Стоматологиялық операциялар кезіндегі жансыздандыру. Көрсеткіштері,стоматологиядағы ерекшеліктері презентация

алу және емдеу.

Орындаған: Мергенбаев А.
Факультет: Стоматология
Курс: V
Тобы: 604-2
Тексерген: Ж.Ж

ондағы нерв импульсін тоқтататын дәрілерді жергілікті анестетик деп атайды. Олар кейде нерв сабақтарына, яки оны қоршаған тінге енгізілсе тағы бірде ерітінді, май күйінде кілегей қабыққа жағу арқылы әсер етеді.
Хирургиялық стоматологияда көбірек қолданылатын анестетиктер: новокаин, тримекаин, лидокаин, бенкаин және дикаин. Химиялық құрылымы жағынан олар екі топқа бөлінеді.
1. Күрделі эфирлер,
2. Амидтер тобы.

эфирлердің хлорсутекті тұзы.
Дикаин (тетракаин) де күрделі эфирдің хлорсутекті тұзы, түссіз, иіссіз, кристалды ұнтақ. Суда, спиртте оңай ериді. Дикаин новокаинге қарағанда 10-15 есе күшті анестетик, соған қарай оның улағыш әсері де соншама рет артық. Кілегей қабықтан оңай өтіп әсер етуі мүмкін, оның 1-3% ерітінділерін терминальды (беткей) анестетик ретінде пайдалануға болатындығының дәлелі. Жоғары улағыштығын ескеріп оны 10 жасқа толмаған балаларға қолдануға, инъекция жасауға болмайды. Бірреттік жоғары мөлшері ересек адамға 0,09 г құрғақ зат (немесе 3% ерітіндіден 3 мл).

анестетиктер.

Лидокаин (ксилокаин, ксикаин, лигнокаин) – бұл да хлорсутекті тұз. Ақшыл-сары кристалды ұнтақ. Суда, спиртте ериді. Дым тартқыш. Жарықта ұзақ тұрса сарғаяды. Ерітіндісін суда (100') 30 минут қайнатып дайындайды. Новокаиннен 2,5 еседей күшті анестетик, әсері ерте басталып ұзақ жалғасады. Улағыштығы аз, 0,5% ерітіндінің улағыштығы новокаинмен тең түссе, 1-2% ерітінділері новокаиннен 40-50% - тей артық. Терминальды өткізгіш және инфильтрация анестезиясына ыңғайлы.

Тримекаин (мезокаин) – химиялық құрамы лидокаинге ұқсас. Ақ, сарғыш, ащы ұнтақ. Суда, спиртте жақсы ериді. Оның ерітіндісін хлорлы натрийдің изотоникалық ерітіндісіне (100°) 30 минут қайнатып дайындайды. Апликация ретінде де әсері бар. Улағыштығы дикаиннен 16 есе аз десек те, оның 1% ерітіндісі новокаиннен 1,2-1,6 есе улағыш, тінді тітіркендірмейді. Стоматологияда 1-2% ерітінділері жиі қолданылады. Инфильтрацияға 0,25-0,5% ерітіндісі жарайды.

Перифириялық (аймақтық) жансызданды-ру

Орталық жансызданды-ру

Альмекациялық

Инстиляциялық

Электрлік жансыздандыру

Рефлексті

әдісі

Инфильтрациялық

Өткізгіштік

Химиляық

Физикалық

Физико-химиялық

Жансыздандыру әдістері

Күрек тіс тесігі арқылы

Инфроорбитальды

Туберальды жансыздандыру

Таңдайлық (полотинальды)

(орталық) дөңгелек тесік

Нервтік шеткі бөлімдер (тамақтары нерв рецепторлары)

Мұрын таңдай нерві

Көзасты нервісі

Жоғарғы артқы альвеолды бұтақ

Үлкен таңдай нервісі

Жоғарғы жақ
(ІІ-бұтақ)

Анестетик енгізген жердің жұмсақ тіндері 15,14/24,25 тістері

Қатты таңдайдың 13,12,11/21,22,23 тістер маңындағы жұмсақ тіндер

15,14,13/23,24,25 осы маңындағы жұмсақ тіндер, көз асты, мұрын қанаты, жоғарғы ерін

18,17,16/26,27,28 маңындағы тіндер (жұмсақ сүйек қабығы, сүйек тіс өрімі гаймор қуысы артқы бүйір қабырғасы)

18,13/23,28 тістердің маңындағы қатты таңдайдың жұмсақ тіндері

Жоғарғы жақ, көз асты жұмсақ тіндері, мұрын қанат қатпары

Тежелетін нерв талшықтары

Жансыздандыру аймағы

аймақтың уақытша сезімталдығын тоқтату.

қатпардан 0,5см төмен
Иненің жылжу бағыты:жоғары,ішке,артқа
2,5см енгіземіз,себебі қан тамырлары өтіп тұрған майда тесіктерді зақымдап алмас үшін.
Анестетик мөлшері:4мл
Жолда:1,5мл,жеткенде -2,0мл.0,5мл-ді қосымша жансыздандыруға алып қаламыз.

артқы ұяшықты нерв

тәрізді өсіндісі Жоғарғы қабырғасы-сына тәрізді сүйектің үлкен қанаты Төменгі қабырғасы-қатты таңдайдың горизонтальді пластинкасы Ішкі қабырғасы-қатты таңдайдың вертикальді пластинкасы

жағымен таңдай екеуінің қосылған бұрышы
Иненің жылжу бағыты:жоғары,артқа,сыртқа сүйекке тақалғанға дейін
Анестетик мөлшері:0,5мл
Жансыздану уақыты:3-5минут
Жансыздану аумағы.қатты таңдайдың артқы 2/3 бөлігінің шырышты қабығы,сүйір тістің ортасына дейін
Қай нервті жансыздандырамыз:үлкен таңдай нервін

қырын-ретромолярлы ойысты-ретромолярлы үшбұрыш табамыз Саусақты осы ойысқа орналастырамыз,саусақ ұшы самай қырына тиіп тұруы керек.Осы саусақ үсті ине шаншитын жер.Шприцті қарама-қарсы жақтағыкіші азу тістер аймағында орналастырып,иненісаусақтың ұшы жағындағы шырышты қабатқа,төменгі үлкен азу тістердің шайнау беттерінен 0,75-1см жоғары шаншимыз.

2,0-2,5мл,1мл алып қаламыз,1см артқа қайтып жаңағы 1мл жібереміз тіл нервісін жансыздандыру үшін.
Жансыздану уақыты:10-15минут
Жансыздану аймағы:Жансыздандыру жасалған жақтың барлық тістері,альвеолды өсіндісі,жартылай төменгі жақ сүйегінің денесі,төменгі ерін,тері, иек,өрімдер.Тіл нервісін жансыздандыру салдарынан альвеолды өсіндінің ішкі беті,ауыз түбі,тілдің алдыңғы1/3бөлігі жансызданады.
Қай нервті жансыздандырамыз.төменгі ұяшықты нерв,тіл нервісін

төменгі және жоғарғы үлкен азу тістердің шайнау беттерінің ара қашықтығының дәл ортасына.Ол қанатша өсіндісінің ілгегі мен төменгі жақ сүйегінің самайлық қырының артқы жиегіне бекіген тығыз фасциальды сіңірдің бетін жауып тұрған шырышты қабық.Егер де қанатша жақ қатпарының көлемі үлкен болса,инені қатпардың орта бөлігіне шаншимыз,ал жіңішке ұртқа жақын орналасса инені қатпаршаның медиальді қырына шаншимыз.
Иненің жылжу бағыты:2,0-2,5см сүйекке жеткенше

жағында жақ сүйегінің тілшігімен жартылай жабыңқы.Бұл тесік төменгі жақ сүйегінің бұтағының алдыңғы қырынан 15мм,артқы қырынан 13мм,жарты ай тәрізді ойықтан 22мм,төменгі жақтың төменгі қырынан 27мм ара қашықтықта орналасқан.

жүргізілген көлденең сызық пен 2-ші үстіңгі кіші азулар мен иек тесігі арқылы жүргізілген тік сызықтар қиылысында немесе тік алға қарап тұрған көз қарашығы арқылы жүргізілген тік сызықтар қиылысында орналасқан. Іс кезінде көз шарасының төменгі қырындағы үстіңгі жақ пен бет сүйегінің бірігуінен пайда болған бұдырдан 0,5-0,75 см төмен алады. Өзек алға, ішке төмен қарай бағытталған. Олардың жалғасы орта күрек тістердің арасындағы қызыл иектен сәл жоғарылау жерде қиылысқан болар еді.

Инфраорбиталық (көзасты) анестезиясы (5 а,б – сурет)

5-сурет. Көз асты жансыздандыру.
А) ауыз қуысы сыртынан;
б) ауыз қуысы ішінен.

кіші азу тіс түбірлерінің астында орналасады (балаларла сәл алға қарай орналасқан). Тістер жоқ болса тесікті анықтау жолы мынандай: жақтың орта сызығы мен шайнау етінің алдыңғы жағына дейінгі аралықты тік сызықпен дәл екіге бөледі. Көлденең сызық жақтың төменгі қырынан 12 мм жоғары алынады. Сызықтардың қиылысқан жерінде тесік орналасады. Оның аузы артқа, сыртқа, жоғары қараған.

Ұрт нервісін жансыздандыру
 
Оны жасау үшін инені төменгі жақ тармағының алдыңғы қырына, үстіңгі азу тістердің шайнау беті деңгейіне шаншып 1 см-дей тереңдікке ендіреді. Бұл анестезия сирек қолданады. Төменгі жақтың альвеола өсіндісінің босаға жағындағы кілегей қабығын жансыздандыру үшін анестетикті жұлынантын тістің тұсындағы өтпелі қатпарға ендіреді.

Иненің сынып қалуы
Жұмсақ тіндер қан тамырлары мен өрімдерін жарақаттау
Бет терісінің ишемиясы
Нерв талшықтарын жарақаттау
Ауа эмболиясы
Инфекция енгізу
Жұмсақ аңдай парезі
Мұрын қуысы шырышты қабығы жарақаттануы
Қосарлану (диплопия)
Инфекциядан кейін домбығу мен ауырсыну

алдындағы қорқыныш сезімі, ұйқысыз түн болуы мүмкін, т.б.)

әсерінен пайда болатын үрдіс.

90/30 c.б.
Қан тамыр соғуы нашарлайды
Үстіртін тыныс алуы жиіленеді
Бас айналу
Жүрек айнуы
Құсуы
Әлсіздену

жедел шектеулі ісінудің пайда болуы.

Клиникасы:
Ерін,ұрт, қабақ тез арада ісінуі
Тыныс алу және жұтыну қиындауы
Ісінген орын бозғылт түсті, қызуы болмайды
Қалқанша без жұмысы нашарлаған науқастарда кездеседі.

қатерсіз
Жедел қатерлі
Кеш ағымды
Рецедивті ағымды
Абортивті ағым