Слайд 1Жүкті әйелдердегі аппендицит
Слайд 2Жедел аппендицит
Жедел аппендицит - дегеніміз соқыр ішектің айқын морфологиялық өзгерістерімен, деструкциямен,
кейде іріңді перитониттің дамуын тудыратын жедел хирургиялық полиэтиологиялық ауру. Аппендицит жиі 10—25 жас аралығында кездеседі. Жедел іш қуысының хирургиялық ауруларының ішінде 89,1 % алады, яғни бірінші орын алады. Жедел аппендицит- перитониттің пайда болуының ең жиі даму себебі.
Слайд 4Жүктілік кезіндегі аппендицит
Жүкті әйелдерде кең тараған хирургиялық аурулардың бірі- жедел аппендицит.
Жедел аппендицит анамен ұрықтың өміріне қауіп төндіреді, ол 0,03-5,20% жағдайда кездеседі. Құрт тәрізді өсіндінің тесілуі 14% жағдайда кездеседі және оперативті көмекке жүгінеді. Жүктілік кезінде аппендицит 25-45% жағдайда науқастарда диагнозды нақты дәлелдейді. Жүктіліктің алғашқы жартысында ¾ жедел аппендицитке бақылайды
Слайд 5Этиологиясы:
Иммунитеттің төмендеуі, физиологиялық анемия –ТТА, В12ТА; лейкоцитоз, солға жылжумен;
Лимфоидты тіндердің функциональды
қайта құрылуы
Прогестерон гормоны АІЖ моторикасының төмендеуі, іш қату, ішек парезі мен жиі іш кебуіне әкеледі
Аппендикс жоғары и ішке көтерілуі, құрсақ бұлшық еттерінің релаксациясы.
Шажырқай көтерілгенде өсіндіні қоршай алмай, өсінді қан айналымы бұзылады.
Ұрықтың сілтілі фосфотазасы мен амилазасы артып, қабынуға қарсы реакция төмендейді.
Слайд 7Эпидемиология
Алғашқы жартысы-75%,екінші жартысы-25%.
I триместр — 19–32%, II — 44–66%, III —
15–16%, после родов — 6–8%.
Жиілігі -0,4-1,4 /1000 жүктілікке.Аппендэктомия-орташа 1 /1000 жүктілікке
Гангренозды аппендицит жүктіліктің кеш мерзімінде 5-6есе,перфоративті-4-5 есе жиі кездеседі.
Әр 4-ші жүкті әйел ауруханаға ауру басталғаннан 48 сағ кейін түседі,яғни жүкті емес әйелдерге қарағанда 2-2,5 есе ұзақ.
Слайд 8КЛИНИКА:
Ауру синдромы
Құрттәрізді өсіндінің жоғары және ішке жылжуы
І триместрден кейін өсінді Мак-Бурней
нүктесінен негізінен горизонтальды ротация бойынша орын ауыстырады
Ротация жүктіліктің 8-ші айына дейін сақталады(90% -мықынқыры үстінде,80%-алдыңғы оң қабырға асты)
Слайд 9Клиникасы:
Жүктіліктің 20 аптасына дейін жедел аппендицит жүкті емес кезде болатын аппендициттен
айырмашылығы аз.
Ауру сезімі қарқынды емес, құрсақ бұлшық еттерінің құрысуы әлсіз. Токсикоз есебінен жүрек айну, құсу болуы мүмкін. Гипертермия болмауы мүмкін немесе субфебрильды болуы мүмкін.
Маңызды белгілердің бірі Бартомье-Михаэльсон – науқас оң жағынан жатқанда жатыр өсіндіні қысып, пальпацияда ауру сезімі дамиды. Щеткин-Блюмберг, Ситковский, Ровсинг симптомдары оң болады.
Слайд 10Жүктіліктің алғашқы жартысы:
Алғашқы сағаттарда жүрек айну,құсу
іштегі ауру сезімі
Волкович-Кохер,Ровзинг,Ситковский,Бартомье-Мехельсон симптомары оң.
Т- 37–37,5
°С/ катаральді түрінде
Нейтрофильдің регенеративті солға жылжуы.
Қалыпты температура фонында Ттахикардия 100 уд\мин кезінде лейкоцитоз 12–14´109/л жоғары болса – деструктивті жедел аппендицит
Алғашқы күні үлкен дареттің болмауы
Слайд 12Жүктіліктің екінші жартысында:
Оң қабырға астында ауру сезімі,аздап температура артуы , құсу
болады. Белгілері өте пиелонефритке ұқсас болады. Пиелонефритте ауру сезімі оң бүйірде латеральды орналасады.
Тараненко симптомы – денені сол қырынан оң қырына бұрылғанда ауру сезімінің күшеюі.
Алдер симптомы – егер Тараненко симптомынан кейін ауру сезімі ұзақ сақталуы.
Брендо симптомы - жатырдың аппендикс орналасқан аймағына жылжуы кезінде ауру сезімінің күшеюі.
Егер де жүкті әйелде жедел аппендицитке күманданғанда жедел операция аппендэктомияны лапароскопиялық немесе лапаротомиялық операция (Мак-Бурней-Волкович-Дьяканов әдісімен) жүргізу арқылы ана мен баланың өмірін сақтап қалуымыз мүмкін.
Құрсақтың тітіркену симптомы әлсіз не болмайды
Волкович-Кохер,Ситковский,Бартомье-Мехельсон,Образцов симптомы
Аздаған лейкоцитоз(12´109/л дейін физиологиялық)
Тахикардия 100 уд\мин дейін
Слайд 14ФЛЕГМАНОЗДЫ АППЕНДИЦИТ:
Интенсивті және айқын ауру сезімі,оң мықын аймағында пульсирующий характер
Үнемі жүрек
айну сезімі
Тахикардия 80-90 уд/мин
Оң мықын аймағының тыныстан қалуы және гиперестезиясы, defense musculaire
Воскресенский,Ситковский,Ровзинг,Бартомье-Мехельсон,Щеткин-Блюмьберг симптомдары оң
Т - 38–38,5 °С, лейкоцит — 10–12´109/л.
Слайд 15Гангренозды аппендицит:
Құрттәрізді өсінді қабырғаларының некрозымен сипатталатын деструктивті формасы
Ауру сезімі әлсіреген немесе
болмайды
Интоксикация белгілері-эйфория
Щёткина–Блюмберг,Воскресенский, Ровзинг, Ситковский,Бартомье–Михельсон симптомдары оң.
Температура қалыпты не аздап төмендеген
Лейкоцит төмен или қалыпты
«токсикалық қиылыс»
Слайд 16Диагностикасы
Шағымы, анамнезі
Физикалық қарап тексеру
ЖҚА, ЖЗА, БХА,
ЭКГ
Құрсақ қуысы УДЗ
Лапароскопия
Слайд 17ДИФФЕРЕНЦИАЛЬДІ ДИАГНОСТИКА
Ерте токсикоз
Жүктіліктің үзілу қауіптілігі
Бүйректік колика
Жедел пиелонефрит
Жедел холецистит
Жедел панкреатит
Жатырдан тыс жүктілік
Аналық
без ісігі аяғының бұралуы
Слайд 18Ауру процессінің жайылу белгілері:
Жүктіліктің кеш мерзіміне тән емес көпретті құсу.
· Лейкоцитоз
солға жылжумен,12´109/л жоғары.
· Тахикардия.
· Т ,кейде қалтырау.
· ауру сезімінің атипикалық аймақтары.
· Жатырда ауру сезімі мен гипертонусы .
· Жатырдың кез-келген аймаққа жылжығанда ауру сезімінің пайда болуы.
· Қынаптық күмбездердің пайда болуы.
· Оң сан аймағын қимылдатқанда ауру сезімінің пайда болуы.
Слайд 19ЕМІ:
Аппендициттің кез-келген түрі, перитонитпен асқынған түрі болса да жүктілікті үзуге көрсекіш
болып табылмайды.
Ем түрі аурудың клиникалық формасына байланысты.
Науқасты 2 сағ бақылаймыз
Хирургиялық ем:аппендэктомия
Слайд 20ЕМІ:
Ауырсыздандыру.(эпидуральді анестезия/эндотрахеальды наркоз)
Оперативті доступ
Операциядан кейінгі асқыну профилактикасы
Слайд 21Аппендэктомия
Лапароскопиялық
Лапаротомиялық
18 аптаға дейін
Мак-Берней–Волкович–Дьяконов әдісі бойынша
Слайд 24 АППЕНДИЦИТТІҢ КЕЗ-КЕЛГЕН АСҚЫНУЫНДА(ПЕРИТОНИТ, ИНФИЛЬТРАТ, АБСЦЕСС) БЕЛСЕНДІ АСПИРАЦИЯ ЖӘНЕ ЖҮЙЕЛІ АНТИБАКТЕРИАЛЬДІ ТЕРАПИЯМЕН ІШ
ҚУЫСЫН ДРЕНАЖДАУ КӨРСЕТІЛГЕН.
Слайд 25Босануға болатын мерзім мен әдістері:
Катаральді және флегмонозды аппендицитте және босанудың қалыпты
ағымында –табиғи жолмен босандыру,аппендэктомия . Туу кезінде толықтай жансыздандыру жүргізіп,нәресте гипоксиясының профилактикасын жүргізеді;
Егер босанудың қалыпты ағымы фонында гангренозды не перфоративті аппендицит клиникалық көрінісі пайда болса-кесар тілігін ,аппендэктомия.
III триместрде операция көлемі коллегиальді шешілу керек: операциялық хирург, акушер и гинекологпен.
Іріңді перитонит – кесар тілігі,аппендэктомия,іш қуысын дренаждау.Кейін хирургиялық пракикада қабылданған әдіспен перитониттің комплексті емін жүргізеді.
Слайд 26Медикаментозды емі:
Операциядан кейінгі кезеңде қарсы көрсетілген: жатырдың жиырылуына әкелетін прозерин© (неостигмина
метилсульфат), гипертонического раствора хлорида натрия, гипертониялық клизма.Ішек парезімен күресу үшін жергілікті анестезия, Для борьбы с парезом кишечника используют регионарную анестезию,күнтәрізді өрімнің (ерте мерзімде) не бел аймағының (кеш мерзімде) диатермиясы, иглорефлексотерапия.
I триместрде жүргізілген аппендэктомиядан кейін жүктіліктің үзілуінің профилактикасы үшін спазмолитиктер, витаминотерапия тағайындайды; көрсеткіш бойынша — утерожестан, дюфастон© (дидрогестерон).
II и III триместрде босанудың болу қаупінің алдын алу үшін токолитиктер: гексопреналин, фенотерол и т.б..
Антибиотиктер.