8-мĕш тема Илле Тăхти чаваш литературинчи паллă ятсенчен пĕри. Тăхтин тĕрлĕ енлĕ пултарулăхĕ презентация

1. Илле Тăхтин пурнăçĕпе пултарулăхĕн паллăрах тапхăрсене каласа парăр. Илья Ефимович Ефимов (Тахти) 1889 çулхи сентябрĕн 4-мĕшĕнче чухăн хресчен килйышĕнче çуралнă. Унăн тăван ялĕ Нÿшкасси, сайра тĕл пулакан хăтлă тавралăхра вырнаçнă

Слайд 18-мĕш тема Илле Тăхти чаваш литературинчи паллă ятсенчен пĕри. Тăхтин тĕрлĕ енлĕ пултарулăхĕ.


Слайд 21. Илле Тăхтин пурнăçĕпе пултарулăхĕн паллăрах тапхăрсене каласа парăр.
Илья Ефимович Ефимов

(Тахти) 1889 çулхи сентябрĕн 4-мĕшĕнче чухăн хресчен килйышĕнче çуралнă. Унăн тăван ялĕ Нÿшкасси, сайра тĕл пулакан хăтлă тавралăхра вырнаçнă : илемне кура асамлă ят илнĕ Элкÿл, аслă улăх-çаран ,вăрман… Тăхти ачалăхĕ çинчен каласа паракан материалсем нумаях мар. Хăй вăл, сăпайлăскер,саманпа унăн çыннисем çинчен ытларах çырса хăварас тесе хыпăннă. Халь асăннă автобиографире хăй пирки калакан фактсене писатель телеграф чĕлхипе кăна палăртса пынă: саккăрта Элпуçĕнчи чиркÿ прихучĕн шкулне кайна,унта пер хĕл вĕреннĕ хыççăн Нÿшкассинчен тин çеç уçăлнă шкула куçнă. Кĕçех ашшĕ ăна Сĕве хулинчи мăнасгир шкулне вырнаçтарать. Кунтан вĕренсе тухсан,1903 çулта, Илле Хусанти учительсен семинарине кĕрет,унтан 1908 çулта вĕренсе тухать. Пултарулăх ĕçне вал Хусанти семинарине вĕреннĕ чух пуçăнать. Маллтанхи калавĕсене семинари веренекенĕсем алçыру вĕççĕн кăларса тăнă «Шурăмпуç» тата «Мыслитель» журналсенче пичетленĕ. Çырма пуçланă тапхăра писатель хăй çапла аса илет: «1905 çулта эпĕ хам валли чăвашла тата вырăсла сăвăсем çырма пуçларăм. Юлташсене кăтартнă хыççăн ,тен,упранса та юлман». 1908 çулта Хусанта пуçламăш классенче веренеке чаваш ачисем валли АРИФМЕТИКА веренмелли кенеке кăларать . Тăхти пултарулăхĕ халах поэзийĕнчен вай илсе аталанма пуслана.1911 çулта вăл Хусанта «Тăват, Мĕлĕш, Шурăç юррисем» ятлă кенеке пичетлесе кăларать. 1915 çулхи сентябрь уйăхĕнче ăна империализм вăрçине илсе каяççĕ. Епхÿри теп семинарие веренме кĕреть ,кунтан та ăна каллех панта çарне илсе каяççĕ.
Илле Тахти 1938 çулхи февралĕн 22-мĕшенче Шупашкарти больницăра вилеть.

Слайд 32.Илле Тăхти тата «Хыпар « хаçат.


Слайд 43.И.Тахтин прозăри пултарулăхĕн паллăрах утăмĕсем. «Шерххулла», «Ыт-тĕкел» «Ваçкă,Ванькă,Ахмет» хайлавсенчи самана ÿкерчекĕсем

,йăла ыйтăвĕсем,халăхсен туслăхĕпе тăванлăхĕ



Слайд 54.»Самана» сăвăри чавашлăх туйăмĕ. Сыравçă пултарулăхĕнчи вăрçă темипе çырнă хайлавсене вуласа

тишкерĕр.



Слайд 65. Илле Тăхти кулăш ăсти . «Колчак» поэма - чăваш сатирин

чи паллă тĕслĕхĕсенчен пери. Поэмăри сатирăпа плакат сĕмĕ, карикатурăлăх.

Илле Тăхти çырнă «Колчак» поэма чăваш хушшинче çур ĕмĕр ытла ĕнтĕ килтен киле çÿрет. Писателен чылай калавĕпе сăввине вулакансем лайах пĕлеççĕ. Хĕрех тăхăр çул çеç пурăннă пулин те, Тăхти, тăван культурăшăн çунса ĕçлесе , ырă та хисеплĕ ята тивĕçлĕ пулчĕ. Унăн эткерĕ пуян.
Сатирăпа плалкат сĕмĕ- литературăн кулăшла питлев жанрĕ,хайлаври сăнарăн е ĕçĕн пĕр-пĕр енне е çитменлĕхне кулăшла хавхапа сăнласа кăтартни. Сăмахран, «Колчак» поэмăра Колчак ятлă адмирала сăнласа кăтартать. Вăл пуянсене хăтарма, ĕççыннине петермелле шухăшсемпе кăна çÿреть. Ăна капитализмла çĕршывсенчи фабрикантсемпе çĕр хуçисем те-Совет влаçĕн тăшманĕсем те пулăшаççĕ.Сăмахран, Япони,Франци,Англи,Америка укçа-тенкĕпе ылтăн,хĕçпăшал тата ытти те хĕрхенмеççĕ. Вĕсене уншан Колчак «çĕпĕр çĕрĕпе вăрманне те», «савăтсемпе чугун çул» таврашне те пама хатĕр.Автор вăрă хурахла ушкана та тата ирони мелĕпе те анлă усă курать. Кашнине детальсемпе ÿкереть («Варăм çÿçлĕ пуп тете» , «шурă юнлă»), фактсене ытлашширех ÿстерсе кăтартас енне сулăнать.
Тăхти –публицист карикатурăллă стильпе ÿкереть Колчак ушкăнне. Ку вăл- реализмла ытарлăхĕ.


Слайд 76. Писателĕн «Помидор» калавĕ. Унти кулăш мелĕсемпе меслечĕсем. Писатель вăльтса калас

мелсемпе,гиперболăпа, сарказмпа тухăçлă усă курни.



Слайд 87.Илле Тăхти фольклор материалĕсене пухни тата пичетлесе кăларни. Унăн ытти хайлавĕсем.


Обратная связь

Если не удалось найти и скачать презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое ThePresentation.ru?

Это сайт презентаций, докладов, проектов, шаблонов в формате PowerPoint. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами с другими пользователями.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика