Слайд 1«Астана Медициналық Университеті»АҚ.
Жалпы және биологиялық химия кафедрасы
Н дәрумен
Орындаған: Пахманова Б.
Топ:
204 ЖМ
Қабылдаған:.
Астана 2017ж.
Слайд 2Жоспар
1.Кіріспе
2. Негізгі бөлім:
2.1 Биотин Н витамині
2.2 Н витаминінің биологиялық мәні
2.3 Заттар алмасуына кіріспе. Тамақтанудың биохимиясы
3. Қорытынды
4. Пайдаланған әдебиеттер.
Слайд 3Кіріспе
Дәрумен(Витаминдер) – адам мен жануарлардың тіршілігіне, олардың организміндегі зат алмасудың бірқалыпты болуы үшін
аз мөлшерде өте қажетті биологиялық активті органикалық қоспалар.
Витаминдер деп химиялық табиғаты әр түрлі органикалық заттарды айтады. Витамин латынша vіtа – өмір, тіршілік; vitman – тіршілік амині деген мағынаны білдіреді. Олар тағамдық заттармен организмге түсіп, зат алмасуға, организмнің өсіп-өнуіне әсерін тигізеді. Организмнің қорғаныштық қабілетін арттыруда витаминдердің атқаратын міндеті өте зор.
Слайд 4Биоти́н (витамин Н, витамин B7, кофермент R)
Слайд 5
Дәрумендердің топтары мен түрлері
Майда еритіндерге А, D, Е, К дәрумендері жатады.
Суда еритін
дәрумендерге С, РР және В тобындағы барлық дәрумендер жатады. соңғы кезде дәрумендерді классификациялап үлкен 4 топқа боледі: алифатты , алициклды, ароматикалық, гетероциклды,
Слайд 6Дәрумендер маңызы
Дәрумендер тағамдық заттардың құрамында болатын ерекше ағзалық қосылыстар. Олар
ағзада ферменттердің түзілуіне қатысады. дәрумендер тағам құрамында аз мөлшерде болғанымен, ағза үшін өте қажетті заттар. дәруменсіз ағзаның өсуі, дамуы мен тіршілік жалғастыруы мүмкін емес. Сондықтан витамин сөзінің латынша тіршілік (өмір) үшін қажетті зат деп аталуы маңызы зор. дәрумендер көпшілігі тағамдық ағзалардың құрамында болады, ал ал ағзадан адам ағзасында түзіледі. дәрумендерді 1880 жылы орыс дәрігері Николай Иванович Лунин (1853-1937) тапты. дәрумендер ағзадағы зат алмасу үдерісінде қарқынды әсер етеді. Қазіргі кезде дәрумендердің 30-ға жуық түрлері бар. дәрумендер әсіресе балалар мен жасөспірімдер үшін дұрыс өсуі, дамуы үшін өте қажет. Ағзаның түрлі ауруларға қарсы тұра алу әрекетін арттырады.
Слайд 7Н витамині — өте кең таралған табиғаттағы зат. Ол өсімдіктер мен
жануарлардың организмдерде кездеседі, белсенді тіршілік бактериялар болып саналады, маңызды дәрумендер.
В Н витаминнің "қызмет саласы" аса маңызды емес. Бірақ қатысатын процессте зат алмасу мен тіршілік әрекетіне маңызды болып табылады. Сондықтан Н витамині күнде керек.
Н витамині (биотин) және оның ағзадағы функциясы
Витамин Н: биотин
Слайд 8 Басқа витаминдер сияқты, витамин Н көптеген аттары бар. Ең қарапайымы
биотин-«био»-өмір, тіршілікке маңызды екені көрсетіп тұр.
Сонымен қатар, Н витамині дәрумені B7 немесе коферментом R айтады.
Витамин түссіз кристалды ұнтақ, сілті ерітінділерде жақсы ериді. Бірақ биотинді суда еріту қиын.
Н витамині үлкен температурадан қорықпайды. Егер оны қышқыл мен сілтіде қайнатсада ол шыдайды.
Н витаминінің жалпы сипаттамасы
Слайд 9Гиповитаминозы — бұзылуы жеткілікті сирек. Бұл витамин өте табиғатта кеңінен таралған,
және күнде алуға онай. Дегенмен, кейбір жағдайларда организмде пайда болуы мүмкін, оның тапшылығы.
Негізгі себептері:
- дұрыс емес диета, тамақ ішпеу немесе ұзақ уақыт тамақ ішпеу;
- ас қорытудың бұзылуы;
- тұқым қуалаушылық;
- ерекше дәрілік препараттарды пайдалану;
- маскүнемдік.
Гиповитаминоздың себептері мен белгілері
Слайд 10 Витаминінің Н аз болғанда адамда шаршағандық, әлсіздік, бұлшықеттердің және
ұйқышылдық, депрессия дамиды.
Тағы терісі құрғақ болады және раздражениядан трещена болады. Тілдін сезуі жоғалады. Аппақ және гладкий болады бұл дімді сезудің зақымдануына байланысты Кейде құсық, тамақтан бас тарту, гипотония болады
Қанда сахар көбеиіп холестирин көтеріледі.
Егер созыла берсе онда анемия, шаштын түсуі, бала денесінің өсуі баяу болады.
Слайд 11 азық – түліктің Н витамин өнімдерінде (мкг-100 грамм өнім):
-Шошқаның бүйрек
және бауыр(свиные почки и печень) — 220-250
-Сиыр бүйрек және бауыр(говяжьи почки и печень) — 190-210
-Соя бұршақтары(соевые бобы) - 60
-Астық қара бидай және күріш кебек(зерна ржи и рисовые отруби) — 46
-Жержаңғақ құрғақ сүт(арахис и сухое молоко) — 40
-Жасыл бұршақ құрғақ(горошек зелёный сухой ) — 35
-Сарысы(яичный желток ) - 30
-Сардина(сардина) — 24
-Ақ қауданды қырыққабат (капуста белокочанная)- 24
-Түрлі-түсті қырыққабат(капуста цветная) — 17
-Шампиньоны(шампиньоны) - 15
-Бидай ұны қара(пшеничная мука обойная) — 9-25
-Бидай ұны бірінші сұрыпты бидай ұны(пшеничная мука первого сорта ) — 2
Слайд 13Биотин Н витамині
XX ғасырдың басында түрлі жануарларға жүргізілген тәжіри-белер нәтижесінде,
оларға белгілі бір фактордың жетіспейтіндігі анықталды. Соның салдарынан адам мен жануарлардың тері ауруы — дерматит, экзема, серебрея дертіне шалдығатындығы белгілі болды. Серебрея латынша /сербум — тері, рео — бөлу, ағу/ деген мағынаны білдіреді. Бұл Н витамині /биотин/ жетіспеуінен екен.
1942 жылы Дю Виньо деген зертеуші биотиннің құрылысын тапты. Оның молекуласына көміртегі, сутегі, оттегі, азот және олармен қоса күкірт те енеді. Сондықтан да ол биотин деген атқа ие болды.
Дю Виньо
Слайд 14 Н витамині – антисеборреялық витамин – көп мөлшерде жұмыртқаның
сары уызында, бауырда, бұршақта және т.б кездеседі. Адамдарда Н витаминнің қажеттілігі оны ішек бактерияларымен биосинтездеу есебінен толтырылады. Тканьдерде биотин биотиндік ферменттердің құрамына кіреді, онда биотин өзінің коферменттік түрінде болады, ол биотиннің карбоксильденуі кезінде N5 – карбоксибиотин түрінде түзіледі:
CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – COOH CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – COOH
NH NH
CO2
S C=O S C=O
NH N – COOH
биотин N5 – карбоксибиотин
Биотиннің тәуліктік қажеттілігі 150 – 200 мкг.
Слайд 15Н витаминінің биологиялық мәні
Биотин және оның коферменттік туындысы H5 –
карбоксибиотин биотиндік ферменттердің катаболитикалық белсенділігін анықтайды, ол ферменттер карбоксильдену – декарбоксильдену және транс-карбоксильдену реакцияларын катализдейді, бұл реакциялар липидтердің, көмірсулардың, аминқышқылдарының, нуклеин қышқылдарының биосинтезі кезінде жүреді.
Бұл ферменттерге мыналар жатады:
- пируваткарбоксилаза – гликонеогенездің негізгі ферменті
- ацетилКоА – карбоксилаза –малонил –КоА синтездейтін және липидтер мен май қышқылдарының синтезін іске қосатын фермент
Слайд 16Заттар алмасуына кіріспе. Тамақтанудың биохимиясы
- Пропионил – КоА – карбоксилаза –
Кребс циклында пропион қышқылының тотығуын іске қосатын фермент
- Метилмолонил – КоА – транскарбоксилаза, қымыздықсірке қышқылының түзілуі арқылы пируваттың карбоксильденуін катализдейтін фермент
- метилкротонил,-пропионилкарбоксилаза
- карбомилфосфатсинтетаза – пиримидинді нуклеотидтер мен мочевинаның синтезінің негізгі ферменті.
Н гиповитаминозының белгісі тағамға шикі жұмыртқаны пайдаланғанда байқалады. Шикі жұмыртқаның ақ уызында гликопротеид авидин болады, ол биотинмен ерімейтін комплекс түзеді де, оның ішек қабырғасына сіңірілуін тоқтатады. Авидин, сонымен қатар, құрамында биотин бар ферменттерді ингибиторлайды. Биотиндік жетіспеушілік өзгешелік дерматиттер (себорея), бұлшық ет ауруы және басқа да ортақ белгілер түрінде көрініс береді.
Слайд 17Қорытынды
Витаминдер тағамдық заттардың құрамында болатын ерекше ағзалық қосылыстар. Олар ағзада
ферменттердің түзілуіне қатысады. Витаминдер тағам құрамында аз болғанымен, ағза үшін өте қажетті заттар. Витаминсіз ағзаның өсуі, дамуы мен тіршілігі жалғастыруы мүмкін емес. Сондықтан витамин сөзінің латынша «өмір» үшін қажетті зат деп аталуы маңызы зор.
Слайд 18Суточная потребность в витамине B6 (пиридоксин, пиридоксаль, пиридоксамин) у взрослого человека
равна 1,1-5 мг, для беременных и кормящих женщин — 2-2,2 мг, для детей первого года жизни — 0,3-0,6 мг.
Слайд 19 Пайдаланылған әдебиеттер
1. Медициналық микробиология Б.А. Рамазанова және Қ.Құдайбергенұлы Алматы-2010 жыл
2.Микробиология жіне вирусология
Ү.Т. Артықбаева, Г.Д.Асемова, К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, С.К.Бисимбаева, Н.Б.Рахметова, Қ.Б.Қойшебаева, Н.В.Калинина, Ғ.М.Сейтғалиев. Астана-2005 жыл