ITorturejustice employers - Ишэянcя презентация

ляйагяти алчалдан ряфтар вя ъяза нювляри ялейщиня Конвенсийасы

United nations Convention Against Torture
and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment
26 ийун 1984-ъц илдя гябул едилмиш вя 26 ийун 1987-ъи илдя гцввяйя минмишдир
АР 31 may 1996-cı ilдя гошулмушдур
Fakültativ Protokolа АР 02 dekabr 2008-ci ilдя гошулмушдур.

вязифяли шяхси
-- дювлятин рясми шяхси кими чыхыш едян башга шяхс;
--1 вя 2-ъи бянддя эюстярилян шяхслярин тящрики,
габагъадан хябярдар олмасы вя йа эюз йуммасы иля фяалиййят эюстярян шяхсляр.

Дювлятин вязифяли шяхси

Дювлятин вязифяли шяхси дедикдя, дювлят адындан чыхыш едян вя дювляти
тямсимл етмяк сялащиййятиня малик олан шяхсляр вя диэяр вязифяли
шяхсляр баша дцшцлцр.
Дювлятин рясми шяхси кими чыхыш едян башга шяхсляр дедикдя ися,
вязифяли шяхс олмаса да, мцяййян нязарят функсийасыгны йериня
йетирян шяхсляр, мясялян,ъязачякмя мцяссисясинд нязарятчи, дахили
гошунларын ясэяри вя саир шяхсляр баша дцшцлцр. Диэяр шяхсляр ися
анъаг дювлятин вязифяли шяхсляри вя рясми шяхс кими чыхыш едян башга
шяхслярин тящрики вя йа эюз йуммуасы иля ишэянъяляря йол верирся,
мясялян, мящбусун ъязачякмя мцяссисясинин рящбяиринин разылыьы
иля башга мящбус тяряфиндян дюйцлмяси ишэянъя ъинайятинин суйектиня чеврилирляр.

Щярякят- ишэянъя верилмяси барядя ямр, эюстяриш верилмясиндя, габагъадан щямин щярякятин тюрядилмясиня кими ися тящрик етмякдя вя йа конкрет щалда ирада ифадя олуна биляр. Щямин шяхсляр ишэянъянин тятбиги барядя мялумат алдыгдан сонра вя йа онларын тюрятдийи вахт буна йол верирся, гаршысынын алынмасы цчцн щеч бир тядбир эюрмцрся, йахуд щямин щярякяти тюрятмиш шяхслярин мясулиййятя алынмасына лагейдлитк эюстярирся, онда щярякятсизлийя эюря
ишэянъя ъинайятинин субйектиня чеврилирляр.

вя йа рясми шяхс кими чыхыш едян башга шяхс йетирмяли вя йа бу барядя ямр вермяли, йахуд бунунла разылшамалыдыр. Онларын хябярдар олмасы вя йа сусмагла разылыьы ифадяси эениш тяфсир олунмалыдыр. Йухары рясми шяхсин щямин щярякяти гадаьан етмясиня вя йа бу щалда мялуматы олмадыьына бахмайараг, рясми шяхс язаб йетирдийи щалларда Конвенсийа тятбиг олунмалыдыр. Бурада мцщцм ъящят ондан ибарятдир ки, щцгуг позунтусуну тюрядян вязифяли шяхс кими чыхыш едир. Йухары вязифяли шяхсин ишэянъянин тятбиги барядя мялуматы олмамасы ваъиб дейилдир. Щяр бир щалда дювлят мямурлары бцтцн сявиййядя ишэянъянин гаршысыны ала билмядикляриня вя йа бунун цчцн щеч бир тядбир эюрмядикляриня эюря мясулиййят дашымалыдырлар. Фяалиййятсизлик разылыг яламятидир. Разылыг термини, яэяр дювлят бу ъцр щярякятлярин гаршысыны алмаг цчцн тядбир эюрмцрся фярди шяхслярин ямялляринин дя ишэянъя кими тювсиф едилмясиня имкан верир.

тяряфи

Тюрядилян щярякятиляр гясдян тюрядилмялидир. Ъинайяти тюрядян шяхс юз ямялинин (щярякят вя щярякятясизлийинин) иътимаи тящлцкяли олдуьуну дярк етмяли, онун иътимаи тящлцкяли нятиъялярини габагъадан эюрмяли вя бунлары арзу етмяли, йа да арзу етмяся дя беля нятиъялярин баш вермясиня шцурлу сурятдя йол вермялидир. Бу да ону эюстярир ки, ишэянъянин тягсирин ещтийатсызлыг формасы иля тюрядилмяси мцмкцн дейилдир.

вя йа
мяняви язаб верилмясиндян ибарятдир

эязмяйя мяъбур етмя вя онун барясиндя онун кейфиййятлярини тящгир едян сюзляр дейилмяси;
Пис вя йа йахшы ишчи ролунун ойнанылмасы;
Бир нечя саат ярзиндя эцълц мусигийя гулаг асмаьа мяжбур етмя; сонра ися сясдян тяжрид олунмуш отаьа апарма;
Сяс цсулу – ики няфяри гаршы гаршыйа гойма вя щцндцрдян данышмаьа мяжбур етмя вя йа бир няфяри ортада гайараг ики тяряфдян онун галагларына рупопла сюзляр демя;
Ишыг цсулу – камерада сутка ярзиндя эцжлц ишыг;
шяхси данышмаг цчцн эятирмя вя сонра дярщал эери гайтарма вя бунун бир нечя дяфя тякрар етмя;

йа айаг цстя дура билдийи камерайа салма;
Шяхси айаглары йеря чатмамаг шярти иля щцндцр стулда отуртма- айаглар шишир;
Шяхси йердя газылмыш сащяси 2х1 метр олан сащяйя салма-ачыг щавада йемяйини орада вермя, туалетя апармама;
Дизи цстя дурмаьа мяъбур етмя;
Гарангуш вязиййяти – узун кобуд материалдан олан дясмал аьыз щиссядян вя сонра голларын арасындан арха тяряфдя ялляр айаглар баьланыр вя бу вязиййятдя дурмаьа мяжбур едилир;
Щябсхана палтарынын верилмямяси;

ишэянъя вермя;
Тякадамлыг камерада сахлама;

щярякятляр

Конвенсийайа ясасян шяхся йетирилян айры вя язаблар гануни санксийа (мясялян, мящкямя тяряфиндян азадлыгдан мящрум етмя) нятиъясиндя йаранырса, вя йа онларын айрылмаз тяркиб щиссясидирся, йахуд гануни санксийанын тятбиги нятиъясиндя тясадцфян йаранырса ишэянъя анлайышы иля ящатя олунмур. Беля ки, Ковненсийа гануни санксийаларын шяхся мцяййян аьры вя язаб йетирмясиня йол верир. Лакин нязяря алмаг лазымдыр ки, гануни санксийаларын юзц дя ишэянъя сявиййясиня чатмамалыдыр. Мясялян, ъисмани ъязаларын гануни санксийа кими нязярдя тутулмасына йол верилмямялидир.

башгасындан мялумат алмаг;
2. щяр щансы шяхсин вя йа башга шяхсин етирафына наил олмаг;
3. щяр щансы шяхси вя йа башга шяхси тюрятдийи вя йа тюрядилмясиндя шцбщялянилян щярякятя эюря ъязаландырмаг;
4. щяр шансы шяхси вя йа башга шяхси горхутмаг;
5. щяр щансы шяхси вя йа башга шяхси мяъбур етмяк;
6. щяр щансы айры сечкилийя ясасланан истянилян сябяб.

Ишэянъя ЪМ-нин 113-ъц имаддяси

Tutulmuş və ya azadlığı başqa cür məhdudlaşdırılmış şəxslərə fiziki ağrılar və ya psixi iztirablar verмя

amansızlıqla, əzab və ya işgəncə verməklə törədilməsi;

qadağandır:
15.2.1. işgəncələr vermək, fiziki və psixi zorakılıqdan, o cümlədən tibbi preparatlardan istifadə etmək, aclığa, hipnoza məruz qoymaq, tibbi yardımdan məhrum etmək, digər qəddar, qeyri-insani və ya ləyaqəti alçaldan rəftar və cəzalar tətbiq etmək;

kəskin fiziki iztirabla, yaxud səhhətin müvəqqəti pozulması ilə müşayiət olunan eksperimentlərdə və ya digər prosessual hərəkətlərdə iştiraka cəlb etmək, habelə buna bənzər hər hansı digər sınaqlar keçirmək;
15.2.3. zərər çəkmiş, şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsdən, habelə cinayət prosesində iştirak edən' digər şəxslərdən zorakılıq, hədə-qorxu, aldatma yolu ilə və onların hüquqlarını pozan sair qanunsuz hərəkətlər tətbiq etməklə ifadə almaq.

гцввяйя минмяси иля баьлы тящгигат вя иътидаи истинтагын эедишиндя ишэянъяляря вя диэяр ганунсуз методларын истифадя олунмасына даир мцбаризянин эцъляндирилмяси цзря Прокурорлуьунг вязифяляри щаггында

sənədlərin və digər əşyaların cinayət işi üzrə sübut kimi qəbul edilməsinə yol verilmir:
125.2.1. İnsan və vətəndaşların konstitusiya hüququqlarının və azadlıqlarının, yaxud bu Məcəllənin digər tələblərinin pozulması ilə cinayət prosesi iştirakçılarının qanunla təminat verilən hüquqlarından məhrum etmə və ya onları məhdudlaşdırmaqla bu sübutların həqiqiliyinə hər hansı yolla təsir göstərəcəyi və ya göstərə biləcəyi halda;
125.2.2. zorakılıq, hədə-qorxu, aldatma, işgəncə və digər qəddar, qeyri-insani, yaxud ləyaqəti alçaldan hərəkətlərin tətbiq edilməsi ilə;

müəssisə və ya orqanın işçi heyəti məhkumlara qarşı münasibətdə nəzakətli olmalıdır. Məhkumlar qəddar və ya insan ləyaqətini alçaldan rəftara məruz qalmamalıdırlar. Məhkumlara məcburetmə tədbirləri yalnız qanuna əsasən tətbiq edilə bilər.

шяхсляр

Тутулмуш шяхсляр дедикдя, гануни вя йа гейри-гануни олараг тулумуш, щябс едилмиш вя йа азадлыгдан мящрум олунмуш шяхсляр баша дцшцлмялидир.
Азадлыьын башга ъцр мящдудлашдырылмасы дедикдя, шяхслярин азад йердяйишмя щцгугуну мящдудлашдыран истянилян щярякятляр баша дцшцлцр (щяр-шансы гапалы йердя сахлама, мцяййян яразидян кянара чыхманы гадаьан етмя, нязаря алтында сахлама вя с.)

узун мцддят гидадан, судан, истиликдян, сыьынажагдан мящрум етмя вя йахуд саьламлыьы цчцн зярярли олан шяраитдя сахлама;
-- дяфялярля вя йа узун мцддят ярзиндя аьрылар йетирмя (чимдиклямя, кясб-доьрама, кцт вя йа ити батыъы алятля чохлу, лакин кичик юлчцлц хясарятляр йетирмя, термики факторларла тясир етмя);
-- дырнаьыны кясмя, гыздырылмыш металла вя йа електрик ъяряйаны иля йандырма, сачыны йолма вя с. бир щалы ишэянъя кими гиймятляндириля биляр.ъинайятин субйектив тяряфи.

психи мцнасибяти:
-- гясд;
-- ещтийатсызлыг.

hər hansı vasitə, yaxud hərəkətlə tezləşdirmə və ya onun həyatının davam etməsinə kömək edən süni tədbirləri dayandırma—

Qadına, onun razılığı olmadan və ya yetkinlik yaşına çatmayan qadına süni mayalanma və ya embrionu implantasiya etmə—
136.2. Şəxsin razılığı olmadan onun üzərində tibbi sterilizasiya, yəni şəxsin nəsilartırma qabiliyyətindən məhrum edilməsi, yaxud qadının hamiləlikdən qorunması məqsədi ilə əməliyyat aparma—

diaqnostika və müalicə üsullarını, dərman vasitələrini tətbiq etmə

138.1. Şəxsin razılığı olmadan onun üzərində biotibbi tədqiqatlar aparma—
138.2. Tətbiqi müəyyən olunmuş qaydada qadağan edilmiş diaqnostika və müalicə üsullarını, dərman vasitələrini tətbiq etmə ehtiyatsızlıqdan şəxsin ölümünə və ya sağlamlığına ağır və ya az ağır zərər vurulmasına səbəb olduqda—
138.3. Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada fəaliyyət qabiliyyəti olmayan hesab edilən, habelə qeyri-könüllü psixiatriya yardımı göstərilən və ya tibbi xarakterli məcburi tədbirlərə cəlb edilən şəxslər üzərində biotibbi eksperimentlər aparma –
138.4. Psixi pozuntunun müalicəsində qarşısıalınmaz nəticə doğuran cərrahiyyə üsullarından istifadə etmə -

insan immunçatışmazlığı virusu ilə yoluxma təhlükəsi qarşısında qoyma—
140.4. Öz xidməti vəzifələrini lazımınca yerinə yetirməməsi nəticəsində başqa şəxsi insan immunçatışmazlığı virusu ilə yoluxdurma—

olaraq xəstəyə kömək etməyə borclu olan tibb işçisi tərəfindən üzürlü səbəblər olmadan xəstəyə tibbi yardım göstərilməməsi nəticəsində onun sağlamlığına az ağır zərər vurma—
142.2. Eyni əməllər nəticəsində zərərçəkmiş şəxsin sağlamlığına ağır zərər vurma —
142.3. Eyni əməllər zərərçəkmiş şəxsin ölümünə səbəb olduqda—

эюстярмямя тибб ишчисинин щярякятсизлийиндя вя йа юз вязифялрини виждансыз вя йа вахтында йериня йетирмямясиндян ибарятдир. Мясялян, тягсиркар шяхс юзцндя олан дярманы тятбиг етмир, сцни няфяс вермир, ганы анализ етмир вя йа ачыг зярурят олдугда тяъили йардым чаьырмыр.

Ъинайятин субйекти йалныз хястяйя йардым эюстярмяли олан тибб ишчиси ола биляр, бурайа щяким, фелдшер, тибб баъысы, мамача диплому олан шяхсляр ола биляр.
Ганунвериъилик, щямчинин Сящиййя Назирлийинин норматив актлары тибб
ишчиляри цзяриня бядбяхт щадисялярдян зяряр чякмиш йахуд гяфлятян
хястялянмиш шяхсляря тяъили тибби йардым эюстярмяк вязифяси гоймушдур. Бу кюмяк идаря вя диэяр мянсубиййятиндян асылы олмайараг мцалиъя-
профилактики мцяссисяляр тяряфиндян эюстярилмялидир. Тибб ишчиляри юз пешякар боръларына эюря эюстярилян щалларда истянилян вахт вя истянилян йердя кюмяк эюстярмялидирляр.
Щяким эцнцн вя эежянин истянилян вахтында юз хцсуси саьламлыьыны вя
шяхси щяйатыны унудараг кюмяйя ъан атмалыдыр. Бир тяряфдян беля алыныр ки, щяким щяля диплом алдыгда- анд ичдикдя юз цзяриня ещтийаъыоланлара йардым эюстярмяк вязифяси эютцрцр. Диэяр тяряфдян, ъямиййят юу ялавя ющдяликляри гиймятляндирмир, онлар бир гайда олараг юз иш йерляриндя эюстярмядикляри кюмяйя эюря щагг алмырлар.

ъинайятляр тящлцкядя гойма иля чох йахындыр.Тящлцкядя гоймайа эюря мясулиййят о щалда йараныр ки, зярярчякмиш юлцр вя йа аьыр нятиъяляр абш верир, она эюря дя кюмяк эюстярмямяйя тящлцкядя гойма кими дя бахыла биляр. Бир шяхси ики маддя цзря ъязаландырмаг олмаз. Ямялин бунлардан щансына аид олмасыны айдынлашдырмаг лазымдыр.