Слайд 1STOSUNKI PRAWNE
Pojęcie i struktura stosunku prawnego
zdarzenia prawne
Podmioty stosunku
prawnego
Uprawnienie i obowiązek
Слайд 2Pojęcie i struktura stosunku prawnego
Pojęcie i struktura stosunku prawnego.
Stosunek prawny jako
rodzaj stosunku społecznego.
Stosunki tetyczne i faktyczne.
Stosunek abstrakcyjny i konkretny.
Stosunek zobowiązaniowy i stosunek podległości kompetencji.
Elementy stosunku prawnego.
Слайд 3zdarzenia prawne
Zachowania podmiotów prawa.
Czynności prawne.
Czynności prawne jedno-i wielostronne.
Akty władzy
i akty osób.
Czyny prawne.
Czyny dozwolone i niedozwolone
Слайд 4Podmioty stosunku prawnego
Osoby fizyczne.
Zdolność prawna.
Zdolność do czynności prawnych.
Osoby prawne.
Typy osób prawnych.
Korporacje, fundacje, przedsiębiorstwa.
Powstawanie osób prawnych.
Sposoby likwidacji osób prawnych.
Ułomne podmioty stosunków prawnych
Слайд 5Uprawnienie i obowiązek - uprawnienie i obowiązek
Pojęcie uprawnienia.
Dozwolenia mocne
Dozwolenia słabe.
Zachowania prawnie
indyferentne.
Prawo podmiotowe
Przedmiot stosunku prawnego
Слайд 6stosunek społeczny
ludzie wchodzą ze sobą w rozmaitego rodzaju stosunki społeczne: polityczne,
majątkowe, pracy, rodzinne, towarzyskie et cetera
stosunkami społecznymi są różne powiązania
i zależności społeczne
występujące pomiędzy przynajmniej dwiema osobami, regulowane przez normy
społeczne:
prawne,
moralne,
obyczajowe
Слайд 7Pojęcie stosunku prawnego
o charakterze danego stosunku społecznego decydują przepisy obowiązującego prawa
stosunek
prawny to stosunek społeczny, uregulowany przez prawo
i którego stronami są podmioty prawa
pojęcie stosunku jest wykorzystywane w naukach prawnych dla opisania zależności między podmiotami prawa
Слайд 8Pojęcie stosunku prawnego
służy do opisywania
i wyjaśniania takich sytuacji prawnych
kiedy
na podstawie normy prawnej następuje związanie jednego podmiotu prawa z drugim podmiotem
w ten sposób,
że jeden jest zobowiązany do określonego zachowania
drugi zaś ma uprawnienie domagania się względem siebie właśnie takiego zachowania
Слайд 9Stosunki prawne są jednym z rodzajów stosunków społecznych
regulacji między przynajmniej dwiema
osobami
w których zachowania jednej strony
(działania lub zaniechania)
wywołują reakcję innej strony i podlegają kontroli norm społecznych
(prawnych, moralnych, obyczajowych)
Слайд 10ważne
obowiązki
i uprawnienia
podmiotów stosunku prawnego
są określone w dyspozycji normy
prawnej
Слайд 11Rodzaje stosunków prawnych
ze względu na metodę regulacji prawnej stosunki prawne dzielimy
na:
stosunki cywilnoprawne (strony tych stosunków są równorzędne)
stosunki prawno-administracyjne (strony tych stosunków nie są równorzędne)
stosunki prawno-karne
Слайд 12Ze względu na liczbę podmiotów
które w nich uczestniczą stosunki prawne dzielimy
na:
stosunki prawne dwustronne
np. między kupującym a sprzedającym, między małżonkami
stosunki prawne wielostronne
np. spółka
Слайд 13ze względu na stopień aktualizacji
wyodrębnienie stosunków prawnych co do tożsamości podmiotów
stosunku prawnego, dzielą się na:
dwustronnie zindywidualizowane
jednostronnie zindywidualizowane
obustronnie nie zindywidualizowane (abstrakcyjne)
Слайд 14stosunki prawne mogą mieć charakter
prosty
polegający na relacji między uprawnieniem jednej
ze stron
i odpowiadającym mu obowiązkiem drugiej strony
złożony
w którym strony stosunku prawnego są jednocześnie
uprawnione
i zobowiązane
Слайд 15Fakt prawny
jest nim takie zdarzenie
albo zachowanie podmiotu,
unormowane w przepisach
prawa,
które wywołuje skutki prawne
tzn. powoduje powstanie
zmianę
lub wygaśnięcie konkretnych uprawnień lub obowiązków,
albo uprawnień i obowiązków podmiotów prawa
Слайд 16fakty prawne kształtują stosunki prawne
fakty prawne rodzą niekiedy
uprawnienia
albo obowiązki
nie związując jednego podmiotu z drugim
Слайд 17fakty prawne dzielimy na
zdarzenia i zachowania
czynności konwencjonalne
czyny
czynności prawne
Слайд 18Stosunki prawne
powstają,
ulegają zmianie
i ustają
w wyniku zaistnienia pewnych okoliczności
zawartej w hipotezie normy prawnej
określane są jako zdarzenia prawne
inna nazwa fakty prawne
Слайд 19zdarzenia
Zdarzenia prawne są to okoliczności, z którymi normy prawne wiążą skutki
prawne w postaci powstania, zmiany i ustania stosunku prawnego
np. śmierć człowieka, która rodzi skutki dotyczące spadkobrania
innymi słowy
Слайд 20zdarzeniami są
wydarzeniami niezależnymi od woli ludzkiej,
wynikające często z działania sił
przyrody;
normy prawne łączą z tymi faktami skutki prawne w postaci
nawiązania,
zmiany,
wygaśnięcia stosunków prawnych
Слайд 21zdarzenia prawne możemy podzielić na
fakty
i działania
Слайд 22Faktami
są to okoliczności
niezależne od woli człowieka
wywołujące określone skutki prawne.
mogą
powstawać na skutek działania sił przyrody
Слайд 23Do faktów stanowiących zdarzenia prawne zaliczamy:
śmierć
urodzenie
upływ czasu
klęski żywiołowe
Слайд 24działania
to pozostałe zdarzenia prawne
zależne od woli człowieka
i wywołujące przewidziane prawem
skutki
działania dzielimy na:
czyny
czynności
Слайд 25czynami są
zachowania podmiotów prawa zgodne z prawem, rodzące sutki prawne
np.
nakazanych tak jak stawienie się do poboru wojskowego
niedozwolone
np. przestępstwa, wykroczenia
Слайд 26działania podmiotu
czyny
są to takie działania
które powodują skutki prawne
pomimo tego że
podmiot
nie dążył do ich wywołania
Слайд 27Podział czynów
czyny zgodne z prawem,
tzw. czyny dozwolone
czyny niezgodne z prawem
Слайд 28Czyny dozwolone
to takie działania
których prawo nie zabrania dokonywać
jednakże łączy z nimi
określone skutki prawne
Слайд 29przykład art. 183 kodeksu cywilnego
znalezienie rzeczy zgubionej
Znalazca ma obowiązek
niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie osobę uprawnioną do odbioru rzeczy
lub właściwy organ państwowy,
jeśli zaś czyni zadość swoim obowiązkom, ma uprawnienie do żądania znaleźnego w wysokości jednej dziesiątej wartości rzeczy
Слайд 30czyny niezgodne z prawem
zachowania naruszające
nakazy i zakazy
obowiązującego prawa
zagrożone
sankcją represyjną
lub innym
rodzajem odpowiedzialności:
karnej
cywilnej
administracyjnej
Слайд 31czynności konwencjonalne
czynności zmierzające do
powstania,
zmiany
i ustania stosunku prawnego, czyli
zmierzające do wywołania określonych skutków prawnych
mają charakter czynności konwencjonalnych
Слайд 32czynności konwencjonalne
są to czynności wymagające oświadczenia woli
zamierzające do wywołania skutków
prawnych
podejmowane przez osoby fizyczne
lub prawne
Слайд 33czynności konwencjonalne podejmowane przez osoby fizyczne
czynność prawna
jest to świadome i
zgodne z przepisami wywołanie skutków prawnych za pomocą oświadczenia woli
mogą przyjąć formę szczególną,
np. formy pisemnej, formy aktu notarialnego
oświadczenie woli może być dokonane przez każde zachowanie,
które w sposób dostateczny ujawnia wolę osoby dokonującej czynności prawnej
Слайд 34czynności konwencjonalne podejmowane przez osoby prawne
orzeczenia sądowe i decyzje
administracyjne
są to czynności organów władzy publicznej
:
sądów
organów administracji rządowej
lub samorządowej
dokonywane w procesie stosowania prawa
Слайд 35Elementy stosunku prawnego
stosunek prawny jest pewną konstrukcją,
składającą się z:
podmiotu stosunku
prawnego
przedmiotu stosunku prawnego
uprawnienia
obowiązku
Слайд 36Podmiot stosunku prawnego
podmiotem stosunku prawnego są osoby,
które w nim występują jako
uprawnione
lub zobowiązane do określonego zachowania się względem innych osób
lub uczestników tego samego stosunku prawnego
Слайд 37przykłady różnych typów podmiotów prawa:
w prawie konstytucyjnym:
Sejm
Rada Ministrów
organy samorządu terytorialnego
w prawie
karnym:
organy wymiaru sprawiedliwości oraz sprawcy czynów
w prawie cywilnym:
osoby fizyczne i osoby prawne
Слайд 38osoba fizyczna
jest nią każdy człowiek
od chwili narodzin
aż do śmierci
każda osoba
fizyczna ma zdolność prawną
Слайд 39zdolność prawna
jest nią możność uczestnictwa,
jako podmiot, w stosunkach prawnych
nabywania obowiązków
i uprawnień względem innych osób
zdolności prawnej osoby fizycznej
nie można ograniczyć
ani też odebrać
Слайд 40Osoba prawna:
rodzaje osób prawnych:
zrzeszenia, dla których istnienia przesądzające jest zgrupowania
pewnej ilości osób fizycznych;
zakłady , dla których istnienia przesądzone jest zgromadzenie pewnego majątku;
Слайд 41Przedmiot stosunku prawnego
może nim być określone zachowanie
a także przedmiot materialny
prawa
osobiste
Слайд 42Treść stosunku prawnego
na jego treść składają się
uprawnienia
i obowiązki jego
podmiotów (stron)
zwykle uprawnienia i obowiązki rozłożone są między wszystkie podmioty stosunku prawnego, choć nie zawsze równomiernie
uprawnieniom jakim dysponują strony stosunku prawnego odpowiadają obowiązki ich partnerów