Орталық нерв жүйесінің өмірге қауіпті зақымдалуын диагностикалау және жедел көмек көрсету алгоритмі презентация

Содержание

Неврологияда күттірмейтін жедел жағдайларға барлық шұғыл патологиялық тез арада диагностиканы және мақсатты емдеуді ауырлығына қарамай талап ететін жағдайлар жатады.

Слайд 1Орталық нерв жүйесінің өмірге қауіпті зақымдалуын диагностикалау және жедел көмек көрсету

алгоритмі

Лекторлар:
М.ғ.д профессор: Тузелбаев Н.К
Доцент Қазбекова К.С.

Слайд 2 Неврологияда күттірмейтін жедел жағдайларға барлық шұғыл патологиялық тез арада диагностиканы

және мақсатты емдеуді ауырлығына қарамай талап ететін жағдайлар жатады.

Слайд 3Неврологиядағы жедел жағдайлардың ерекшеліктері ОНЖ-ң ішкі ортасының функциясының бұзылуы, оның координациясын

және сезгіштігін жоғалтады.
Олардың тұрақты себептерін табу қиын мәселе.
Кез-келген дәрігер осындай патологиямен кездескенде мынадай мәселелерді шешуге тиісті.

Слайд 41.Тыныс алудың және қан айналудың бұзылуын тауып және оны емдеу (эпилептикалық

статуста- тырыспаға қарсы дәрілерді енгізу).

2.Негізгі синдромдарды және нейрохирургиялық операцияның керектігін шеше білу.

Слайд 53.Қандай ауруханаға жатқызуды шеше білу. Неврологияда күттірмейтін жағдайлар жиі есті жоғалтумен,

орынсыз қылықпен, тіл күрмелуімен, анық себебімен шағымын, анамнез жинау қиынға түседі. Қасындағы болған адамды сұраудың схемасы:
1.Уақыты.
2.Болған жері.
3.Алып келген факторлар: ыстықтық, толғану, ауыру, денені ауыстыру, ауыр жұмыс т.б.

Слайд 6 4.Алғашқы жайы: отыруы, тұруы, жатуы.
5. Айқайлау.

6. Тері түсі.
7. Тамыр соғысы.
8. Қимылдары: тырысу, ошақты және жалпы.
9. Құлаған кезде зақымдану, еріксіз дәретке отыруы.
10. Ұстама ұзақтығы.
11. Қалпына келтіру симптомдары: басы ауырады, есінің кіресілі-шығасылы, сөздің бұзылуы, қимылының, сезгіштігінің бұзылуы.

Слайд 7Жедел ми-қан айналымының бұзылыстары (ЖМҚБ )
ЖМҚБ кенеттен пайда болатын (минут,

сағат), 24 сағат сақталып, немесе тамырлар бұзылысының нәтижесінде өлімге әкелетін, ошақтық неврологиялық симптоматика немесе жалпы милық бұзылыс.

Слайд 8Транзиторлы ишемиялық шабуыл – ошақтық неврологиялық симптоматика бірнеше минутта, кейде сағатта

пайда болып, 24сағат сақталады және барлық бұзылған функциялардың қайта қалпына келуімен аяқталады.

Слайд 9ЖМҚБ себептері:
- тромбоз немесе эмболия себебінен ми тамырларының окклюзиясы (атеросклероз, жүрек

қуысындағы тромбтар, васкулиттер)
- тамырлардың жарылуы (артериальды гипертензия, бас ми ішілік аневризма, артериовенозды мальформация, гипокоагуляция жағдайы)
- бас ми қанайналымының өзін өзі реттеуінің үзілуі.

Слайд 10ЖМҚБ негізгі түрлері:
Ишемиялық инсульт – бас миының белгілі бір аймағындағы қанайналымның

тоқтауы немесе азаюы.
Ошақтық симптомдар біртіндеп дамиды, ал жалпы милық симптомдар аз көрініс береді. Көбіне АҚҚ төмен, қалыпты болғанда және ұйқыдағы уақытта дамиды.
Эмболия кезінде клиникалық симптомдары бірден көрініп, қысқа уақыттық есінен айрылу және генерализацияланған ұстамалар дамиды.

Слайд 11Геморрагиялық инсульт - ми затына немесе қарыншасына қан құйылу.
Ошақтық симптомдардың

көрінуі, бас ауруы, сананың тез жоғалуы болады.
Физикалық немесе эмоциялық күштемеден соң, көбіне күндіз дамиды.

Слайд 12Субарахноидальды қан құйылу - аневризмалардың жарылуы нәтижесінен бас миының қабығының астына

қан құйылу.
Бұған бас ауру, жүрек айну, құсу, жарықтан қорқу, психомоторлы қозу немесе естің төмендеуі, менингиальды синдром, генерализацияланған эпиұстамалар тән.

Слайд 13ЖМЖ дәрігерлерінің бірінші жұмысы- ЖМҚЖ дұрыс диагностикалау, жедел көмек көрсетіп, науқасты

неврологиялық бөлімшеге госпитализациялау.

Слайд 14Диагностика
1.Өмірге маңызды функциялардың жағдайын бағалау: ес, тыныс алу, қан айналым.
2.бастың жұмсақ

тінін, сыртқы есту және мұрын жолдарын визуальды қарау- ликворея, гематорея, БМТ анықтау.
3.ЖСЖ, АҚ, жүрек аускультациясын, пульсті тексеру.
4.неврологиялық статусты тексеру.

Слайд 15 Ошақтық неврологиялық симптомдарының белгілерінің анықталуы:
- парез түрінде бір жақтық

қозғалыстың бұзылысы(бұлшықет күшінің төмендеуі) немесе паралич түрінде (қозғалыстың болмауы).
- Бір жақтық, сирек екі жақтық ауырсыну сезімінің бұзылысы.
- Бас иннервациясының бұзылуы, тіл, бет ассиметриясы, дифагия, анизокория, қыли көзділік, заттарды екеу етіп көру.

Слайд 16- Сөйлеудің бұзылысы: афазия (науқас өзіне айтылған сөзді түсінбейді немесе өзінің

сөйлеуі бұзылған), дизартрия (өзіне айтылған сөзді түсінеді, өзінің сөйлеуі бұзылған).
- Көру дефектілері (гемианопсия)- оң және сол көру алаңдарының бұзылысы.
- Қозғалыс координациясының бұзылысы (атаксия), нистагм.

Слайд 17 Жалпы милық симптомдар:
сана өзгерісі (бағдарсыздық, сопор, кома)
бас ауру, бус

айналу, жүрек айну, құсу;
генераизацияланған ұстамалар.

Слайд 18 Менингиальды синдром:
- шүйде бұлшықеттерінің ригидтілігі (иекті кеуде клеткасына тигізе

алмау, ауырсыну шүйдеге және омыртқаға беріледі, мойын омыртқасының жарақатында бұл тәсіл жасалмайды)
- Керниг, Брудзинский, Бехтерев симптомы оң
5.қандағы глюкоза концентрациясын тексеру
6.ЭКГ, пульсоксиметрия.

Слайд 19 Госпитализацияға көрсеткіш:

ЖМҚЖ-мен ауыратын барлық науқастар арнайы бөлімшелерде ем алу

қажет.
Басын 30 градуста көтеріп, зембілде тасымалдайды.
Госпитализациядан бас тарту үшін науқас немесе оның туыстары арнайы қолхат жазып береді.
Тыныс алу және қанайналымның критикалық бұзылысында, эпистатуста, сананың төмендеуінде арнайы бригада шақырылады.

Слайд 20 Госпитализацияға қарсы көрсетілім:

1. салыстырмалы – қанайналым, тыныс алудың критикалық

бұзылысы, психомоторлы қозу, эпистатус.
- деменция
- онкологиялық аурудың терминальды сатысы
2. абсолютті- терминальды кома.

Слайд 21 ЖМҚБ мен ауыратын науқастарға госпитализацияға дейін қолдануға болмайтын препараттар:

1.Фуросемид

(ми ісінуін емдеу үшін) диурез күшеюі, АҚҚ төмендеуі және ми ишемиясы.
2.ноотроптар – пирацетам, пикамилон, инстенон.
3.эуфиллин

Слайд 224.преднизолон, дексаметазон- гипергликемия даму қаупі
5.нифедипин, клофеллин, пентамин – АҚ төмендеуі, ми

тінінің ишемиясы.
6.аспирин
7.аминазин, пропазин, дроперидол – АҚ төмендеуі
8.гипоосмолярлы ерітінділер (5% глюкоза) ми ісінуінің ұлғаюы

Слайд 23Базистік ем

Госпитализацияға дейінгі этапта ем халықаралық еммен сәйкес болу керек, организмнің

өмірге маңызды функцияларын қалпына келтіру.

Слайд 241. тыныс алу бұзылысының коррекциясы

- өкпе вентиляциясының адекваттылығын бағалау, жоғары тыныс

жолдарының өткізгіштігін бақылау; оксигенотерапия- оттегі 92% төмен болғанда, тыныс алу жиілігі және ритмінің өзгерісінде, цианоз, өкпе ісінуінде, пневмонияда, сананың комаға дейін төмендеуінде.

Слайд 252. Артериялық қысым коррекциясы
- Ишемиялық немесе дифференцирленбеген инсульт- геморрагиялық инсультқа күдік

туғанда АҚ 200/110 мм.с.б. болғанда біртіндеп төмендету.
АҚ деңгейі қалыптыға қарағанда 15-20 мм.с.б. жоғары болу керек. Белгісіз деңгейде 160/100 мм.с.б. төмен болмайды, бұл кезде капотен 25 мг немесе анаприлин тіл астына немесе ішке.

Слайд 26Эналаприлат 0,625-1,25 мг көк тамырға баяулатып, магний сульфаты 1000-2000 мг көк

тамырға 10-15 минут, изотониялық ерітіндімен араластырып.

Артериальды гипотензияда ( САҚ<100 мм.с.б.) 400 мл полиглюкин немесе 500 мл гидроксиэтилкрахмал күре тамырға тамшылатып енгіземіз, егер әсері болмаса дофамин 50-100 мг 200-400 мл физ. ерітіндіге араластырып, АҚ мен пульсті бақылап, күре тамырға тамшылатып енгіземіз.

Слайд 27Гипотензия кезінде және организм сусызданғанда тұзды ерітінді енгіземіз.
3. су электролит алмасуы.


- Физиологиялық ерітінді немесе гидроксиэтилкрахмал ерітіндісімен коррекциялау
4. ми ісінуі және бас ішілік қысымның жоғарылауы.
ЖМҚЖ мен ауыратын науқастар төсекте басы 30 градус көтеріліп жату керек. Гипоосмолярлы ерітінді, лазикс, кортикостероидтар салуға тиым салынады.

Слайд 285. психомоторлы қозу және ұстамалардың синдромын жою.
- 10 мг диазепам к/т,

қажет болса 3-4 минуттан соң 10-20 мг қайталап енгізу.
6. нейропротективті терапия тасымалдау кезінде жасалады
- 10 мл 25% магний сульфат к/т тамшылап
- Глицин 1г сублингвальды
- Семакс әр мұрынға 3 тамшыдан

Слайд 297. симптоматикалық терапия:
- гипогликемияны басу ( 20-40 мл 40% глюкоза ерітіндісі+100

мг тиамин); ауырсынуды басу (анальгин, баралгин, трамал), құсуды басу (церукал); дене температурасын қалпына келтіру; микроциркуляцияны жақсарту мақсатында к/т 250 мг этамзилат.

Слайд 30Жиі кездесетін комалар
Комада жатқан науқастарды көргенде оның ауруының қашан басталғанын, ұзақтығын,

сипатын білмегенде, мынадай тексерулер жүргізу керек:
1. Болған жерді және науқастың киімін, қалай жатқанын, уланғанда газдың иісін, дәрі упаковкасын, рецептін қарау керек.

Слайд 312. Туысқандарынан және көршілерінен науқасты қашан соңғы рет көргенін сұрайды.
3. Науқасты

зерттеуі ойықтың пайда болуын, асқынуын.Бас зақымдануы құлап қалғанда, суықтан, қатты шөлдеуден, кіші дәреті шықпай қалғаннан, пневмонияда болғанын білу керек.

Слайд 32Жедел көмек:
1.Науқасты қауіпті факторлардан аластату керек: жалыннан, электр тогынан, судан, көше

қозғалысынан.
2.Шалқасынан жатқызып, қимылдатпау керек.
3.Тыныс жолының өткізгіштігін тексеріп, қалпына келтіру керек. (басты артқа шалқайтып, жанына бұрып, төменгі жақты алға шығару), бөгде заттарды алып тастау керек болса трахеяны интубация жасап, трахеостома қою.

Слайд 334. Тынысының және ұйқы артериясында тамыр соғысының бар екеніне көз жеткізу.

Жалпы зақымданғанда мидың қан айналымының шұғыл бұзылуы және ми мыжылуы қатар болып қатты қабақ астында қан ұюына алып келуі мүмкін. Мидың сілкінуі мен мыжылуы жалпы симптомымен, ошақты симптомдардың ”жарық” кезеңдермен қабаттасып келуі – қатты қабық асты қан ұюының шұғыл белгілері және жедел көмекті талап етеді.

Слайд 34Барлық бас-миы зақымданған науқастар мидың жіті ісігімен және бас ішінің қысымының

көтерілуімен өтетін жайларды ауруханаға носилкаға салып алып барып жатқызу керек.

Слайд 35Ауруханаға дейінгі этапта ми қан айналымының шұғыл бұзылуының ишемиялық түрінде қан

қысымы жоғары болса:
- пентамин 5%-0,5 мл + 10 мл 0,9% NaCl ерітіндісімен өте баяу
- лазикс 40-60 мг вена ішіне
- пирацетам 5,0 тамыр ішіне

Слайд 36- эуфиллин 2,4 –10,0 тамыр ішіне
- пентаминді қайтадан 10-20 мг дейін

енгізуге болады
- гепарин 5000-10 000 ЕД тамыр ішіне
- қан қысымы төмен түскенде сульфакамфокаин 2,0-10% ерітіндісі, кордиамин 2,0 тамыр ішіне

Слайд 37Ми қан айналымының шұғыл геморрагиялық түрінде:
- қан қысымы жоғары болса пентамин

5%-0,5 тамыр ішіне
- дицинон (этомзалат Na) 12,5%-2-4 мл тамыр ішіне
- натрий оксибутират 2 гр-ға дейін
- седуксен 10 мг тамыр ішіне
- лазикс 80-120 тамыр ішіне

Слайд 38Эпилептикалық статус:
- тыныс жолына ауа өткізгіш немесе кеңірдекті интубация жасап,

өкпені жасанды желдендіру;

- седуксен 10 мг тамыр ішіне өте баяу, 5-7 минуттан кейін қайталау (120 мг-ға дейін 1 тәулігіне);

Слайд 39- ингаляциялық наркоз азот тотығы және оттегі (2:1);
- тиопентол натрий 10%-1

мг/1кг салмаққа миорелаксантпен қосып, өкпені желдендіру;
- лазикс 20-400 мг;
- ағзаның бұзылған функцияларының қалпына келтіру;

Слайд 40Эпилепсия кезінде тырыспаны фторотан наркозын миорелаксантпен өкпені жасанды желдендіреді.

Салуға болмайды:

камфора, аминазин, люмбальді пункция.

Слайд 41 Мидың жіті ісігінің емделуі:
1.Гемодинамиканы және газ алмасуды бір қалыпты ұстап,

жоғарғы тыныс жолының өтімділігін қамтамасыз етіп, ауа өткізгіш, кеңірдекті интубация жасап, өкпені желдендіреді.

2.Оттегімен емдеу.

3.ГОМК 100-140 мг/кг, седуксен 10-30 мг.

Слайд 42Дексаметазон 10-12 мг вена ішіне.

Гистаминге қарсы дәрілер.(супрастин)

Натрий гидрокарбонаты 4%- 3 мл/кг.

Лазикс

60-120 мг, диакарб 1 таб.

Симптоматикалық терапия.

Слайд 43Емдердің әсерінің критериясы:
Гемодинамиканы тұақтандыру.
Тырыспаны және ми ісігін басу.
Өмірге қажетті функцияларды қамтамасыз

ету.
Тасымалдауға болатын жағдайға жеткізу және бірқалыпты ұстау.

Слайд 44Нейротоксикоз
Нейротоксикоз (инфекциялық токсикоз) түрлі респираторлы – вирусты және вирусты – бактериялық

(грипп, парагрипп, ЖРВИ т.б) инфекциялардың әсерінен пацда болады. Көбіне 3 жасқа дейігі балаларда ауыр жағдайда өтеді. Нейротоксикоздың дамуына туылу кезіндегі травмалар, асфексия, аллергизация, созылмалы интоксикация т.б әсер етеді.

Слайд 45Полиморфтың клиникалық көрінісі: бастамасы жедел, ауыр, нәресте мазасыз, есі бұлынғырланып, комаға

дейін жетуі мүмкін. Кейде ауру тамактануға байланыссыз лоқсумен басталады. Орталық мидағы кома кезінде орталық жүйке жүйесінің тонусы және дене қызуы (39-40 С дейін )бірден көтеріледі. Бұндай жағдайда үлкен еңбекке күш түсіп, мойын бұлшық еттері тартылады.

Слайд 46Сиптомдары Кернинг және Брузинский. Дем алу және дем шығаруы жиілейді, беткей

және үзілмелі болады. Осыған байланысты жүрек – тамыр жүйесінде бұзылыстар; тахикардия, артериалды гипертония, кан тамырлар қабырғасының өткізгіштігі артып, ми және өкпе ісігіне әкеп соқтырады.

Слайд 47Егер ем дұрыс болмаса немесе әсері төмен болса шоктық жағдай: тері

түсі сұрланып, АҚ төмендеп, жүрек тондары әлсіреп, тахикардия брадикардияға ауысады, тез арада ішектердін парезі, зәр және несеп шығару сфинктрлері бұзылады, олигурия анурияға ауысады. Нейротоксикоздың жеңіл түрінде гипертермия немесе гиперветиляциялық синдром пайда болады.

Слайд 48Жедел көмек
Дегидротациялық және тырысуға қарсы нәтижеге 25 % сульфатының ерітіндісін

0,2 мл\кг бұлшық етке, 3 % хлоргидрат ерітіндісін клизма (1 жасқа 10-20 мл, 5 жасқа дейін 20-30 мл, үлкендерге 40-60 мл) ретінде қолдану керек.
Гипертермияға қарсы антипиретикалық заттарды (50 % анальгин ерітіндісін 0,1 мл 1 жылға бұлшық етке ), физикалық жағдай (маңдайына мұз қою, денесін спиртпен сүрту т.б)

Слайд 49 Нейроинфекция
Нейроинфекция-бұл бас ми, жұлын мидың немесе перифериялық нервтің инфекциямен

зақымдануы.Жүйке жүйесін кез келген инфекциялар зақымдануы мүмкін:вирустар, бактериялар, саңырауқұлақтар,қарапайымдар.Қалыпты жағдайда адамның жүйке жүйесі инфекциядан қорғалған.Иммунитет төмендегенде ауру тудыратын микробиардың жүйке жүйесіне енуі болады.

Слайд 50Нейроинфекцияның зақымдану жолдары:
Кенелерден таралатын нейроинфекция: нейроборрелиоз және кенелі энцефалит. Кене шаққаннан

кейін қоздырғыш қанға түседі,одан перифериялық нервке және орталық жүйке жүйесіне түседі.Зақымдалған ешкі және сиыр сүтін пайдаланғаннан кейін жұғады.Кене шаққанда тексерілу қажет.

Слайд 51Жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабаты арқылы инфекция енеді.Жай респираторлы вирусты инфекция

фонында науқастың жағдайы кенеттен нашарлайды,дене қызуы және интоксикация жоғарлайды, бас ауырады,неврологиялық симптомдар пайда болады:паралич және парез, сезінудің бұзылуы, көру және естудің бұзылуы, галлюцинациялар және психикалық бұзылыстар болуы мүмкін.

Слайд 52Бұндай көрініс қызылшада, қызамықта, паротитте болуы мүмкін.
Құлақ, мұрын,тамақ ауруындағы нейроинфекция.
Жергілікті қабыну

асқынғанда болады.Бұл қабынулар:
1) құлақ(отит)
2) Бадамша без және жұтқыншақтың артқы қабырғасы(тозиллит,фарингит)

Слайд 533) мұрынның қойнаулары (гайморит,этмоидит, фронтит,феноидит)
Бұл органдар бас миымен жақын орналасқандықтан инфекция

бас миының қабаттарына, қан тамырларына, бас ми затына оңай өтеді.
Герпес вирусы және нейроинфекция. Бұл топқа Герпес 1,2,6,8 типі, Варицелла-Зостер,Цитомегаловирус,Эпштейн-Барр вирусы жатады.

Слайд 54Ауру даму үшін иммунодефицитті жағдай болу керек(туа пайда болған,екіншілік,СПИД,жарақар, операциядан кейін,ауыр

инфекция,психикалық стресс).

Перифериялық нервтің зақымдануы Герпес Зостер арқылы жүреді, ол кезде ауырсыну және нервтің жолында терілік бөртпелер шығады.

Похожие презентации

Острый аппендицит 589
Gastric cancer 436
Введение в венерологию. Сифилис 373
Правила чистки зубов 694
Причины родовой боли. Обезболивание родов 475
Стенокардии. Канадская функциональная классификация 339

Обратная связь

Если не удалось найти и скачать презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое ThePresentation.ru?

Это сайт презентаций, докладов, проектов, шаблонов в формате PowerPoint. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами с другими пользователями.

Для правообладателей

Яндекс.Метрика