Тываны? К?р?не университеди Филология факультеди Тыва болгаш ниити дыл эртемнерини? кафедразы Темазы: С?с каттыжыышкыны (11 класс) ТывКУ-ну? филология факультедини? 5-ки куру презентация

класс)

ТывКУ-нуң филология факультединиң
5-ки курузунуң 1-ги бөлүүнүң студентизи
Кужугет Шеңне тургускан.
Удуртукчузу: Тыва дыл болгаш ниити дыл
эртемнериниң кафедразының доцентизи,
ф.э.к. Доржу К.Б.


Кызыл - 2009

сѳс каттыжыышкыннары
Холбаалар
Бот ажылдар
Ажыглаан литература.

(тускай чугаа кезээниң) азы оон хѳй сѳстерниң каттышканындан тургустунган, утка болгаш грамматика талазы-биле харылзашкак сѳстерниң каттышканы болур.
Чижээ: амыдыралдың оруу, школачы чылдар, ѳѳредилгени уламчылаар.
Сѳс каттыжыышкыны

хостуг
Чижээ: школада ажылдап турар

Быжыг
Чижээ: карак кызыл ажылдап турар

чарып турар. Дараазында таблицадан көрээлиңер:

келири-биле таблицаже кичээнгейлиг көрүңер.

аайы-биле кайы бөлүкке хамааржырын тодарадыр бис.

Алдын күс, бештиң бири, чурукту сонуургаар, бир-ле эртен, улуг өртемчей, дуюгларын тепсенген, сылдыстыг кежээ, ырлыг чечээм, шыпшың дүне, делгем хову, оранны удурту бээр, анай-хаактар частыр.

«Бистер ийи аңгырлар бис» деп шүлүүн номчуп, сөс каттыжыышкынының холбааларын тодарадыр бис, уруглар.


Анай-хаактар алдынналдыр
Алаак санай частып келген.
Частың чылыг хүнү-биле
Сагыш-чүрээм чүүлдежип,
Эң-не чырык бодалдарын
Эргимим сээ сөңнеп туру.
 

хөлчүүн
Эргий ужуп, шаанга кирер.
Хүннээрекке дөгеленип,
Күжүр куштар эргеленчип,
Ынакшылдың мөңге ырын
Ындынналдыр ырлажыптар.

Бистер ийи аңгырлар бис,
Бисти кым-даа чарып хоржок.
Чүге дизе, эжеш аңгыр
Чүден артык, эң-не шынчы-
Эжин дириг каап өлбес,
Эрээ-хинчек оон дээре.

Б.К.Ондар, Доржу К.Б., Куулар Е.М. Тыва дыл. 10-11кл. – Кызыл, 2007.-Ар.193-196.
4. Март-оол К.Б. 5-9 класстарга тыва дылды башкылаарының методиказы.-Кызыл, 2002.-Ар.186-187.
5. Даржай А. Чогаалдар чыындызы. – Кызыл, 1994.