Алименттар аурулары презентация

жеу мөлшерінің кемуі; күйіс қайрудың бқзылуы (60% сиыр басының күйістемуі); іш өтуі мен ламиниттер; сүт майлылығының кемуі (10% сиыр сүтінің майлылығы протен мөлшерінен 0.4% төмен); тұяқ жарылуы; месқарын эпителийінің сіңірімділігінің нашарлауы (сіңіру барьерінің ұзақ мерзім қалпытна келуі)
Алдын алу шаралары: жаңа бұзаулаған сиырды қант пен крахмалы аз аумақты жемшөппен жиірек азықтандыру

қышқылы түзіледі
Соңғысынан гликогенезде түзілген глюкоза майлы қышқыл кетондары арқылы Э айналып, одан асқан... месқарын сұйығында - 2-3, қанында – 4-6, сүтінде – 6-8, зәрінде - 9-10 мг%... мөлшері қанда бос май қышқылдарды молайтып, ацидозға ұшыратады
Э жетіспеуі аяғына дейін ыдырамайтын дене майын жұмсап, кетогнез күшейеді

ацетон иісінің аңқуы, нәжісі құрғақтанып, жүйкесінің жұқаруы; ең негізгісі, сырт қарағанда себепсіз сүт майлылығының өмуі
Себебі: сүт түзіміне жұмсалатын Э желінген азықпен енген Э мөлшерінен асуынан денедегі Э қорының (майдың) жқмсалуы
Ыдыратылған дене майының өнімдерімен байланысатын қант жетіспеушілігі қанда кeтoн дeнелерінің (ацeтoн) көбейіп, тыныстану СО2, зәр және сүтпен шығарылуына әкелуі
Алдын алу шаралары: суалтылатын сиыр қоңдылығын < 3-3,5 балл деңгейінде қамтамасыз ету

малдың мазасы кетіп, бұлшық етінің қатты жиырылуынан көздері ақиып, тартылады
Себебі: жайылым отында Mg аз болуы және, екінші жағынан, ондағы К мөлшерінің көптігі
Тимпания – ашытудың күшеюнен газдар жиналып месқарынның сол жағын қампайтып, кептіреді, тіпті өңешті бекітуі мүмкін

малдың
азық жеуін бұзатын
түрлі стресс-факторлар,
өкпенің қабынуы
(пневмония) мен басқа да
организм иммунитетін
әлсірететін жағдайлар
өсіреді

Allisonella histaminiformans гистидинді Э көзі ретінде ферменттеп, капиллярларды бұзатын гистаминге айналдырады

thiaminolyticus
Actinomyces pyogenes
Олардан туындайтын аурулар:
эндотоксиндер, микотоксиндер ж.б. (маститтер, метриттер)

ағзалар мен мүшелер қызметінің әлсіреуі

НӘТИЖЕСІНДЕ:
Сүттіліктің кемуі
Сиыр шаруашылық пайдаланым мерзімінің қысқаруы

азық өтуіне кедергі келтіреді
Сиыр мүлдем тәбетсізденіп, тіпті жемшөп жеуден бас тартады
Ұлтабарды шайқағанда сылдыраған металл дыбыстары естіледі
Ұлтабар ауытқуының 90% бұзаулаған нан кейінгі 1-ші айда, ал оның 50-86% - алғашқы екі аптада орын алады

жағдайында және де сиыр қоңдылығына байланысты:
8.9% -- төменгі, 11.5% - орташа, 15.7% - жоғары қоңды сиырларда байқалады;
Сиыр азығындағы аумақты жемшөп үлесі:
75% болғанда ұлтабар ауытқуы болмаған, ал 60% болғанда - 17%, 45% болғанда - 40%, 30% болғанда - 36% жағдайда орын алған;
Бұзаулау күні сиыр азықты аз жейді

- алғашқы 2 аптада, орын алады
Ұлтабар ауытқу қауіпін сиыр денсаулығының нашарлауы өсіреді:
шудың бөлінбеуі (OR = 6.8)
метрит (OR = 4.7)
Кетоз (OR = 11.9)
Сиыр семіздігі осындай қауіптердің орын алуын өсіреді:
төменгі қоңдылықты бастардың 8.9 % жағдайда
орта қоңдылықты бастардың 11.5 % жағдайда
жоғары қоңдылықты бастардың 15.7 % жағдайда

Ұлтабардың ауытқуы :

= 0 %
60 % аумақты жемшөп болса = 17%
45 % аумақты жемшөп болса = 40%
30 % аумақты жемшөп болса = 36%
Бұзаулаған күні құрғақ затты аз жеу ұлтабардың ауытқу қаупін өсіреді
Оған жол бермеу үшін бұзаулаған күні сиырға аумақты жемшөпті жегізу қажет

Ұлтабардың ауытқуы

онсыз да сүт түзімін желінген азық қоректік заттарымен қамтамасыз ете алмайтын сиыр «денесінен сауылып» тірілей салмағы төмендейді»
Ауруға шалдыққан сиырларда кетоздар орын алып, сервис-кезеңінің ұзаруынан жалы сауымы азаяды

дене t төмендеуі - «суық тұмсық», дел салдық, аяқтардың дірілі, дефекацияның қиындауы; асқынған жағдайда салдыққа соқтырады
Бұзаулау кезіндегі парез жатырдың ашылуына кедергі туғызып, бұзаулауды қиындатады
Себебі: денедегі Са қорының таусылуы
Алдын алу шаралары: суалған сиырларға сүйектегі Са пайдаландыру үшін кальцийлік қосындыларды шкетеп беріп, бұзаулау кезінде ас қорыту арқылы енетін СА мөлшерін арттыру
Суалған кезеңде сиырларға жеткілікті Mg жеткізіп, бұзаулаудан 1-2 апта бқрын қызылша, сірне, сілтімен өңделген дәнді бермеу керек

шығыны орташа – 60 000 теңгені құрайды

Бұзаулау кезіндегі қандағы кальций деңгейінің көтерілуі парез проблемаларын шектеп, сауымды өсіреді

қоса 200-400 кг сүті жарамсыздануынан, сүттілігі жалпы 1 мың кг-ға азаюынан, шаруашылық әр сиыр басына 60-70 мың теңге зиян шегеді
Сүт безгегіне шалдыққан сиырлардың 18% жуығының шуы дұрыс бөлінбей, 1%-дайы тіпті өліп кетеді
Сүт безгегіне шалдыққан сиырдың сервис-кезеңі орташа 19 күнге ұзарады

пәрмені

Емшек сфинктерінің жиырылуы

↓ Азық желінуі

Энергия балансы

↓ Месқарын толуы

Кетоз
↑ Бауырдың майлануы
↓ Көбеюшілік

↑ Ұлтабардың жылжуы

↓ Сауым

↑ Дистоция

↑ RFM

↓ жатыр инволюциясы

↑ Метриттер

↓Көбеюшілік

↑ Маститтер

денесінде микотоксиндердің көптеп жиналуы
pH > 6,0 жағдайда Allisonella histaminiformans
жылдам дамып, гистидинді энергияға жұмсауынан пайда болатын гистамин капиллярлар қызметін бұзады
Соның салдарынан тұяқ қалыптасуы мен бүтіндігі бұзылып, түрлі инфекцияларға жол ашылады
Ламиниттер азық қоректік заттарының қорытылуын нашарлатып, малдың орталық жүйке жұмысы мен ішкі ағзаларының қызметін бұзады да иммунитеті мен көбеюшілігіне кедергі келтіреді
Ламиниттердің 90% аяққа түсіп, тұяқ бүтіндігінің бұзылуынан байқалады

алады. рН < 6,0 ортада жылдам өсетін Allisonella histaminiformans гистидинді Э көзі ретінде фермент-тейді де капил-лярларды бұзатын гистаминге айналдырады

келеді
Ламиниттердің 90% аяққа ауысады
Емделмеген ламинит сиыр сүттілілін
20%-ға кемітеді

тәріздес
нематода

қарын-ішек құрты

бауыр
екіусткасы

3 апта

Сауымның
СК саны бастар, % кемуі, %

200,000 6 -
500,000 16 6
1,000,000 32 18
1,500,000 48 29

Маститтердің сиыр сүттілігін төмендетуі

теңге
Аяқ ақсауын емдеу = 56000 теңге
Субклиникалық кетоз = 100 басқа 2500000 теңге
Маститті емдеу = 30000-35000 теңге

Жоспар Факт

Бұзаулау аралығының ұзаруы -
1 басқа тәулігіне 600-700 теңге 365 380-400
Нәтижелі ұрықтануға жұмсалған ұрық
дозасы - 1 басқа 5000-7000 теңге 1.8-2.0 2.5-3.0
Бедеу бастарды праққа шығару, %
(1 бас құны 650-800 мың теңге) 6.0 10-15
100 сиырға шаққандағы жалпы зиян көлемі = 3 млн. теңге

Көңіл қойғандарыңызға рахмет