Слайд 1Прэзентацыя па тэме: «Жыццё і дзейнасць Францыска Скарыны»
Падрыхтавалі
Вучаніцы 9 «А»
класа
Л. Трапянок і М. Сапега
Настаўнік: Гром Рыгор Іванавіч
2017г
Слайд 2
Скарына нарадзіўся ў сям'і заможнага купца ў Полацку, буйным гандлёвым і
вытворчым цэнтры Вялікага Княства Літоўскага, імаверна атрымаўшы там першапачатковую адукацыю. У 1504 годзе паступае ў Кракаўскую акадэмію, дзе атрымлівае ступень бакалаўра, у 1512 годзе ў Падуанскім універсітэце Скарына атрымае ступень доктара медыцыны. Пераехаўшы ў Прагу менавіта тут, 6 жніўня 1517 года Скарына выдае першую друкаваную беларускую кнігу — «Псалтыр».
Слайд 3
Францыск Скарына быў асаблівым дзіцем. Ён не пайшоў па шляху бацькі.
Сам навучыўся лічыць і пісаць. Імкнуўся вывучыць лацінскую мову для паступлення ва ўніверсітэт. Было вырашана аддаць яго ў каталіцкую школу. Праблемы з верай не было. Францыск выдатна чэрпаў веды і з праваслаўя, і з католичекого веравызнання. Здаўшы ўсе экзамены, ён паступіў у Краковкий універсітэт, дзе лёгка атрымаў ступень баколавра. Але ён не спыніўся на гэтым.
Слайд 4
Скарына меў намер атрымаць дыплом доктара медыцынскіх навук у Італіі. У
яго сышло 6 гадоў на падрыхтоўку да іспытаў. Дзе ён жыў увесь гэты час да гэтага часу невядома. 1512 г. Францішак бездакорна здае экзамены, атрымлівае дыплом доктара медыцынскіх навук. Цяпер малады чалавек мог стаць асабістым доктарам вялікіх людзей. але Скарына выбраў іншы шлях.
Слайд 5
У пачатку 16 стагоддзя Францыск вырашае адкрыць сваю друкарню, бо у
ВКЛ кнігі былі выключна царкоўныя і рукапісныя, а ў Заходняй Еўропе толькі на лацінскай мове.Писатель пераехаў у Прагу і яму спатрэбілася каля пяці гадоў на наладжванне сваёй друкарні. Грошай не хапала.
Слайд 6
І тады Францыск пазнаёміўся з багатым купцом, якому прыйшлася па душы
ідэя Скарыны. Выйшаў Псалтыр на рускай мове. Тым часам, у Чэхіі праходзілі рэформы. У сувязі з гэтым друкарні пагражала небяспека. З болем у сэрцы Францыск вярнуўся на радзіму і быў прыемна здзіўлены зменамі.
Слайд 7
Эпоха адраджэння прыйшла сюды з новай жонкай караля польскага і яе
замежнымі гасцямі. Сярод іх былі архітэктары, пісьменнікі і г.д.
Скарына хутка знайшоў аднадумцаў сярод уплывовых людзей. Ён атрымаў будынак для станаўлення друкарні і дыплом для продажу сваіх кніг. Пазней ён зрабіў замах на жонку, Маргарыту, свайго сябра і вялікага спонсара, пасля чаго вырашыў не наведваць іх дом
Слайд 8
Пазней выйшаў малітоўнік для вандроўцы, які змяшчае сябе Псалтыр, акафісты, каноны,
царкоўны каляндар і некаторыя звесткі па астраноміі. Сама кніга мела маленькі фармат, для таго, каб можна было браць з сабой у дарогу. Крыху пазьней у Вільні вешла яшчэ адна кніга маленькіх памераў - Апостал. Тыраж выйшаў невялікім, пісьменнік збіраўся надрукаваць больш.
Слайд 9
Але ў Вільні здарыўся пажар. Згарэла траціна горада разам з тым
домам дзе была друкарня. Станок выратаваць не ўдалося, толькі кнігі. Тады Скарына паехаў у Маскву прадаваць кнігі, узяўшы з сабой грамату на продаж у ВКМ, але ў Маскве Францыск Скарына ледзь не пазбавіўся галавы, з-за адрозненні кніг маскоўскага княства ад кніг з друкарні пісьменніка. Ён гатовы быў падзяліцца усімі сакрэтамі тэхналогій. Але царква і князь прынялі ўсе яго кнігі за ерась
Слайд 10
Кнігі былі спаленыя. Ад пакарання яго выратаваў статус купца, але ў
той дзень на плошчы ён маральна памёр. Бо ён ўклаў у гэтыя кнігі большую частку свайго жыцця и душы. Ён быў адзіным хто не стрымліваў слёзы. Для сябе Скарына вырашыў: у Маскве яго больш не будзе.
Слайд 11
З'ехаўшы з Масквы, ён разлічваў на дапамогу таварышаў, але фартуна яму
не ўсміхнулася. Адзін быў цяжка хворы, а другі, муж той самай Маргарыты, сканаў. Скарына прыехаў да жонкі дакладнага таварыша, каб выказаць ёй свае спачуванні. І застаўся з ёй назаўсёды.
Слайд 12
Калі Францыск ажаніўся з Маргарытай ён падняў сваё фінансавае становішча, але
карыстацца спадчынай жонкі не стаў. Пісьменнік вырашыў сам зарабляць працуючы лекарам у былога, цяжка хворага, фундатара. Так пісьменнік мог сам ўтрымліваць сям'ю.
Слайд 13
Маргарыта памерла, старэйшы сын загінуў у пажары і памёр родны брат.
Справа брата з абавязкамі перайшлі да Францыску, за што той сеў у турму.
Слайд 14
Ўплывовыя людзі дамагаліся вызвалення пісьменніка. Яны сцвярджалі, што гарадскі суд не
мог вырашаць лёс такога паважанага лекара. Сам кароль падпісаў вызваленне Францыска Скарыны. Гэтак жа ён падпісаў вызваленне ад любых судовых пераследаў і недатыкальнасць маёмасці.
Слайд 15
Але яго ў пісьменніка і не было. З Вільні яго больш
нічога не звязвала. Францыск пераехаў з сынам у Прагу. Больш ён не надрукаваў ні адной кнігі.