Болжау. Operations Management презентация

R. Sanders
4th Edition © Wiley 2010

олардың сипаттамалары
Уақыт тізбегі және себеп-салдар модельдері

себеп салдар моделі
Болжамның дәлдігін есептеу
Болжау моделін таңдау

әр түрлі болжамдар тудырады:
Болжамдар дәл бола бермейді
Болжамдар жинақталған, үлкен көлемдегі ақпараттарға дәлірек жасалады
Қысқа мерзімдік болжамдар дәлірек

талдау бірліктері
Керекті ақпаратты талдау және бағалау
Керекті ақпаратты анықтау және оның қолжетімділігін тексеру
Болжам моделін талдау және бағалау
Шығыны, қолдану жеңілдігі, дәлдігі
Болжамды жасау
Болжамның дәлдігін уақыт өте тексеру

таңдаулар» яғни Эксперттің ойы
Сандық әдіс – математикалық модельдеу
Математикалық модельдеу негізінде болжам жасалынады

Болашақтағы оқиғалар өткен оқиғаларға ұқсас болады деп пайымдайды.
Себеп-салдар моделі
Себеп салдар қатынастарын зерттейді
Көрсеткіштер арқылы болашақты болжайды.

кездейсоқ оқиғалар
Тарихи болжамдар:
Деңгей (ұзақ мерзімді орташа) – сандар тұрақты орташаның маңында өзгереді
Тренд – бірыңғай төмендеулер, жоғарылау әсері
Маусымдық – тұрақты көлемде жиі қайталанып тұратын өзгерістер
Цикл – экономикалық толқулар, өзгерістер арқылы туындайды.
Кездейсоқ айнымалылар болжанбайды.

тең.
Арифметикалық орташа:
Қолжетімді ақпараттың орташа мәні

1.00
мысалы, Ct =0.5, Ct-1 =0.3, Ct-2 =0.2 (0,5+0,3+0,2=1.0)

Бір периодты екіншісімен салыстыра аламыз, соңғы ақпаратқа көбірек үлес берілуі мүмкін (Ct=.5)

жиі қолданылатын уақыт тізбегі моделі.
Бастау үшін үш өлшем ғана керек:
Өткен периодтың болжамы (Ft)
Өткен периодтың нақты көлемі (At)
0 мен 1.0 арасындағы коэфициенттің мәні
Коэфициент жоғары болған сайын (мысалы 0.7 немесе 0.8) сол мәнге көбірек тәуелді болады.

болжам жасай аламыз:
Y = a + bx мұнда
Y = X периодына арналған болжам
X = тәуелсіз айнымалы
A = X = 0 нүктесіндегі у мәні (Y intercept)
B = бұрыштық коэфициент

жаса


2 қадам – Тренді есепте


3 қадам – тренді қоса алғандағы болжам

ақпарат қажет етеді
Дәлдіктің өлшемі
Дәлдікті арттыру үшін көбірек ақпарат керек
Болжам жасау мерзімі
3 ай vs. 10 жыл: екеуіне екі түрлі модель қажет

қарапайым құралдар
SPSS, SAS, NCSS, Minitab сияқты статистикалық бағдарламалар
Forecast Master, Forecast Pro, Autobox, SCA сияқты арнайы болжам бағдарламалары

(9 апта),
Заводтың потенциалы мен жаңа заводтарға деген қажеттілік
Керекті жұмысшылар саны (11 апта).

сүйене отырып жасалынады:
Бәсекеге қабілеттік таңдаулары, процестегі өзгерістер, үлкен көлемдегі технологияларды сатып алу шешімі /3 апта/
Тактикалық жоспарлау, жұмысшылардың жұмыс кестесі /11 апта/

бөлімі сұраныс пен сатылым деңгейін болжайды
Қаржылық бөлім акцияның бағасын, қаржылық жағдайды, капиталға деген қажеттілікті болжайды.
Ақпараттық жүйелер бөлімі ұйымның өзінде бар ақпаратты /data/ қалай сақтайтынын, болашақта қандай өлшемдегі database керек болатынын болжайды.
Адам ресурстары бөлімі болашақта керек болар жұмысшы санын, жұмыс түрлерін болжайды.