Nazwy określenie nazwy презентация

nadaje się na podmiot lub orzecznik
Jan jest studentem
Student jest człowiekiem
Szaweł jest Pawłem

i orzecznikami, ale pod względem treści różnią się istotnie. Wykaże to analiza logiczna.

Należy dokonać analizy znaczeniowej „struktury głębokiej” zdań

1) Jan jest studentem znaczy, że osobnik Jan należy do społeczności studentów (słowo jest wyraża przynależność pewnego elementu „a” do pewnego zbioru „S”); symbolicznie:
a ∈ S
2) Student jest człowiekiem wskazuje, że każdy student jest człowiekiem
(zbiór studentów „S” jest podzbiorem zbioru ludzi „P”); symbolicznie:
S ⊂ P
3) Szaweł jest Pawłem stwierdza, że Szaweł i Paweł to ta sama osoba
(Szaweł jest identyczny z Pawłem); symbolicznie:
X = Y

nazwiemy zasadniczym sposobem rozumienia słowa jest.
Korzystając z tego ustalenia możemy dokonać podstawowego podziału nazw na:
Nazwy indywiduowe – to wyrażenie, które przy zasadniczym sposobie rozumienia terminu jest nadaje się wyłącznie na PODMIOT
Nazwy generalne – to wyrażenie, które przy zasadniczym sposobie rozumienia terminu jest nadaje się wyłącznie na ORZECZNIK

mogą wypełniać pewne wyrażenia złożone)

INDYWIDUOWE
tylko nazywają indywidualne przedmioty, ale ich nie oznaczają poprzez swoje znaczenie
służą do nazywania tych a nie innych przedmiotów ze względu na konwencję (umowę)
Np. Fryderyk, Gdańsk, Burek, Słońce, Krzywy Domek

GENERALNE
przysługują przedmiotom ze względu na jakieś cechy, którymi te przedmioty są obdarzone
wypełniają funkcję semantyczną oznaczania różnego rodzaju przedmiotów (w sensie filozoficznym)
Np. człowiek, miasto, pies, gwiazda, dom, w którym mieszkał Klaus Kinsky

zgodnie z prawdą orzec o tym przedmiocie

DESYGNAT nazwy – to przedmiot oznaczany przez daną nazwę

ZAKRES nazwy – to zbiór wszystkich desygnatów danej nazwy

TREŚĆ nazwy – to zbiór cech przysługujących wszystkim desygnatom danej nazwy

oznacza
NAZWA DESYGNAT (przedmiot w sensie filozoficznym)
denotuje
NAZWA ZAKRES NAZWY
zbiór desygnatów

konotuje TREŚĆ NAZWY
NAZWA (zbiór cech)

przedmiot przez nią oznaczany
Pies Ali jest duży
Supozycja formalna – gdy nazwa zastępuje pojęcie (powszechnik)
Pies jest kręgowcem
Supozycja materialna – gdy nazwa zastępuje samą siebie
Pies składa się z czterech liter
Dziś POWINNIŚMY NAPISAĆ: Wyrażenie „Pies” składa się z czterech liter

PIES - jest nazwą dla:


„PIES” - jest nazwą dla: P I E S

„PIES”)

prostym
Na przykład:
Dom
Student
Pegaz
Miłość
Uczucie
Byt

ZŁOŻONE – jest wyrażeniem złożonym
Na przykład:
Dom nad rzeką
Student UG
Gorąca miłość
Uczucie, które pozostało bez odwzajemnienia
Pierwszy biały odkrywca Mount Everestu

zwierząt i tego co sobie wyobrażamy jako rzeczy, …
Na przykład:
Dom
Koń
Polityk
Cztery książki
Centaur

ABSTRAKCYJNE – nazwy zdarzeń,
własności, stanów ducha, relacji …
Na przykład:
Bitwa
Czerwień
Polityka
Gniew
Zło

OGÓLNE - PUSTE -
- posiada tylko jeden - posiada wiele - nie posiada
desygnat desygnatów żadnych desygnatów
-Gerlach -Pies -Żonaty kawaler
-Najwyższy szczyt Tatr -Małżeństwo -Dziesięciomilionowe miasto
-Papież -Zamek nad Wisłą
-Senat RP -Student -Cyklop
-Odkrywca krążenia krwi -Poseł na sejm RP -Obecny król Polski

w sensie kolektywnym
Na przykład:
Senat RP
Bukiet kwiatów
Wojsko
Biblioteka
Tłum

NIEZBIOROWE – odnosi się do poszczególnych elementów (zbioru w sensie dystrybutywnym)
Na przykład:
Senator
Kwiat
Żołnierz
Książka

określony zakres nazwy
Na przykład:
Student
Wykładowca uniwersytetu
Trójkąt
Mężatka
Tautologia KRZ
Minister rządu RP

NIEOSTRE – niektóre przedmioty na pewno są jej desygnatami, niektóre na pewno nie są jej desygnatami a co do pewnych mamy wątpliwości:
Zdolny student
Dobry wykładowca
Duży zwierz
Strumień
Las

określoną treść językową
Na przykład: tautologia

NIEWYRAŹNE – mimo znajomości danego języka nie potrafimy podać zespołu cech konstytutywnych dla jej desygnatu (ów): prawda

pod które będziemy mogli podstawiać nazwy: generalne, niepuste i (najlepiej) konkretne i ogólne.
- Wtedy między zakresami tych dwóch nazw (S, P) mogą zachodzić relacje (stosunki):
RÓWNOWAŻNOŚCI
NADRZĘDNOŚCI/PODRZĘDNOŚCI
KRZYŻOWANIA SIĘ
PRZECIWIEŃSTWA
SPRZECZNOŚCI

desygnat nazwy S jest jednocześnie desygnatem nazwy P i odwrotnie.

{______S______}
|------------------------------------------|
{______P______}
Dentysta (S) – Stomatolog (P)
Śmigłowiec (S) – Helikopter (P)

S jest nadrzędna w stosunku do nazwy P, gdy każdy desygnat nazwy P jest jednocześnie desygnatem nazwy S, ale istnieją desygnaty S, które nie są desygnatami P. Wtedy także nazwa P jest podrzędna w stosunku do nazwy S.
Lekarz (S) – kardiolog (P)
Ssak (S) – Pies (P)
Dyrektor (S) – Dyrektor naczelny (P)

{________P_________}

Nazwy S i P krzyżują się, gdy niektóre desygnaty nazwy S są jednocześnie desygnatami nazwy P ale istnieją zarówno desygnaty S, które nie są desygnatami P, jak też takie desygnaty P, które nie są desygnatami nazwy S.

student (S) – sportowiec (P)
aktor (S) – piosenkarz (P)

{______P______}
Nazwy są przeciwne, gdy ich zakresy się wykluczają (nie mają wspólnych desygnatów) ale się NIE dopełniają (nie wyczerpują całego uniwersum)
ryba (S) – kot (P)
piernik (S) – wiatrak (P)
człowiek (S) – młot (P)

{_______S_______}
|---------------------------------------------------------------|
{___________P__________}
Nazwy S i P pozostają w stosunku sprzeczności, gdy ich zakresy zarówno się wykluczają (nie mają wspólnych desygnatów) jak i dopełniają (ich suma teoriomnogościowa wyczerpuje cały rozpatrywany zakres).
Uniwersum – bakterie: tlenowce (S) – beztlenowce (P)
Uniwersum – ludzkość: palący (S) – niepalący (P)
Uniwersum – organizmy żywe: cudzożywne (S) – samożywne (P)