Морфология бөлімін қайталау. Казахский язык презентация

тақырыптарға байланысты сұрақ-жауап өткізу,
морфология бөліміне тоқталу, оның сөз
таптарына және түрлеріне тоқталып, оны толық
меңгерту
Әдісі: Сұрақ – жауап
Сабақтың түрі: Қайталау сабағы
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі
ІІ. Сұрақ-жауап (әр түрлі тақырыпқа байланысты)
ІІІ. Морфология - сөз таптарын зерттейтін сал

Қазақ тілі

Сан есім

дейміз

Еліктеуіш

М:дүңк ете түсті

істеді?
Не қылды?
Қайтті?

Іс-әрекеттің
қимылын білдіреді

Б.с

қайда

Т.с

Кімді?

-р, -бақ, -йтын,
-кен, - с, -бек, -йтін)

Көсемше
(-а,-е,-й,-ып,-іп,-п,-ғалы,
-гелі,-қалы,-келі)

Есімше

Тұйық етістік

у
Мыс:көру

Етіс

Өздік
(-ын,-ін,-н)

(-дыр,-ғыз,-т
-дір, -гіз, -ыр,
-тыр,-қыз,-ір,
-тір, -кіз)

Өзгелік

4

Ортақ
(-ыс,-іс,-с)

Ырықсыз
(-ыл,-іл,л)

л

(-ын,-ін,-н)

Етістіктің ерекше түрлері

(-ған,-ар, -мақ, -пақ, -атын,
-ген,-ер, -мек, -пек, -етін,
-қан, -р, -бақ, -йтын,
-кен, - с, -бек, -йтін)

Тұйық етістік

у
Мыс:көру

Етіс

(-дыр,-ғыз,-т
-дір, -гіз, -ыр,
-тыр,-қыз,-ір,
-тір, -кіз)

Ортақ
(-ыс,-іс,-с)

ІІ жақта тұрады
Мыс:сен тұр,жүр
2. –шы, -ші жұрнақтары арқылы
Мыс: Көрші, берші

Шартты
(-са, -се)
Мыс:көшсе, атса

Қалау
Етістіктің –ғы, -гі,-қы,-кі,+көм.ет.
Мыс: көргім келді
2. Етістіктің са,се ∼игі еді
Мыс: айтса игі еді
3. –ғай,-гей,-қай,-кей
Мыс: келгейсің

сол себепті)

Демеулік
Сұраулық(-ма,-ме,-ба,-бе,-ше)
Шектік (-ақ,-ғана)
Нақтылау(-ғой,-қой,-ды,-ді)
Күшейткіш (-ақ,-ау,-да,-де)
Болымсыздық(түгіл, тұрсын)
Белгісіздік (-ау,-мыс,-міс)

Толық лексикалық
мағынасы жоқ, түрленбейді,
сөйлем мүшесі болмайды,
тек сөз бен сөзді,сөйлем
мен сөйлемді
байланыстырады

өте

Мақсат:
не мақсатпен?қалай?
не үшін? неліктен?
М:әдейі,жорта,
қасақана

Мөлшер: қанша?қаншама?
М:анағұрлым, сонша

Мекен:қайда?қайдан?
М:ілгері,алға,артта

Мезгіл: қашан?қашаннан?
М:бүгін, күндіз

Сұрақтары: қашан? Қашаннан?
қайдан?қалай?қайда?

7

М.екеу, алтау

Есептік
М: Жиырма, екі

Реттік: (-ынші,
-інші,-ншы, -нші)

М:алтыншы, екінші

6

Болжалдық
1) -лап,-леп,-дап,-деп,-тап,-теп,-лаған,
-леген,-даған,-деген,-таған,-теген
2) сане.+к.ж.+б.с немесе ж.с.
М:он бестерде, он бестерге
3) е.с.с. ~ көмекші сөз
М: беске таман, он жарым т.б.
4) е.с.е. қосарлану арқылы
М: екі-үш,алты-жеті т.б.

Сан есім

Заттың санын,
ретін білдіреді

Бөлшектік:
М.екінің бірі
Екіден бір

Топтау
М.бес-бестен
Сегіз-тоғыздан

Ш.с

Жинақтық

(-ау,-еу)1-7
М.екеу, алтау

Реттік: (-ынші,
-інші,-ншы, -нші)

М:алтыншы, екінші

Болжалдық
1) -лап,-леп,-дап,-деп,-тап,-теп,-лаған,
-леген,-даған,-деген,-таған,-теген
2) сане.+к.ж.+б.с немесе ж.с.
М:он бестерде, он бестерге
3) е.с.с. ~ көмекші сөз
М: беске таман, он жарым т.б.
4) е.с.е. қосарлану арқылы
М: екі-үш,алты-жеті т.б.

кім?не?
неше? қанша?

7

қайталау