Слайд 1Сабақтың тақырыбы:
Кәсіптік мамандықтар
сыр шертеді
Кәсіптік мамандықтар
сыр шертеді
Слайд 2 Сабақтың мақсаты:
Оқушыларға мамандық таңдау, олардың негізгі түрлері,
классификациялық белгілері, мамандықтар тобы, кластары,
таңдау әдістері туралы білімдерін, түсініктерін кеңейте
отырып, мамандықтарға деген ынта- ықыласын арттыру.
- Жеке тұлғаның кәсіптік мамандықтарды таңдаудың негізгі
типтері мен факторлары туралы түсінік беру
- Кәсіптік бағдар беру
- Кәсіптік білім берудің құрылымымен таныстыру
- Кәсіптік мамандықтарға деген ынта- ықыластарын
анықтау және т.б.
Міндеттері:
Слайд 4 Кіріспе: Әлемде 40 мыңға жуық әр түрлі мамандықтар бар. Статистердің
зерттеуі бойынша жыл
сайын 25 млн адам өзінің жұмыс орнын ауыстырып, оның 12 %-і қайтадан өз орнына
қайтып оралады екен.Осыған қарап мынадай сұрақтар туындайды.
Бұдан мамандықты таңдауда әр маман қателесіпті деуге бола ма?
Әлде өзінің болашақтағы профессионалды қызметіне жан- жақты дайындалу керек шығар?
Қоғамға, адамдарға пайдасын тигізетін мамандықтарды қалай таңдауға болады?
Осы және тағы басқа мәселелер туралы бүгінгі сабақта шешімін аламыз деген сенімдемін.
Слайд 5
«Мамандық» сөзіне анықтама беру.
Профессия- латын сөзінен шыққан
,
“professio”- анықталған іс, мамандық дегенді
білдіреді.
Мамандық- қарапайым өмір сүру көзі болып
табылатын және қандай да бір дайындықты,
жауапкершілікті талап ететін еңбек қызметінің
маңызды бөлігі.
Слайд 6 Мамандықтарға сұраныстың тұрақтылық көрсеткіші әр мамандықтардың жұмыс орын
санының артуына байланысты. Өз мамандықтарын таңдауда мақсатқа жету әр адамның еркіне, өмірге құштарлығына байланысты.
Мамандық таңдау кезінде мұқият болған жөн,себебі ол сіздің болашақ өміріңізді анықтайды.
Сондықтан, мамандықты таңдау кезінде жеке қызығушылығыңыз бенᅠ болашақ жоспарларыңыздың негізінде таңдағаныңыз тиіс және де тек қана бір мамандықты таңдау керек.
Слайд 7 Мамандық таңдау- өте жауапкершілікті және маңызды іс.
Мамандық таңдауда әр адам өзінің қызығушылығына, қабілетіне, бейімділігіне, қалауына сүйену керек.
Сондай-ақ өз мамандығының 10-20 жылға дейін өз сұранысын жоғалтпауына көңіл бөледі. Бұл мамандықтарға деген бірқалыпты тұрақты сұраныс деп аталады.
Өзінің сұранысын, қызығушылығын жоймаған кең тараған мамандықтарға дәрігер, мұғалім және құрылысшы мамандықтарын атап өтуге болады.
Слайд 8
Ал, өзекті мамандықтар қатарына жоғары технология,
байланыс, коммуникация, әлеуметтік орта, экономиканы басқару мамандық -тары және еңбек сұранысына қажетті жаңа мамандықтары жатады. Қоғамның дамуында мамандық иелерінен жоғары кәсіби біліктілік- ті, коммуникативтік қабілетті, еңбек етуге деген сүйіспеншілікті, қызығушылықты, өз мамандығы бойынша біліктілігін арттыруға даяр болатын мамандық иесін талап етеді.
Слайд 9Сонымен қатар мамандық таңдау факторларына мыналарды жатқызуға болады:
«Білгім келеді» -
(қызығушылық, бейімділік).
Қызығушылық- қандай да бір саланы, құбылысты танып білуге ,
оны зерттеуге деген құмарлық.
Бейімділік - қандай да бір қызметпен айналысудағы икемділік.
«Қолымнан келеді» - (қабілет, денсаулық жағдайы).
Қабілет- адамның қандай да бір қызметті орындаудағы жеке -дара
қабілеті, шығармашылық мүмкіндігі.
«Маған керек»- (қажеттілік, сұраныс)
Қоғамға әр түрлі саланың мамандық иелері қажет. Мамандық таңдауда өзіннің мамандығынның еңбек рыногындағы сұранысын білу мен қатар, болашақта өзіңнің еңбекке араласу мүмкіндігінді білу керек.
Слайд 10КӘСІПТІК БІЛІМ БЕРУДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ:
Болашақ мамандықты әр түрлі оқу орындарынан алуға мүмкіндік
бар. Оның негізгі түрлері:
Бастауыш кәсіптік білім: профессионалды лицеилер, кәсіптік мектептер.
Бұл оқу орындарында жұмысшы мамандықтарын даярлайды.
Слайд 11Арнаулы орта білім: техникумдар, колледждер,училищелер. Бұл оқу орындарына жалпы орта, орта
және бастауыш кәсіптік біліммен алуға болады.
Слайд 12Жоғары кәсіптік білім: ЖОО- ры (институттар, университеттер, академиялар). Бұл оқу орындарына
орта біліммен және арнаулы орта білімнен кейін түсуге болады.
Слайд 13Кәсіптік оқу орындары туралы ақпараттарды алуға болады:
Оқу орындарына түсушілерге
арналған анықтамалық
оқулықтардан;
INTERNET желісіндегі компьютерлік ақпараттық- ізденіс
бағдарламаларынан;
Жарнамалық хабарландырулардан;
Кітапханалардан;
Кәсіптік бағдар беру және жоспарлау бөлімдерінен;
Оқу орындарының ашық есік күндеріне қатысу және жекелей бару
арқылы;
Мектеп бітіруші түлектермен кездесу арқылы.
Слайд 14ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ КӘСІПТІК МАМАНДЫҚТАРДЫ ТАҢДАУ ТИПТЕРІ:
Реалистік (R),
Зерттеушілік (I),
Артистік
(А),
Әлеуметтік (S),
Кәсіпкерлік (E),
Дәстүрлі (С).
Слайд 151. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ РЕАЛИСТІК ТИПІ (R)- Адамдармен жұмыс істегеннен гөрі, еңбектің
басқа да маңызды обьектілерімен, механизмдерімен жұмыс істегенді ұнатады.
Негізгі бағыттары:
Техникалық білім,
Ауылшаруашылық білімі,
Орман шаруашылығы,
Табиғатты қорғау,
Әскери мамандықтар.
Слайд 162. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ЗЕРТТЕУШІЛІК ТИПІ (I)- Ғылымға және ғылыми зерттеулерге, ашылуларға,
жаңалықтарға және идеяларды іске асыруға бағытталған.
Негізгі бағыттары:
математика,
физика,
биология,
биомедициналық инженерия,
генетика.
Слайд 173. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ АРТИСТІК ТИПІ (А)- Өзінің әсемдікке деген сүйіспеншілігін, мүмкіндігін
ашуды көркем- өнерде, артистік ортада жұмыс істеуді ұнатады.
Негізгі бағыттары:
Өнер,
Музыка,
Театр,
Билер,
Тілдерді оқу, меңгеру,
Жобалау және дизайн
Слайд 184. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ТИПІ (S)- Адамдармен қарым- қатынасқа бағытталған. Адамдарға
көмектескенді және олардың мәселелерін шешкенді ұнатады
НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ:
Өнер,
Әлеуметтік қызмет,
Социология,
Кеңес беру,
Коммуникация,
Мектепалды тәрбие және балалардың дамуы.
Слайд 195. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ КӘСІПКЕРЛІК ТИПІ (E)- Адамдарға ықпал етуге, қорғауға, ұйымдастыр
уға және олардың негізгі міндеттерін іске асыруға бағытталған.
Негізгі бағыттары:
бизнес-білім,
басқару,
маркетинг,
құқық.
Слайд 206. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ДӘСТҮРЛІ ТИПІ (С)- Мәліметтерді, бақылауларды өңдеумен жұмыс істегенді
ұнатады және ақпараттар жүйесін басқарады.
Негізгі бағыттары:
Бухгалтерия,
Статистика,
Финанс,
Компьютерлік технология,
Іс қағазын жүргізу.
Слайд 21 Топтық тапсырма:
І- топқа:
Мына мамандықтарды классификациялық белгілері бойынша жікте:
Археолог , құрылысшы
Мына мамандықтардың ұқсастығы мен айырмашылығын анықта:
Мұғалім,дәрігер
Мына берілген сөйлемді аяқта,қандай сөйлем екенін анықта:
Бала кезімнен дәрігер мамандығын ұнатқандықтан, ... .
Бір мамандыққа байланысты диалог құрастыру.
ІІ- топқа:
Мына мамандықтарды классификациялық белгілері бойынша жікте:
Артист, көлік жүргізуші
Мына мамандықтардың ұқсастығы мен айырмашылығын анықта:
Металлург, аспазшы
Мына берілген сөйлемді аяқта,қандай сөйлем екенін анықта:
Мен құрылысшы болғым келеді,себебі ...
Бір мамандыққа байланысты әңгіме құрастыру.
Слайд 22Психологиялық сәт:
"Психогеометрия"- өзін- өзі тану:
Оқушылар өзіңе ұнаған
геометриялық фигуралардың кез келгенін таңдауы тиіс. Әр фигура қандай да бір адам бойындағы қасиетті, қабілетті білдіреді. Әрқайсысымыз өзімізді танып көрелік.