Слайд 1ОРЫНДАҒАН: КҮНЖІГІТОВА БАЯНСҰЛУ
ТОБЫ: ЖМ13-009-01Қ
ҚАБЫЛДАҒАН: БИЖАНОВА М.П.
Жүрек ырғағының бұзылысы. Пароксизмальды тахикардия
Слайд 2Анықтамасы
Жүрек ырғағының бұзылуы деп жүректің автоматизмі, қозғыштығы, өткізгіштігі жəне жиырылу функциясының бұзылу нəтижесінде
дамитын қалыпты физиологиялық жиырылу реттілігінің өзгеруін айтады. Мұндай бұзылыстар патологиялық жағдайлардың, жүректің жəне онымен байланысты жүйе ауруларының жеке өзіндік клиникалық маңызы бар жəне кейде шұғыл шара қолдануды қажет ететін симптом болып саналады.
Жедел жəрдем мамандарының жоспарында жүрек өткізгіштігі бұзылысының мəні зор, себебі олардың қауіптілігі жоғары сондықтан анықталған уақыттан бастап науқасты тез арада ауруханаға жеткізу қажет.
Слайд 3Қауіп-қатер факторлар
Ырғақ бұзылысы тікелей жүрек зақымдануының ең маңызды маркері болып табылады:
-
жүрек бұлшықетінің атеросклероз нəтижесінде дамыған өзгерісінің (ЖИА, миокард инфарктының);
- миокардиттердің;
- кардиомиопатиялардың;
- миокардиодистрофиялардың (алкогольдік, диабеттік, тиреотоксикоздық);
- жүрек ақауларының;
- жүрек жарақаттарының.
Слайд 4Жүрек зақымдануына байланыссыз дамитын аритмиялардың себептері:
- АІЖ патологиялық өзгерісі (холецистит, асқазан
мен ұлтабардың ойық жара ауруы, диафрагма жарығы);
- бронхы-өкпелік аппараттың созылмалы аурулары.
- ОЖЖ бұзылыстары.
- интоксикацияның əр түрлі формасы (алкоголь, кофеин, дəрілер, оның ішінде антиаритмиялық дəрі-дəрмектер),
- электролиттер балансының бұзылуы.
Слайд 5Клиникалық белгілер
1. Жүрек шығарылымы төмендеуінің клиникалық симптоматикасы
Симпато-адреналдық жүйенің белсенділену белгілері:
- тері
жабындыларының бозаруы;
- тершеңдік, аяқ-қолдың ылғалдануы жəне мұздауы;
- ми қанайналымының нашарлауынан есі ауытқу белгілерінің үдей түсуі;
- Морганьи-Адамс-Стокс синдромы;
- артериалдық гипотония (систолалық қысым 90 мм.сын.бағ. төмен).
Слайд 62. Күрт дамитын тахикардия
Шамадан тыс жүрек ырғағының жиілеуі коронарлық қанайналымды азайтып,
миокард ишемиясын туындатуы мүмкін.
3. Жүректік жеткіліксіздік
Солқарыншалық жеткіліксіздік дамығанын өкпе ісінуі, ал жарма веналар қысымы жоғарылауы, бауырдың ұлғаюы оңқарыншалық жеткіліксіздік дамығанын көрсетеді.
4. Көкірек қуысындағы ауырсыну
Кеудедегі ауыру сезімі миокард ишемиясы əсерінен дамыған аритмия, əсіресе тахиаритмия бар екенін білдіреді. Бұл кезде науқас жүрек ырғағын жиілегеніне кейде шағым жасауы да, жасамауы да мүмкін.
Слайд 8Анықтамасы
Пароксизмальды (ұстамалы) тахикардия (ПТ) – көбіне жүйелі ырғақ сақталған күйде кенеттен
жүректің жиырылу жиілігінің минутына 140-250-ге дейін жиілеп, кейін кенеттен бұрынғы қалпына оралуы.
Слайд 9Этиологиясы
1. Жедел миокард инфарктісінде, жүректің созылмалы ишемия ауруында, миокардиттерде, кардиомиопатияларда, жүрек
ақауларында және басқа ауруларда жүрек бұлшық етінің жергілікті органикалық зақымдануы.
2. Өткізгіштіктің қосымша аномальды (ауытқыған) жолдарының болуы.
3. Ауыр вегетативті – гуморальдық өзгерістер;
4. Висцеро – кардиальдық рефлекстердің және механикалық әсерлердің (қосымша хордалар, митральдық қақпақтың пролапсы) болуы.
Слайд 10Патогенезі
Негізгі механизмі – жүрекшелер мен атриовентрикулярлық құрамаларда орналасқан эктопиялық орталықтардың клеткаларының
автоматизмінің күшеюі мен қайта енетін импульстің айналма қозғалысының күшеюі.
Эктопиялық активтіліктің күшеюі жүрекшелік ПТ-ң, қозудың қайта енуінің механизмі атриовентрикулярлық тахикардияның және қарыншалардың мезгілінен бұрын қозуы синдромында болатын суправентрикулярлық тахикардияның пайда болуының негізін құрайды.
Слайд 11Клиникасы
Науқастың басты шағымы – кенеттен жүректің өте қатты және жиі соға
бастауы. Бұған қоса әлсіздік, бас айналуы, кейде ентігу, кейде кеуденің немесе іштің ауыруы байқалады. Спазмдық несеп бөлу симптомы – ұстама кезінде поллакурия мен полиурияның пайда болуы.
Слайд 12Объективті тексергенде: терінің қуқыл тартуы, кейде мойын тамырларының солқылы байқалады. Тыңдағанда:
жүрек ырғағы бұзылмаған, жүректің жиырылу жүйесі 1 минутқа 130-250 тең болады, ІІ тон әлсіреген. Пульс әлсіз, жұмсақ, пульс тапшылығы (дефициті) жоқ, жиі АҚҚ төмендеген болады. Шок немесе өкпе шемені дамуы мүмкін. Ұстаманың ұзақтығына қарай тұрақсыз ПТ-ны (ұзақтығы 30 с дейін), тұрақты ПТ-ны (ұзақтығы 30 с жоғары) және созылмалы (тұрақты қайталамалы) ПТ-ны ажыратады.
Слайд 13Жүрекшелік ПТ-ң ЭКГ-белгілері:
1. Жүрек ырғағы бұзылмаған күйде жүректің жиырылу жиілігінің кенеттен
1 минутта 140-250-ге жетуі және оның кенеттен сиреп, бұрынғы қалпына оралуы.
2. Әр қарыншалық QRS комплексінің алдында аласарған, деформацияланған, қос фазалы немесе теріс мәнді Р тісшесінің болуы.
3. Ұстама басталғанға дейін болған қалыпты өзгермеген QRS комплексіне ұқсас QRS комплексінің сақталуы.
4. Кейбір жағдайда АВ-өткізгіштігінің бұзылып, АВ-блокаданың І немесе ІІ дәрежесінің бой көрсетуі, сол себепті мезгіл-мезгіл кейбір QRS комплексінің түсіп қалуы (тұрақсыз белгі).
Слайд 14Атриовентрикулярлық ПТ-ң ЭКГ – белгілері:
1. Жүректің бұзылмаған ырғағы сақталған күйде кенеттен
жүрек жиырылуы жиілігінің 1 минутта 140-250-ге жетуі және оның кенеттен бұрынғы қалпына оралуы;
2. ІІ, ІІІ және avF тіркемелерінде Р тісшесінің болмауы (Р тісшесі QRS комплексімен қосылып кеткен) немесе ІІ, ІІІ және avF тіркемелерінде QRS комплексінен кейін (әдетте R және Т тісшелерінің аралығында орналасқан) орналасқан теріс мәнді Р тісшесінің болуы;
3. ПТ басталғанға дейін QRS комплексіне ұқсас қарыншалар комплексінің сақталуы.
Слайд 15Суправентрикулярлық пароксизмальды тахикардияны жыбыр аритмиясының тахисистолалық түрінен ажырата білу қажет. Жыбыр аритмиясының ең
басты айырықша белгісі – ЭКГ-дағы қарыншалар комплексінің дұрыс емес, реті жоқ, жүйесіз ырғағы.
Жүрекшелік ПТ-ны синустік тахикардиядан айыра білу де қажет. Синустық тахикардияда ырғақ жиілігінің өте күшті ауытқуы болмайды және ЭКГ-да түрі өзгермеген Р тісшесі тіркеледі.
Слайд 17Диагностика
Зертханалық зерттеулер:
Жалпы қан анализі
Жалпы зәр анализі
Қанның биохимиялық анализі
Коагулограмма
Қан тобы және резус
фактор
Қанның электролиттік құрамы
Слайд 18Аспаптық зерттеулер:
Кеуде қуысының рентгенографиясы
ЭКГ
ЭхоКГ
ФГДС
Артериялар допплерографиясы
Спирография
Слайд 19Емі
Жеңілдеу жағдайда сатылы жолмен дәрілік ем қолданылады.
І саты препараттарына лидокаин, аймалин,
новокаинамид жатады. Лидокаиннің кем дегенде 100-200 мг, яғни 2% ертіндісінің 5-6 мл-ін 5% глюкоза ертіндісінің немесе натрийдың изотониялық ертіндісінің 15-20 мл-інде ерітіп, 3-4 минут бойы венаға жібереді. Осы дозаны 20-30 минуттан кейін қайталауға болады. Қол жеткен нәтижені бекіту үшін (ПТ-ң ең жақын профилактикасы) лидокаинды полиглюкинге, декстранға немесе 5% глюкозаға қосып, 60-200 мг/сағ. жылдамдығымен тамшылатып тамырға егеді. Тәуліктік доза 2-3 г жетеді. Бұлшық етке егуге болады.
Слайд 20Аймалин (гилуритмал) 50 мг дозада венаға егіледі, яғни оның 2,5%ертіндісінің 2
мл-і глюкозаның 5-40% ертіндісінің немесе натрий хлоридының изотониялық ертіндісінің 10 мл-не қосып, 3-4 мин. бойы венаға жіберіледі. Нәтижені бекіту үшін оның 2,5% ертіндісінің 2 мл-н 3-4 сағат сайын венаға егіп тұру керек. Тәуліктік дозасы 2,5% ертіндінің 8-10 мл-і.
Слайд 21Новокаинамидтің (прокаинамид) 10% ертіндісінің 10 мл 5% глюкозаның 90 мл-не қосып
венаға минутіне 35-40 тамшы жылдамдығымен жіберіледі, шұғыл көмек көрсету керек жағдайда 10% новокаинның 10 мл-не 5% глюкозаның немесе натрий хлоридының изотониялық ертіндісінің осындай көлемін қосып, венаға ағындатып егеді. Нәтижені бекіту үшін новокаинамидтың 5-10 мл 4 сағат сайын бұлшық етке егіледі. Ең жоғарғы тәуліктік доза - 10% ертіндінің 40 мл-і.
Слайд 22Пароксизмальды қарыншалық тахикардияның ұстамасын тоқтатудың ІІ сатысында этмозин (2,5% ертіндінің 6
мл), этацизин (2,5% ертіндінің 2,4 мл), ритмилен (венаға ағынды түрде 2 мг/кг дозасында, бірақ 150 мг жоғары емес, 5-7 мин. бойы) қолданылады.
Слайд 23ІІІ саты дәрілеріне кордарон және оның аналогтары жатады. Кордарон 300-400 мг
(5% ертіндінің 6-9 мл) 30 с – 3 мин ішінде венаға ағынды егіледі. Сүйемел ем – кордаронның 300 мг 5% глюкозаның 250 мл қосып 1-2 сағат бойында венаға жіберіледі.