Historia współczesnej Japoni презентация

Содержание

II. LIBERALIZM TAISHŌ (1905-1930) Sytuacja polityczna: od rządów oligarchii Meiji do rządów partyjnych Demokracja okresu Taishō Sytuacja gospodarcza Stosunki międzynarodowe Po wojnie japońsko-rosyjskiej Po I wojnie światowej Lata 1920.

Слайд 1Historia współczesnej Japonii
Beata Bochorodycz
bbochorodycz@gmail.com
wykład 20 godz./studia azjatyckie
©Materiały na zajęcia


Слайд 2II. LIBERALIZM TAISHŌ
(1905-1930)
Sytuacja polityczna: od rządów oligarchii Meiji do rządów

partyjnych
Demokracja okresu Taishō
Sytuacja gospodarcza
Stosunki międzynarodowe
Po wojnie japońsko-rosyjskiej
Po I wojnie światowej
Lata 1920.


Слайд 31. SYTUACJA POLITYCZNA: od rządów oligarchii Meiji do rządów

partyjnych

struktura władzy okresu Meiji:
oligarchia Meiji (przedstawiciele dawnych hanów: Chōshū i Satsuma, Tosa i Hizen, 元老 genrō)
członkowie Tajnej Rady Sūmitsuin 枢密院 – ciała doradczego cesarza
genrō dążyli do zachowania władzy i powstrzymania wpływu tworzących się od lat 1880. partii politycznych.


Слайд 4Do genrō należeli: (Chōshū)
Itō Hirobumi 伊藤博文 Yamagata Aritomo 山縣有朋      

Inoue Kaoru 井上馨

Слайд 5Kuroda Kiyotaka, Matsukata Masayoshi (Satsuma).


Слайд 6Saigō Tsugumichi 西郷従道, Ōyama Iwao 大山巌 (Satsuma)


Слайд 7Wzrost znaczenia partii politycznych:
lata 1890.: konieczność zatwierdzenia przez parlament wydatków na

zbrojenia (budżet) zmusiła oligarchię do konsultacji z opozycją:

Konstytucja Meiji, Część VI Finanse:
Art. 64. Wydatki i przychody państwa muszą być zatwierdzone przez parlament cesarski w formie corocznego budżetu.
Art. 65. Budżet powienien być najpierw zatwierdzony przez Izbę Reprezentantów.


Слайд 8Powstanie partii politycznych (XIX w.):
Partia Liberalna Jiyūtō 自由党 (1881) Itagaki

Taisuke:
wprowadzenie liberalnej konstytucji
rozszerzenie praw obywatelskich
obrona interesów prowincji
wśród członków myśliciel Nakae Chōmin (中江兆民), zwolennik poglądów Jeana Jacquesa
Partia Konstytucyjnych Reform Rikken Kaishintō 立憲改進党 (1882) Ōkuma Shigenobu
Partia mniej radykalna niż Jiyūtō
opowiadała się za rządami parlamentarnymi
popierana przez przedstawicieli ośrodków miejskich i przemysłowców.
Jiyūtō i Rikken Kaishintō stały się zalążkami dwóch najważniejszych partii politycznych przeł. XIX i XX w.

Слайд 9W 2. gabinecie Itō (08.1892-08.1896) Itagaki Taisuke z Partii Liberalnej

Jiyūtō -ministrem spraw wewnętrznych



Слайд 10
w 2. gabinecie Matsukaty
 (09.1896-01.1898)
Ōkuma Shigenobu z Partii Postępu Shimpotō, 進歩党,

(daw. Rikken Kaishintō 立憲改進党) –
ministrem spraw zagranicznych



Слайд 11Pierwszy rząd partyjny
Ōkuma Shigenobu (6-11.1898) Partia Konstytucyjnych Rządów, 憲政党 Kenseitō
1898

r. Premier Itō próbuje wprowadzić nowy podatek gruntowy, Jiyūtō i Shimpotō się sprzeciwiają → Itō rozwiązuje izbę niższą
obie partie połączone w Kenseitō tworzą gabinet Okumy
na skutek wewnętrznych sporów rząd upada po 4 m-cach, a Ōkuma tworzy Prawdziwą Partię Konstytucyjnch Rządów Kensei Hontō 憲政本党
Z powodu krótkotrwałości tego rządu przyjmuje się, że dopiero rząd Hary Takashiego w 1918 r. był de facto pierwszym rządem partyjnym.



Слайд 12Rządy gabinetów genrō
Yamagata Aritomo (11.1898-10.1900)
znany z niechęci do partii politycznych oraz

restrykcyjnej polityki wobec ruchów społecznych.
Itō Hirobumi (09.1900-06.1901)
1900 r. Konstytucyjne Stowarzyszenie Przyjaciół Polityki, Rikken Seiyūkai (w skr. Seiyūkai, 立憲政友会)
Katsura Tarō (06.1901-01.1906; 07.1908-08.1911; 12.1912 -02.1913), protegowany Yamagaty
Saionji Kimmochi (01.1906 -07.1908; 08.1911-12.1912), protegowany Itō



Слайд 13Faktyczny początek rządów partyjnych
29 września 1918 r. – Hara Takashi (09.1918

– 11.1921), przewodniczący Seiyūkai
„premier z ludu” 平民宰相 heimin saishō
rządy partyjne: 1918-1932 (z wyjątkiem1922-24)
Nominacja Hary: decyzja genrō (załagodzenie antyrządowych nastrojów społecznych)
23 lipca 1918: tzw. bunty ryżowe (米騒動 kome sōdo), palenie magazynów ryżowych, rozruchy ludności niezadowolonej z pogłębiających się różnic w dochodach, ubożeniem najbiedniejszych, braku praw obywatelskich i możliwości wpływu na rządzących
bezpośredni powód: gwałtowny wzrost cen ryżu → deficyt → zbyt wiele ryżu na eksport oraz na zwiększenie rezerw na cele ekspedycji syberyjskiej.

Слайд 14Hara nie zamierzał jednak przeprowadzać reform mających na celu demokratyzację (wprowadzenie

powszechnego prawa wyborczego dla mężczyzn), dążąc do umocnienia pozycji Seiyūkai
krytykowany przez partie opozycyjne
rozwiązał parlament – wybory 10 maja 1920:
Seiyūkai – 278 (większość z 464 miejsc)
Kenseikai – 110
4 listopada 1921 r. Hara zamordowany przez pracownika kolei Nagaokę Kon’ichiego
wyraz sprzeciwu wobec wyzysku kapitalistów i korupcji w kręgach wielkiej finansjery i przemysłu.
Premierem zostaje minister finansów Takahashi Korekiyo (11.1921-06.1922), dotychczasowy skład gabinetu utrzymany z powodu konferencji waszyngtońskiej




Слайд 15NOWY UKŁAD SIŁ POLITYCZNYCH NA POCZ. LAT 1920.

genrō Yamagaty (zm.

1922), książę Saionji Kimmochi (zm. 1940)
politycy partii Seiyūkai i Kenseikai
przedstawiciele służby cywilnej wysokiego szczebla
arystokracja (mombatsu, 門閥)
grupy wojskowych (gumbatsu, 軍閥) skupiające wyższych oficerów
biurokracja i armia bez odpowiedzialności przed parlamentem
zaibatsu, 財閥 oraz wielcy posiadacze ziemscy

Слайд 16Główne partie polityczne XX w. (do 1941):
Seiyūkai 政友会 (Konstytucyjne Stowarzyszenie

Przyjaciół Polityki, Rikken Seiyūkai, 立憲政友会) (1900, Itō Hirobumi)
dawni członkowie Jiyūtō, przedstawiciele oligarchii i politycy partyjni
tzw. aktywna polityka zagraniczna, czyli rozwiązywanie problemów politycznych na drodze zbrojnej
popierana przez zaibatsu: Mitsui, Sumitomo oraz Yasuda, związane z przemysłem ciężkim (stoczniowym, metalurgicznym i maszynowym) oraz z bankami i handlem.


Слайд 17Kenseikai 憲政会 Stowarzyszenie Konstytucjnych Rządów (1916)

Partia Konstytucyjnych Reform Rikken Kaishintō

立憲改進党 (Ōkuma Shigenobu)(1882)
Partia Postępu Shimpotō 進歩党 (1896)
Partia Konstytucyjnych Rządów Kenseitō 憲政党 (1898)
Prawdziwa Partia Konstytucyjnych Rządów Kensei Hontō 憲政本党 (1898)
Konstytucyjna Partia Narodowa Rikken Kokumintō 立憲国民党 (1910)
Konstytucyjne Stowarzyszenie Jednomyślnych (Braci) Rikken Dōshikai 立憲同士会 (1913)
Minseitō, 民政党, Partia Demokratycznych Rządów (1927)
partia bardziej umiarkowana od Seiyūkai
dążyła do rozwiązywania międzynarodowych konfliktów na drodze dyplomatycznej
popierana głównie przez zaibatsu Mitsubishi, działające w przemyśle lekkim, handlu, górnictwie i bankowości.

Слайд 1830 lipca 1912 – śmierć cesarza Meiji (Mutsuhito)
początek panowania cesarza Yoshihito,

epoka Taishō (Wielka Sprawiedliwość)

10 listopada 1913 – oficjalna intronizacja

Слайд 192. DEMOKRACJA OKRESU TAISHŌ 大正デモクラシー
Pojęcie utworzone po wojnie na Pacyfiku na określenie

wszelkich tendencji demokratycznych i liberalnych na początku XX w. od ery panowania cesarza Taishō. Dotyczy:
polityki (rządy polityków partyjnych),
podkreślenie różnicy z rządami oligarchii Meiji oraz późniejszego militaryzmu.
społeczeństwa (ruchy masowe na rzecz demokratyzacji i liberalizacji życia politycznego)
kultury (rozwój środków masowego przekazu, masowej kultury)

Слайд 20Dynamiczny rozwój masowych ruchów społecznych na świecie:
rewolucja w Chinach, 1911
rewolucja październikowa,

1917
nastroje demokratyczne na świecie
modernizacja
uprzemysłowienie (klasa robotników)
urbanizacja
wyższy poziom oświaty
wzrost świadomości narodowej, społecznej/klasowej
rozwój masowych środków komunikacji
uczestnictwo mas w życiu politycznym (inteligencja robotnicy, chłopi, mężczyzni i kobiety) ← mobilizacja mas przez partie polityczne

Слайд 21RUCHY SPOŁECZNE W JAPONII
Rozwój masowych środków komunikacji
1869 – zaczęła działać

poczta i telefon, pojawiły się gazety i czasopisma o zasięgu ogólnokrajowym
Mobilizacja mas przez partie polityczne
1905-1918 “epoka buntów ludowych”
1905 sprzeciw wobec traktatu pokojowego z Portsmouth
1906 sprzeciw wobec podwyżek cen biletów kolei miejskiej
1908: sprzeciw wobec podniesienia podatków
1913: żądanie obrony konstycji
1913: krytyka “miękkiej “polityki wobec Chin
1914: krytyka korupcji, afera Simens (marynarka wojenna)
1918: żądanie prawa wyborczego
1918: bunty ryżowe, sprzeciw wobec podwyżek
Powszechne poparcie dla rządów parlamentarnych (istota ustroju konstytucyjnego): władza sprawowana przez premiera i ministrow, jako wybranych przedstawicieli ludu

Слайд 22STOWARZYSZENIA PRO-MODERNIZACYJNE:
Stowarzyszenie Szóstego Roku Meiji (Meirokusha 明六社), stworzone przez myśliciela

i polityka Mori Arinoriego 森有礼, czasopismo Meiroku Zasshi 『明六雑誌』
Katō Hiroyuki 加藤弘之 – filozof i pedagog
Fukuzawa Yukichi 福沢諭吉, Wolter Japonii, główny popularyzator westernizacji, modernizacji i działacz oświatowy
twórca „doktryny o wyjściu [Japonii] z Azji” (datsuaron 脱亜論) – Japonia choć geograficznie należy do Azji, ale ideologicznie (duchowo) powinna być z Europą i dlatego powinna opuścić Azję.

Слайд 23STOWARZYSZENIA PROJAPOŃSKIE I NACJONALISTYCZNE:

Stowarzyszenie dla Oświaty Politycznej (Seikyōsha, 政教社) zał.

w 1888 r., które wydawało czasopismo Japończyk 『日本人』
popularyzowali hasło „zachowania struktury narodowej” (kokusui hozon, 国粋保存; kokusuishugi 国粋主義), symbolizujące ideę powrotu do wartości rodzimych, sprzeciw wobec bezmyślnej westernizacji kraju

Слайд 24ORGANIZACJE I PARTIE LEWICOWE
XIX/XX rozwój kapitalizmu, uprzemysłowienie i pogarszające się warunki

życia klasy robotniczej:
niskie pensje,
długi czas pracy,
złe warunki sanitarne i bytowe.
najgorsze warunki w przemyśle włókienniczym,
60% zatrudnionych w przemyśle (88% to kobiety): praca na dwie zmiany po 12 godz., zarobki dziennie od 7 do 25 senów
(1 kg ryżu = 7-12 senów) (1 jen = 100 senów)
zarobki urzędnika z wyższym wykształceniem = 40-50 jenów/m-c
gorsze warunki w małych i średnich przedsiębiorstwach
pierwsze protesty niezorganizowane
wzrost zorganizowanych protestów po wojnie sino-japońskiej
1870-1896: 15 konfrontacji pracowniczych
1897-1917: 151 sporów i strajków
1897: 40




Слайд 25PARTIA SOCJALISTYCZNA
1901 Partia Socjaldemokratyczna 社会民主党
1898 Stowarzyszenie Studiów nad Socjalizmem 社会主義研究会
Katayama Sen

(片山潜) pionier socjalizmu,
Kōtoku Shusui (幸徳秋水)
pierwsza japońska partia socjalistyczna
po dwóch dniach rozwiązana przez władze.
1906 Partia Socjalistyczna 社会主義政党 Katayama Sen i Sakai Toshihiko (堺利彦)
w programie zapis, że partia będzie dążyła do socjalizmu w graniach określonych przez prawo
wystąpienia w obronie robotników, starcia z policją, uczestnictwo osób popierających radykalne formy walki klasowej ➔ posłużyły rządowi jako powód do delegalizacji partii w 1907 r.


Слайд 26ZWIĄZKI ZAWODOWE
Japońska Federacja Pracy 日本労働総同盟, 1921
Federacja związków zawodowych
Liczba członków

wzrosła z 20 (1912, Stowarzyszenie Przyjaźni Yūaikai) do 20 tys. (1916)
liczba strajków z 50 (1914) do 417 (1918)
żądania poprawy warunków pracy i podwyżki płac, ich działalność bezwzględnie tłumiona przez policję.
Związek Zawodowy Japońskich Rolników 日本農民組合, 1922-1937
Japońska Partia Rolników 日本農民党, 1926



Слайд 27ORGANIZACJE KOMUNISTYCZNE:
Komunistyczna Partia Japonii 日本共産党, 1922 Sakai Toshihiko, Yamakawa Hitoshi, Arahata

Kanson
celem dwustopniowa rewolucja, połączona ze zniesieniem systemu cesarskiego
przestała istnieć w 1924 r. z powodu aresztowań przeprowadzonych przez władze w związku z rozruchami społecznymi po wielkim trzęsieniu ziemi
odnowiła działalność dwa lata później, ale kolejne aresztowania doprowadziły do jej rozwiązania i działalności w podziemiu

Partia Robotniczo-Chłopska 労働農民党 1926

Слайд 28
2 maja 1920 – pierwsza DEMONSTRACJA PIERWSZOMAJOWA (Park Ueno 10 tys.

uczestników) (organizowane corocznie do 1936 r.)
hasła: likwidacji bezrobocia, 8-godzinnego dnia pracy, ustalenia poziomu najniższych pensji, zniesienia zakazu ruchu robotniczego

Слайд 29ORGANIZACJE WALCZĄCE O PRAWA KOBIET
Stowarzyszenie Niebieskich Trzewików, 青鞜社 Hiratsuka Raichō, 1911,

czasopismo Seitō („Niebieskie Trzewiki”)
Stowarzyszenie Nowych Kobiet 新婦人協会, Hiratsuka i Ichikawa Fusae, 1916
dzięki ich działalności zmodyfikowano prawo i pozwolono kobietom na uczestniczenie w wiecach politycznych
“feminizm matriarchalny”: ochrona kobiet ze względu na ich role jako matek
Stowarzyszenie Czerwonych Fal, 赤瀾会 , Yamakawa Kikue i Itō Noe, 1921, zabarwione ideologią socjalistyczną

Слайд 30DZIAŁALNOŚĆ INTELEKTUALNA NA RZECZ DEMOKRATYZACJI

Minobe Tatsukichi 美濃部達吉, profesor prawa Uniwersytetu

Tokijskiego,
teza o cesarzu jako organie państwa 天皇機関説: rządzi on nie dla siebie, ale dla kraju, otworzyła drogę do nowoczesnego konstytucjonalizmu.
Yoshino Sakuzō 吉野作蔵, profesor nauk politycznych Uniwersytetu Tokijskiego oraz Fukusa Tokuzō, profesor ekonomii
Stowarzyszenie Świt Reimeikai (1918-1920) : propagowało idee demokratycznych, reformy społeczne, wolność słowa, rządy partyjne
Pod ich wpływem studenci Uniwersytetu Tokijskiego stworzyli Stowarzyszenie Nowych Ludzi Shinjinkai – początek ruchu studenckiego na rzecz demokratyzacji.

Слайд 31WALKA O POWSZECHNE PRAWO WYBORCZE:

pocz. 1899 r.
Robotnicy, działacze związków zawodowych i

organizacji lewicowych, studenci i dziennikarze
działalność nasiliła się po I wojnie światowej i buntach ryżowych
wiece i demonstracje
10 luty 1920, Tokio: 75 tys. ludzi ze 100 organizacji
żądanie wsparła oficjalnie Kenseikai
Rząd Hary rozpisał wybory, w których Seiyūkai zdobył większość, co osłabiło ruch na krótki okres czasu.
Kenseikai w 1922 r. projekt nowej ordynacji wyborczej
Ustawa o powszechnym prawie wyborczym przyjęta 29 marca 1925 r. mimo opozycji Seiyūkai
wszyscy mężczyźni powyżej 25. roku życia zyskali czynne prawo wyborcze: ok. 12,4 mln (20,8% ludności).


Слайд 32Restrykcyjna polityka rządu wobec organizacji lewicowych
grudzień 1887 – rozporządzenie o porządku

publicznym 保安条例
marczec 1900 – ustawa o policji ds. porządku publicznego 治安警察法 (Yamagata)
1910 r. “Incydent wielkiej zdrady”: część działaczy lewicowych (Kōtoku Shūsui) zatrzymana przez policję pod zarzutem planowania zamachu na cesarza i skazana na karę śmierci (12 osób) lub dożywocie (14 osób).
Po wielkim trzęsieniu ziemi (1923) policja rozprawia się z działaczami lewicowymi i anarchistami, jak również Koreańczykami mieszkającymi w Japonii (zginęło ok. 6 tys. osób, Ōsugi Sakae)
19 marca 1925: Ustawa o utrzymaniu porządku publicznego 治安維持法, ograniczyła swobodę zgromadzeń, tworzenia organizacji antyrządowych i antypaństwowych oraz wolność słowa (Katō Takaaki)
Krytyka cesarza → kara śmierci


Слайд 33ORGANIZACJE ULTRAPRAWICOWE I NACJONALISTYCZNE
Stowarzyszenie Ciemnego Oceanu 玄洋社, Tōyama Mitsuru i

Uchida Ryōheia, 1881
Stowarzyszenie Amuru アムールの会, Stowarzyszenie Czarnego Smoka 黒龍会, Uchida Ryōhei, 1901, współpracowało ze Stowarzyszeniem Ciemnego Oceanu
rozbudzenie uczuć patriotycznych w narodzie
Popierało przewodnią rolę Japonii w Azji, czyli podboje terytorialne
ich wpływy rosły w miarę pogłębiania się problemów gospodarczych, przyciągając do siebie pokrzywdzonych i biednych


Слайд 343. SYTUACJA GOSPODARCZA
BOOM GOSPODARCZY I WOJNY ŚWIATOWEJ
wzrost wymiany handlowej w

Azji, zamówienia z krajów ententy
rozwój przemysłu ciężkiego, w tym głównie hutnictwa żelaza i stoczni (Japonia trzecią po USA i WB potęgą morską), przemysłu chemicznego, produkcji energii elektrycznej.
wzrost eksportu (głównie surowy jedwab i wyroby bawełniane)
799 mln jenów (1914) – 3,24 mld jenów (1919)
likwidacja zadłużenia zagranicznego; Japonia wierzycielem na 2,7 mld jenów
wzrost zatrudnienia w przemyśle: z 4 mln (1910) do 6,3 mln (1920)
rozwój miast


Слайд 35RECESJE I KRYZYSY LAT 20.

koniec boomu gospodarczego okresu wojny:
powrót przedsiębiorstw

europejskich i USA na rynki międzynarodowe → większa konkurencja → spadek koniunktury w Japonii → ponowny deficyt w bilansie płatniczym
USA i WB powracają do systemu waluty opartej na parytecie złota (1919-20) → restrykcyjna polityka monetarna → spadek cen → w rezultacie zmniejszenie opłacalności japońskiego eksportu
bankructwa małych spółek handlowych, zakładów przemysłowych i banków w 1922 r.
duże zaibatsu Mitsui, Mitsubishi, Sumitomo, Yasuda przetrwały bez większych strat.


Слайд 36
Wielkie trzęsienie ziemi w rejonie Kantō 1 września 1923 r.
100

tys. ofiar, 30 tys. rannych, 250 tys. straciło pracę, razem ucierpiało ok. 3,4 mln ludzi, straty razem ok. 5 mld jenów.

Слайд 371927 r. KRYZYS FINANSOWY ERY SHŌWA (昭和金融恐慌 Shōwa kin'yū kyōkō)
bankructa

mniejszych banków z powodu nieufności do instytucji finansowych ← pogłoska o bakructwach (obligacja z powodu klęski)

minister finansów Takahashi Korekiyo
dodatkowe środki (dodruk pieniedzy) na ratowanie upadających banków
moratorium na wypłaty oszczędności w całym kraju
→ uspokojenie się opinii publicznej
→ dominacja banków zaibatsu
→ dymisja gabientu Wakatsuki Reijiro



Слайд 381929-1933 WIELKI KRYZYS ŚWIATOWY (Great Depression)
spadek produkcji (głównie przemysłu jedwabniczego) spowodowany

zmniejszeniem importu z Japonii po nowojorskim krachu
spadek cen:
artykuły przemysłowe – ponad 30%
produkty rolnicze (głównie jedwabiu) – 50%
➔ bankructwa małych przedsiębiorstw, wzrost bezrobocia, pogarszanie się warunków życia.
Polityka ministra finansów, Takahashi Korekiyo (1931-1936):
niski kurs walutowy
niskie stopy procentowe
ekspansywna polityka fiskalna
12.1931 – Japonia odstępuje od systemu waluty opartej na złocie → spadek wartości jena i wzrost konkurencyjności towarów japońskich na rynkach zagranicznych→ wzrost eksportu.
wzrost wydatków budżetowych: 1,5 mld (1931) – 2,7 mld jenów (1937)
duża część na cele wojskowe:
450 mln (1931)
690 mln (1932)
2,2 mld jenów (1937; 90% budżetu)
rozwój przemysłu – ze względu na drogi import i politykę rządu (wysokie wydatki budżetowe)
głównie przemysł ciężki (stalowy, stoczniowy, maszynowy) i chemiczny:
30,2% całości produkcji kraju (1929)
54,8% (1938)
wzrost produktu krajowego brutto (PKB):
rocznie 1,5 mld \ (10,3%)
od 1932 r. symptomy poprawy sytuacji gospodarczej



Слайд 3925 grudnia 1926 r. – śmierć cesarza Taishō (Yoshihito)
początek panowania


cesarza Shōwa 昭和 (Oświecony Pokój) (Hirohito 裕仁)

10 listopada 1928 r. – po okresie żałoby nastąpiła oficjalna intronizacja nowego cesarza.

Слайд 404. STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE
Po wojnie japońsko-rosyjskiej
Po I wojnie światowej
Lata 1920.

PO WOJNIE JAPOŃSKO-ROSYJSKIEJ
Potwierdzania

granic sfery wpływów w Azji
Kierunek ekspansji - Korea
Sojusz z Wielką Brytanią
Liga Narodów

Слайд 41CHINY
5 września 1905 – traktat pokojowy w Portsmouth
22 grudnia 1905 –

traktat japońsko-chiński dot. przejęcia praw Rosji (ロシアの利権引継ぎに関する日清条約) w Mandżurii
sankcjonujący postanowienia z traktatu w Portsmouth (Liaotung i Kolei Południowomandżurska)
Chiny wyraziły zgodę na:
15-letnią eksploatację strategicznej linii kolejowej Andong-Mukden
otwarcie dla handlu 16 miast w Mandżurii

1906: utworzenie spółki akcyjnej Towarzystwo Kolei Południowomandżurskiej, w skrócie Mantetsu (南満州鉄道株式会社)
połowa udziałów należała do rządu japońskiego
zajmowało się eksploatacją terenów wokół linii kolejowej i znajdujących się tam kopalni węgla i rud żelaza.
sierp. 1906: utworzenie10-tys.Armii Kwantuńskiej (関東軍) w celu ochrony kolei oraz terenów dzierżawionych na Półwyspie Liaotung
odegrała ważną rolę w działaniach zbrojnych Japonii w Chinach w latach 30. i 40. XX w.

Слайд 42ROSJA

30 lipca 1907 – 1. układ z Rosją dot. Mandżurii (Motono-Izwolskij),

którą podzielono na część północną i południową (Wew. & Zew.)
Japonia uznała interesy Rosji w Mongolii Zewnętrznej (Mongolia Półn.), a Rosja: Japonii w Korei
4 lipca 1910 – 2. układ z Rosją dot. Mandżurii
potwierdzenie ustalonego wcześniej podziału wpływów w Mandżurii
strony zobowiązały się do pomocy w rozwoju swych linii kolejowych na tym terenie
8 lipca 1912 – 3. układ z Rosją dot. podziału wpływów w Mongolii Wewnętrznej

Слайд 43USA
29 lipca 1905 – tajne porozumienie Katsura-Taft (桂・タフト覚書) dot. uznania wpływów

Japonii w Korei i wpływów USA na Filipinach
Uznano konieczność współpracy z Wielką Brytanią w celu utrzymania pokoju na Dalekim Wschodzie.
Porozumienie potwierdzone w Traktacie z Portsmouth (wrz.1905).
21 lutego 1911 – nowy traktat o handlu i żegludze oraz porozumienie celne → odzyskanie autonomii celnej (nierównoprawne traktaty z lat 50. XIX w.)

Слайд 44WIELKA BRYTANIA
12 sierpnia 1905 – 2. pokojowy układ o sojuszu z

Wielką Brytanią (第二回日英同盟協約)
[1894 r.– nowy traktat o handlu i żegludze z WB
1902 r. 1. traktat o sojuszu z WB]
pomoc wojskowa w przypadku wojny
utrzymanie pokoju i ochrona własnych interesów w Azji Wschodniej i Indiach (→ poszerzenie obszaru obowiązywania traktatu)
WB uznała interesy Japonii w Korei, a Japonia interesy WB w Chinach
obie strony uznały równe szanse handlowe i przemysłowe wszystkich państw w Chinach
➔Droga do podboju Korei została otwarta.

Слайд 451876 – układ o przyjaźni z Koreą
➲KOREA
22 sierpnia 1904 –

1. układ z Koreą (第一次日韓協約)
Japończycy zostają doradcami w sprawach gospodarczych i polityki zagranicznej
17 listopada 1905 – 2. układ z Koreą
Japonia decyduje o polityce zagranicznej Korei (zawiera traktaty w imieniu Korei) i finansach
grudz. 1905 – urząd generalnego rezydenta (韓国統監府) – przy cesarskim dworze w Seulu (Itō Hirobumi)
24 lipca 1907 – 3. układ z Koreą
protektorat Japonii nad Koreą pomimo sprzeciwu cesarza koreańskiego, Kojonga (zmuszony do abdykacji na rzecz syna Sunjonga)
Japonia decyduje o polityce wewnętrznej
rozwiązanie koreańskiej policji i wojska

Слайд 4622 sierpnia 1910 TRAKTAT DOT. ANEKSJI KOREI (韓国併合に関するに日韓条約):
cesarz zrzekł się suwerennych

praw na rzecz generalnego gubernatora 朝鮮総督府
(gen. Terauchi Masatake od maja 1910 r.):
japoński językiem urzędowym
zabroniono nauczania koreańskiej historii i kultury
zlikwidowano wszystkie organizacje polityczne i prokoreańskie gazety
zabroniono zgromadzeń i dyskusji politycznych
tysiące Koreańczyków trafiło do więzień.
polityka osiedleńcza w Korei:
Przekazanie ziemi Koreańczyków za darmo lub po bardzo niskiej cenie japońskim rolnikom.
171 tys. (1910) – 346 tys. (1920 r.).


Слайд 47PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA
[lipiec 1914 r. – początek I wojny światowej]

Okazja do

poszerzenia wpływów Japonii w Azji
Mandżuria
obiekt zainteresowania polityków, wojskowych i przedstawicieli biznesu, widzących w ekspansji na kontynent sposób na rozwiązanie problemów Japonii: brak surowców i problem przeludnienia.
Syberia
Liga Narodów


Слайд 48
23 sierpnia 1914 r. – Japonia wypowiada wojnę Niemcom i przystępuje

do obozu ententy, do czego zobowiązywał ją sojusz z WB
Japonia wkracza do Chin i zajmuje posiadłości Niemiec w Szantungu, m.in. Qingdao (青島), Jinan, linia kolejowa Qingdao-Jinan.

Слайд 4918 stycznia 1915 – „21 ŻĄDAŃ” WOBEC CHIN
(対華二十一ヵ条要求) (Ōkuma) :
I.:

przyznanie Japonii praw do niemieckich posiadłości w Szantungu i powiększenie sfery wpływów na linie kolejowe i miasta portowe tej prowincji.
II.: rozszerzenie praw Japonii w południowej Mandżurii i wzdłuż linii Kolei Południowomandżurskiej, włącznie z prawem do osiedlania się na tych terenach i prawa eksterytorialności.
III.: kontrola nad kopalniami i kombinatem metalurgicznym Hanyeping (prow. Hubei 湖北省)
IV.: niewyrażanie zgody na dzierżawę portów, zatok i wysp wzdłuż wybrzeża chińskiego przez stronę trzecią.
V.: żądania ogólnopolityczne (m.in. japońscy doradcy w rządzie chińskim), które podporządkowałyby Chiny Japonii.
15 maja 1915 r. – Chiny akceptują większość „21 żądań” (bez grupy V).
żądania te godziły w interesy WB i Rosji, ale zajęte wojną w Europie nie mogły ingerować

Слайд 50EKSPEDYCJA SYBERYJSKA (シベリア出兵)
Druga szansa powiększenia wpływów Japonii w Azji
2 sierpnia 1918

– decyzja rządu Japonii o przystąpieniu do interwencji za zgodą państw Ententy (USA początkowo przeciwne).
zapobieżenie rozprzestrzenianiu się rewolucji bolszewickiej na rosyjskim Dalekim Wschodzie
zapobieżenie zwiększenia się wpływów Niemiec (układ pokojowy z Rosją bolszewicką w 1918 r.)
pomoc Korpusowi Czeskiemu, który zajął Władywostok, ale został odcięty przez Armię Czerwoną.
Japonia skierowała dodatkowe siły na kontynent
ok. 72 tys. zamiast ustalonych 12 tys. we Wschodniej Syberii i Południowej Mandżurii
pozostawiła swe oddziały do października 1922 (inne wycofano w czerw.1919), mając nadzieję na utworzenie państwa buforowego na Syberii, oddzielającego Japonię od wpływów ideologii komunistycznej oraz zdobycie koncesji na rosyjskim Dalekim Wschodzie.

Ekspedycja zakończyła się niepowodzeniem, wpływając ujemnie na sytuację finansową kraju oraz stosunki z innymi państwami, głównie z USA i Rosją Radziecką.


Слайд 51TRAKTAT POKOJOWY W WERSALU
18 stycznia-28 czerwca 1919 – konferencja w Paryżu

zakończona podpisaniem traktatu pokojowego w Wersalu
Japonia uznana zostaje za mocarstwo i zajmuje miejsce obok WB, USA, Francji i Włoch
Japonia otrzymała prawo do Szantungu oraz Wyspy Marshalla, Mariany i Karoliny na 99 lat
nie potwierdzono innych ustaleń z listy „21 żądań” (Chiny na znak protestu nie podpisały traktatu)

Japonia zostaje stałym członkiem Rady Ligi Narodów (obok WB, Francji, Włoch)
Klauzula równości ras – odrzucona (13.2.1919)
The equality of nations being a basic principle of the League of Nations, the High Contracting Parties agree to accord as soon as possible to all alien nationals of states, members of the League, equal and just treatment in every respect making no distinction, either in law or in fact, on account of their race or nationality.
Przeciw US (Wilson), WB, Australia

Слайд 52DYPLOMACJA LAT 20. XX W.

Dyplomacja Shidehary – MSZ Shidehara Kijūrō 幣原喜重郎


polityka międzynarodowej współpracy zgodnej z polityką Ligi Narodów i USA
pokojowa polityka polegającą na rozwiązywaniu sporów na drodze dyplomatycznej przez negocjacje, porozumienia i ustępstwa Shidehara za nieingerencją w wewnętrzne sprawy Chin
popierana przez Kenseikai (Minseitō)
Shidehara MSZ w gabinetach Kenseikai/Minseitō:
Katō Takaaki (1924-1926)
Wakatsuki Reijirō (1926-1927)
Hamaguchi Osachi (1929-1931)

Dyplomacja Tanaki Tanaka Giichi 田中儀一
強硬外交 „twarda dyplomacja”, polityka agresji
popierana przez wojskowych, przedstawicieli kręgów biznesowych, nie mogących pogodzić się z cięciami w budżecie i z ograniczeniem wpływów w Chinach
popierana przez Seiyūkai.

Слайд 53KONFERENCJA WASZYNGTOŃSKA (Washington Naval Conference,
2.XI.1921– 6.I.1922 (prem. Takahashi), udział 9

państw
uregulowanie sytuacji na Dalekim Wschodzie i Pacyfiku po zakończeniu I wojny światowej
ograniczenie zbrojeń morskich
Japonia bierze udział w celu uniknięcia izolacji i krytyki ekspansji na Syberii

13 grudnia 1921 – traktat czterech państw (Japonia, USA, WB, Francja)
dot. wzajemnego poszanowania posiadłości w rejonie Pacyfiku
zastąpił bilateralny układ Japonii o sojuszu z WB z 1911
4 luty 1922 – układ z Chinami dot. Szantungu
Japonia zrzekła się praw do poniemieckich posiadłości, a także przywilejów zagwarantowanych w Pekinie w 1915 r. (tzw. „21 żądań”).
6 luty 1922 – traktat dziewięciu państw dot. Chin oraz traktat o ograniczeniu zbrojeń morskich
zobowiązano się do poszanowania suwerenności i integralności terytorialnej Chin, zasady otwartych drzwi
ograniczono zbrojenia morskie, ustalając m.in. dopuszczalne wielkości sił morskich,
np. tonaż pancerników w stosunku: 5 : 5 : 3 : 1,75 : 1,75
(USA i WB – okręty o tonażu 525 tys. ton, Japonia – 325 tys. ton, Francja i Włochy – 175 tys. ton).

Japonia uregulowała swoje stosunki międzynarodowe, głównie z USA, co było dużą zasługą ministra spraw zagranicznych Shidehary Kijūrō.

Слайд 54KONFERENCJA W LONDYNIE (ロンドン海軍軍縮会議), 21.I-22.IV.1930
nowy układ o redukcji sił morskich.
utrzymano

proporcje dotyczące pancerników
zwiększono proporcje tonażu japońskich krążowników ciężkich
z 3 : 5 : 5 na 3,5 : 5 : 5 (Japonia – 350 a USA, WB – 525 tys. ton)
[konferencja waszyngtońska 1922 - dopuszczalny tonaż pancerników: 5 : 5 : 3 : 1,75 : 1,75 (USA, WB, Japonia, Francja, Włochy)].
strony zgodziły się na wstrzymanie do 1936 r. budowy nowych wielkich jednostek

W Japonii przedstawiciele marynarki wojennej i koncerny związane z przemysłem ciężkim krytykowały postanowienia konferencji londyńskiej.


Слайд 55
Krytyka polityki zagranicznej – zamach na premiera Hamaguchi Osachiego, ciężko postrzelony

14 listopada 1930 r.
Hamaguchi dopilnował ratyfikacji traktatu londyńskiego i dopiero 14 kwietnia przekazał urząd Wakatsukiemu Reijirō (14.04-13.12.1931)
ministrem spraw zagranicznych Shidehara.


Обратная связь

Если не удалось найти и скачать презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое ThePresentation.ru?

Это сайт презентаций, докладов, проектов, шаблонов в формате PowerPoint. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами с другими пользователями.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика