Жүре және туа презентация

болған липидоздар Қабылдаған: Жакипов Б. Орындаған: Әбен Р. Тобы: ЖМ – 221 Түркістан 2016 ж.

дистрофия (липидоз)

Негізгі бөлім:

Бауырдың майлы дистрофиясы

Жүректің майлы дистрофиясы

Бүйректің майлы дистрофиясы

4. Әр түрлі органдардағы майлы дистрофиялардың көрінісі

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

паренхималық дистрофия деп- жасуша цитоплазмасында майдың көбейіп кетуін, кейде майдың қалыпты жағдайда кездеспейтін жерлерде пайда болуын немесе химиялық құрамы басқаша майлардың жиналып қалуын түсінеміз. Жасушада негізінен үшглициридтер, холестерин эфирлері және фосфолипидтер жиналады.

Жасушада майдың пайда болуы: жасушадағы май-белок кешендерінің ыдырап, майдың көрініп қалуына, қанда май мөлшерінің көбейіп кетуіне және майдың көмірсулар мен белоктар есебінен шамадан тыс түзілуіне байланысты.Майлы дистрофия көбінесе жүректе, бауырда, бүйректе кездеседі.Май жиналу үрдісі жасушаның жойылуына соқтырады. Бауырдың майлы циррозының дамуының негізінде осы механизм жатыр.
Жасушада майды анықтау үшін арнайы гистохимиялық тәсіл қолданылады. Май судан lll және шарлах бояуымен сарғыш- қызыл түске, осмий қышқылы мен судан lV бояуымен қара түске боялады.

тікелей қатысатын ағза болғандықтан бұл жерде гистохимиялық реакциялар арқылы әрдайым май тамшыларын табуға болады. Сондықтан, бауырдың майлы дистрофиясы дегенде осы жердегі май мөлшерінің әдеттегіден көбейіп кетуін немесе химиялық құрамы басқаша болған майлардың жиналып қалуын түсінеміз.

ғана бейтарап майларға жатса, майлы дистрофияда оның барлығы дерлік бейтарап майдан тұрады. Жасуша ішіндегі үшглицеридтер бауырдан шығып кету үшін апопротеин молекуласымен қосылып, липопротеин түзіледі. Бауыр жасушаларында әуелі майда тамшылар пайда болады, кейінірек олар бір- біріне қосылып ірі тамшылар түзеді.

қамырдай жұмсарып қалады, түсі қоңыр сарғыш немесе сары. Бауырдың майлы дистрофиясы улы заттар әсерінде, алкаголизмде, қанытты диобетте, семіздікте, белоктық заттардың жетіспеушілігіне байланысты дамиды. Алкаголизмде майдың май қорларына шығуы күшейеді, гепатоциттерде май қышқылының синтезі артады, олардың тотықтану мөлшері төмендейді, сонымен қатар липопротеидтер синтезі азаяды, осы өзгерістер нәтижесінде май бауыр жасушаларында жиналады.

жасушадағы май бауырдан 2-4 апта ішінде жоғалып кетеді. Ал арақ шарап ішу жалғаса берсе, ауруда алькоголдік гепатит кейінрек цирроз дамиды.
Қанытты диабетте, инсулин гармонының тапшылығына байланысты май қорларынан майдың қанға өтуі күшейіп, гиперлипидемия дамиды. Себебі, инсулин осы үрдіске қарай әрекет етуші гармондар қатарына кіреді. Сонымен қатар фосфолипидтердің синтезі және май қышқылдарының тотығуыда бұзылады.

қанда май мөлшерінің өте көбейіп кетуіне байланысты инфильтрация
себебінен дамиды. Зат алмасудың бұзылуына байланысты липопроттық факторларының жетіспеушілігі нәтижесінде фосфолипидтер мен липопротеидтердің түзілуі бұзылып, бауырда көптеп бейтарап тұздар жиналады. Көптеген химиялық заттар, дәрілер және созылмалы өкпе-жүрек науқастары кезіндегі оттегінің жеткілісіздігіде бауырдың майлы дистрофиясына алып келеді. Майлы бауыр негізінде бауырда мезенхималық реакциялар басталып, фиброз және цирроз дамуы мүмкін.

толыққандылық байқалады.

май қышқылдары көбірек тасылып келгенде, жасуша ішіндегі май-белок кешендері ыдырағанда келіп шығады. Электрондық микроскопта зерттегенде май тамшылары цитоплазманы бүтіндей жайлап алады, митохондрилер ыдырап,
кардиомиоциттердің көлденең жолақтары жойылады.

Жүректің майлы дистрофиясы

дәрежесіне сәйкес болады. Процес нашар дамыса, оны майларды бояйтын бояулармен бояп, микроскоптың көмегімен ғана анықтауға болады. Ал ол өте айқын дамыған жағдайда, жүректің көлемі ұлғайып, қуыстарының кеңейгенін, өзінің тым жұмсарып, божырағандығын, кесіп қарағанда миокардтың көмескіленіп, сарғыш-қоңыр түске енгенін көреміз.

тәріздес бұлшықеттері мен трабекулалары тарғылданып, сарғыш- ақшыл жолақтар көрінеді. Бұл көрініс “жолбарыс терісіне ұқсас жүрек” деген ат алған. Ол жолақтар дистрофия миокардта венулалар мен веналар төңірегіндегі бұлшықет клеткаларын басымрақ зақымдап ошақтана дамитындығынан қалыптасады.

көлденең жолақтар жойылған(2)

механизмге байланысты: кардиомиоциттерге май қышқылдарының артық мөлшерде түсуіне, ол клеткаларда зат алмасуының бұзылуына және клетка ішіндегі құрылымдардың липопротеидтық комплекстерінің ыдрауына байланысты. Бұл механизмдер гипоксиядан және уланғандықтан миокардта энергия тапшылығы дамығанда инфилтрация мен декомпазитция арқылы жүзеге асырылады. Өсы жағдайдағы декомпазитцияның мәні митохондрилер күйреп клеткада май қышқылдары тотығуының бұзылуында.

көмескіленіп, арасында сары түсті ұсақ бедерлер пайда болады. Микроскоппен қарағанда май бүйрек өзектерінің эпителиінде және ағза стромасында жиналып қалғанын көреміз. Май тамшыларының өзекше эпителиінде пайда болуы гломерулярлық сүзгі өткізгіштігінің артып кетуіне, несеп құрамындағы майдың реабсор-бциясына байланысты.

Бүйректің майлы дистрофиясы

құрылымдары тым қатты зақымдалмаса, онда ол әдетте қайтымды. Май алмасуы тым қатты зақымдалған жағдайда көбінесе ол клеткалардың тіршілігі жойылумен аяқталады.
Майлы дистрофияның органдардың қызметіне әсері өте зор: ол органдардың қызметін күрт бұзып, кейбір жағдайларда мүлде тоқтатылады.

тобы белгілі бір липидтердің метоболизміне қатынасатын ферменттердің тұқым қуалайтын тапшылығынан дамитын, жүйелік липидоздар деп аталып жүрген түрлерінен құралады. Сондықтан, жүйелік липидоздар тұқым қуалайтын ферментопатияларға немесе фермент тапшылығынан клеткаға субстраттың яғни липидтің қорға жиналуымен сипатталатын қорға жиналу ауруларына жатқызылады.

липидоздар: цереброзидлипидозға, немесе липидозға ганглиозидлипидозға және басқа ауруларға бөлінеді. Липидтер көбінесе бауырға, талаққа, сүйек кемігіне, орталық нерв жүйесіне, нерв өрімдеріне жиналады. Бұл органдардың липидоздың әр түріне тән, биоптаттарды зерттегенде сүйенетін белгі ретінде диогностикалық мәні бар клеткалар пайда болады.

түстке боялған(1).

Әр түрлі органдардағы майлы дистрофиялардың
көрінісі

“Патологиялық анатомия”
3. www.google.kz