje się krótkoseryjną, pod klienta, a jednocześnie następuje decentralizacja procesów informacyjnych i decyzyjnych, w których szeregowi wykonawcy pozostają w bezpośrednim kontakcie z klientami.

Następuje umiędzynarodowienie się firm, globalizacja.

Слайд 47Według T. Burnsa zmiany te można odczytywać jako wskaźniki przejścia od

industrializmu do postindustrializmu.

Слайд 50 Współczesne wpływy w teorii organizacji stają się bardzo czytelne, gdy rozpatruje

się ją z punktu widzenia trzech perspektyw:

Modernistycznej
Interpretywizmu symbolicznego
Postmodernizmu


Слайд 511. Perspektywa modernistyczna
Perspektywa modernistyczna - w teorii organizacji jest ściśle związana

z ogólną teorią systemów.

System w ujęciu Bertalanffy’ego to „…układ (rzecz) o wzajemnie powiązanych częściach. Każdą z tych części pojmuje się jako oddziałującą na inne i zależną od całości.”

Do objaśniania najważniejszych pojęć teorii systemów powszechnie wykorzystuje się, obecnie, hierarchię systemów K. Bouldinga

Слайд 52Hierarchia systemów według K. Bouldinga

Слайд 53Organizacja jako system otwarty

Слайд 542. Perspektywa interpretywizmu symbolicznego
Na perspektywę symboliczno-interpretacyjną składają się dwie bliskie sobie

koncepcje. Jest to:
teoria ustanowienia,
teoria społecznej konstrukcji rzeczywistości.

Слайд 55 Teoria ustanowienia (K. Weick) - skupia się na subiektywnym pochodzeniu bytów,

takich jak organizacja. Celowo dobrane słowo ustanowienie ma podkreślić działania polegające na budowaniu, przekształcaniu, wyróżnianiu i burzeniu przez kadrę zarządzającą wielu obiektywnych cech swego otoczenia.

Teoria społecznej konstrukcji rzeczywistości (P. Berger i T. Luckmann) - negocjacje interpersonalne i niepisane porozumienia przyjmowane w trakcie wspólnych doświadczeń wytwarzają ludzki porządek społeczny. Porządek społeczny jest więc wynikiem porozumienia dotyczącego sposobu postrzegania rzeczy i odpowiadających im znaczeń.


Слайд 563. Perspektywa postmodernizmu
Zasadniczym przedmiotem zainteresowań postmodernistów jest interpretacja przez uczestników organizacji

konstrukcji społecznych, w których odgrywają oni swoje role organizacyjne oraz wynikające z niej wartościowania, emocje i postawy. Mają one zasadnicze znaczenie dla zachowań organizacji oraz dla potencjału społecznego organizacji.
Perspektywa postmodernizmu w teorii organizacji była przejawem opozycji w stosunku do modernizmu. Modne stało się budzenie niepokoju poznawczego, zamiast dążenia do pewności; akcentowanie chaosu i różnorodności, zamiast porządku, spójności i jednorodności.

Слайд 57Różnice perspektyw w teorii organizacji

Слайд 58Metafory w teorii organizacji
Coraz częściej teoretycy organizacji przedstawiają swoje ujęcia, opierając

się na sposobach zapożyczonych z innych nauk. Takim „zapożyczonym” sposobem odczytywania i rozumienia organizacji jest stosowanie metafor.

Stosując metaforę jesteśmy w stanie zrozumieć jeden rodzaj doświadczenia za pomocą innego. Przyjmujemy identyczność dwu zestawianych rzeczy, pomimo ich oczywistej odmienności ( A jest B – A jest podobne do B: „człowiek jest lwem”, „Życie ludzkie jest długą, wijącą się drogą” itp.). Rozumiejąc jeden element metafory, można zrozumieć drugi lub odczytać to, co z niego wynika.

Слайд 59Metafory w teorii organizacji

Похожие презентации

Стратегическое управление. Классификация экономических рисков 318
Управлінські рішення в системі адміністративного менеджменту 267
Контроль деятельности подчиненных в организации. Контроллинг 299
Оценка результатов проектной деятельности 432
SWOT - анализ 734
Навыки работы в команде, основы техники брэйнсторминга и принятия командного решения 275

Обратная связь

Если не удалось найти и скачать презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое ThePresentation.ru?

Это сайт презентаций, докладов, проектов, шаблонов в формате PowerPoint. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами с другими пользователями.

Для правообладателей

Яндекс.Метрика