Слайд 2
górna część układu nerwowego znajduje się w jamie czaszki, a
część
dolna w kanale kręgowym.
Слайд 3W obrębie układy nerwowego wydzielić można
centralny (ośrodkowy = OUN =
CUN) układ nerwowy,
obwodowy układ nerwowy (peryferyjny układ nerwowy = PUN) i
wegetatywny (autonomiczny = WUN) układ nerwowy.
Слайд 4
OUN obejmuje mózgowie i rdzeń kręgowy.
Слайд 5
PUN utworzony jest przez nerwy czaszkowe (12 par)
nerwy rdzeniowe
(31 par nerwów) oraz
Слайд 6
WUN składa się z układu współczulnego i przywspółczulnego
Слайд 7Mózgowie
To dwie półkule mózgu oddzielone szczelina podłużną mózgu, a połączone
ciałem modzelowatym
Слайд 8Ciało modzelowate
Zbudowane z włókien nerwowych zespalających obie półkule. Wyróżnia się w
nim: płat, pień, kolano i dziób.
Слайд 10
Masa mózgowia 1100-2000 g.
mężczyźni 1375-1405g;
kobiety 1245-1275g.
Długość: 15-17 cm;
szerokość 12cm;
wysokość 12 cm;
objętość 1325cm³
Слайд 11Kresomózgowie
Parzyste- (to półkule): płaszcz, jądra kresomózgowia, istota biała półkul, komory
boczne.
Nieparzyste: ciało modzelowate, sklepienie, przegroda przeźroczysta, spoidło przednie
Слайд 12Płaszcz
Warstwa zewnętrzna otaczająca mózgowie. Zbudowana z istoty szarej 9-14mln. Powierzchnia
płaszcza jest pofałdowana i wynosi około 2000 cm ², a grubość od 1,5 do 5mm. Płaszcz dzieli się na: korę mózgu, wyspę- część płaszcza ukrytą w jego zagłębieniu w bruździe bocznej, węchomózgowie- część płaszcza na powierzchni przyśrodkowej i dolnej półkuli oraz hipokamp- część płaszcza wpukloną do rogu dolnego komory bocznej.
Слайд 13
Płaszcz jest zbudowany z 3 rodzajów komórek: piramidalne, ziarniste i wielokształtne.
Bruzdy dzielą korę mózgu na płaty: czołowy, skroniowy, ciemieniowy i potyliczny.
Слайд 14Węchomózgowie
Część obwodowa: opuszka, pasmo węchowe, trójkąt węchowy, istota dziurkowana przednia,
prążki węchowe,
Część ośrodkowa: zakręt obręczy, zakręt hipokampa, zakręt zębaty.
Слайд 16
W płaszczu znajdują się ośrodki - sterujące procesami ruchowymi i automatycznymi.
W kresomózgowiu nieparzystym znajduje się układ rąbkowy- ( limbiczny)- siedziba emocji
Слайд 18Jądra kresomózgowia
To skupienia ciał komórek nerwowych ( istoty szarej)- wewnątrz półkul
mózgu: jądro ogoniaste, soczewkowate,( które dzieli się na skorupę i gałkę bladą), przedmurze, ciało migdałowate
Слайд 20Istota biała
Jest zbudowana z wypustek komórek nerwowych.
Wypełnia wnętrze półkuli mózgu.
Tworzy szereg torebek- czyli skupień istoty białej, w których grupują się główne drogi nerwowe rzutowe: torebka wewnętrzna, zewnętrzna, ostatnia.
Слайд 21
We wnętrzu każdej półkuli znajduje się nieregularnego kształtu szczelinowata przestrzeń- komora
boczna.
Ściany jej są pokryte wyściółką, a wnętrze wypełnione płynem mózgowo- rdzeniowym. Składają się one z 4 części: rogów przednich, tylnych, dolnych i z części środkowej, w której znajduje się splot naczyniówkowy- wytwarzający płyn mózgowo- rdzeniowy.
Слайд 25Międzymózgowie
Dzieli się na wzgórzomózgowie ( wzgórze, nadwzgórze, zawzgórze) oraz na
podwzgórze, niskowzgórze i komorę 3.
Слайд 26Wzgórze
To skupienie istoty szarej:
Jądra przednie wzgórza,
Jądro przyśrodkowe wzgórza,
Jądra boczne wzgórza
Слайд 27Nadwzgórze
Zawiera szyszynkę oraz parzyste uzdeczki
Слайд 28Komora trzecia
Szczelinowata przestrzeń z licznymi zachyłkami.
Z komorą boczna łączy się
przez otwory międzykomorowe, a z
komorą czwartą przez wodociąg mózgu.
Слайд 30Śródmózgowie
Dzieli się na konary mózgu i pokrywę śródmózgowia. Pomiędzy nimi
Слайд 32Móżdżek
Zbudowany z istoty szarej, tworzącej korę móżdżku, jader móżdżku oraz
z istoty białej- ciało rdzenne.
Od ciała rdzennego w kierunku kory móżdżku blaszki białe tworzą drzewko życia móżdżku.
Charakterystyczna dla móżdżku jest warstwa komórek nerwowych gruszkowatych – 14 mln.
Слайд 33
Istota biała móżdżku przenikając w sąsiednie struktury mózgowia wytwarza 3 pary
konarów móżdżku: górne, środkowe i dolne – zespalają móżdżek z pokrywa śródmózgowia, mostem i rdzeniem przedłużonym.
Móżdżek dzieli się na 2 półkule i część środkowa zwaną robakiem .
Слайд 34Most
Leży na powierzchni dolnej mózgowia- zespalając konary mózgu z rdzeniem
przedłużonym.
Część brzuszna: to włókna nerwowe o poprzecznym i podłużnym przebiegu. Pomiędzy nimi są skupienia istoty szarej( jadra mostu).
Слайд 35
Znajduje się tu twór siatkowaty i jadra nerwów czaszkowych V, VI,
VII, VIII
Слайд 36Drogi piramidowe
Są szlakami korowo-rdzeniowymi.
Rozpoczynają się w ośrodkach ruchowych kory
mózgowej, biegną do rdzenia, wcześniej ulegając skrzyżowaniu na granicy rdzenia kręgowego i rdzenia przedłużonego (skrzyżowanie piramid).
Слайд 37Drogi pozapiramidowe
Rozpoczynają się w jądrze czerwiennym śródmózgowia, a kończą w
ośrodkach ruchowych rogów przednich rdzenia kręgowego.
Слайд 38Rdzeniomózgowie
To rdzeń przedłużony, u góry łączy się z mostem, a
u dołu przechodzi w rdzeń kręgowy. Granicą jest skrzyżowanie piramid.
Слайд 40
Na powierzchni dolnej rdzenia przedłużonego występuje szczelina pośrodkowa przednia. Na powierzchni
grzbietowej bruzda pośrodkowa tylna
Слайд 41
W dolnej części rdzenia przedłużonego jest umiejscowiony kanał środkowy.
Kanał środkowy
rdzenia przedłużonego w górnej części przechodzi w dno komory czwartejKanał środkowy rdzenia przedłużonego w górnej części przechodzi w dno komory czwartej mózgowia.
Na powierzchni brzusznej widoczne są piramidy zawierające drogi piramidowe.
Слайд 42
Wewnątrz rdzenia przedłużonego istota szara jest nieregularnie rozmieszczona.
W przekroju poprzecznym
można wyróżnić część brzuszną, która zawiera w sobie drogi rozpoczynające się w korze mózgowej W przekroju poprzecznym można wyróżnić część brzuszną, która zawiera w sobie drogi rozpoczynające się w korze mózgowej oraz grzbietową, w której znajduje się twór siatkowaty oraz jądra istoty szarej.
Слайд 43Komora czwarta
Komora czwartą mózgu znajduje się między móżdżkiem ,a mostem
i rdzeniem przedłużonym.
Ma ona dwie ściany: dno i strop.
Dno to ściana przednia. Jest płaska. Stanowi ją powierzchnia grzbietowa mostu oraz powierzchnia grzbietowa rdzenia przedłużonego.
Cała struktura nazywa się dołem równoległobocznym. Strop komory czwartej to ściana tylna.
Слайд 45Nerwy czaszkowe
I - węchowe,
II - wzrokowe,
III - okoruchowe,
IV
- bloczkowe,
V - trójdzielne,
VI - odwodzące,
VII - twarzowe,
VIII - przedsionkowo-ślimakowe,
IX - językowo-gardłowe,
X - błędne,
XI - dodatkowe,
XII - podjęzykowe.
Слайд 47Rdzeń kręgowy
Część ośrodkowego układu nerwowegoCzęść ośrodkowego układu nerwowego, przewodząca bodźce
pomiędzy mózgowiemCzęść ośrodkowego układu nerwowego, przewodząca bodźce pomiędzy mózgowiem a układem obwodowym.
Ma kształt grubego sznura, nieco spłaszczonego w kierunku strzałkowym, o średnicy 1 cm, barwy białej, masa ok. 30 g.
Umieszczony jest w kanale kręgowym.
U góry w otworze wielkim U góry w otworze wielkim rdzeń kręgowy łączy się z rdzeniem przedłużonym.
Слайд 48Rozciąga się on na przestrzeni ok. 45 cm, od I kręgu szyjnego
do górnej krawędzi II kręgu lędźwiowego, gdzie kończy się stożkiem rdzeniowym
Слайд 54
Bezbarwna ciecz wypełniająca komory mózguBezbarwna ciecz wypełniająca komory mózgu i przestrzeń
podpajęczynówkową (opony mózgowo-rdzenioweBezbarwna ciecz wypełniająca komory mózgu i przestrzeń podpajęczynówkową (opony mózgowo-rdzeniowe) mózgu i rdzenia.
Jego skład jest zbliżony do osocza krwi.
Płyn ochroni ośrodkowy układ nerwowy przed urazami mechanicznymi np. amortyzuje wstrząsy.
Слайд 55
Występuje w ilości około 120 ml.
Zawiera limfocyty , sód, potas,
wapń, chlor, białka , w tym immunoglobulinę G, mocznik i glukozę 40-75 mg%.
W zdrowym organizmie jest klarowny.
Do badań jest pobierany przez nakłucie lędźwiowe (w obszarze 4-5 kręgu lędźwiowego).
Слайд 56Opony mózgowo-rdzeniowe
Są błonami łącznotkankowymi, które osłaniają i odżywiają (z wyjątkiem opony
twardej) mózgSą błonami łącznotkankowymi, które osłaniają i odżywiają (z wyjątkiem opony twardej) mózg i rdzeń kręgowy.
Bezpośrednio do tych struktur przylega opona miękka - naczyniówka,
najbardziej na zewnątrz położona jest opona twarda,
pomiędzy nimi znajduje się pajęczynówka.
Слайд 58
1) Opona miękka - naczyniówka jest bardzo silnie unaczyniona, wnika we
wszystkie zagłębienia i bruzdy mózgu, móżdżku, a także wnika do komór mózgu, gdzie tworzy sploty naczyniówkowe (biorące udział w produkcji płynu mózgowo-rdzeniowego).
Слайд 59
2) Pajęczynówka otacza oponę miękką, między nimi znajduje się przestrzeń podpajęczynówkowa
wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym.
Слайд 60
3) Opona twarda jest zbudowana ze zbitej tkanki łącznej, w której
wyróżnić można dwie blaszki: zewnętrzną i wewnętrzną.
Blaszka zewnętrzna wewnątrz jamy czaszki zrasta się na większej powierzchni z kośćmi czaszki tworząc w ten sposób jej okostną.
Blaszka wewnętrzna tworzy fałdy: sierp mózgu (pomiędzy dwiema półkulami mózgu) i namiot móżdżku (pomiędzy obiema półkulami a móżdżkiem), a w
kanale kręgowym zrasta się z okostną tylko w otworach międzykręgowych.
Слайд 63egetatywny układ nerwowy.
WUN jest częścią układu nerwowego nie podlegającą naszej woli.
Reguluje czynności narządów wewnętrznych. Anatomicznie i funkcjonalnie dzieli się na dwie antagonistyczne części: współczulną i przywspółczulną.
Слайд 64
Niektóre odruchy można opanować, np. odruch drapania, odruch ziewania, odruch oddawania
moczu, odruch oddawania kału (defekacji).
Świadczy to o istnieniu ośrodków kontrolnych (nadrzędnych) w korze mózgowej, dzięki czemu człowiek może częściowo wpływać na te odruchy.
Слайд 67Rodzaje i mechanizm pamięci
Pamięć to zdolność utrwalania, przetwarzania, przechowywania i odtwarzania
informacji (doświadczeń) oraz kierowania się nimi w postępowaniu.
Слайд 68Wyróżnia się pamięć sensoryczną, krótkotrwałą i długotrwałą.
Pamięć sensoryczna polega na szybkiej
syntezie odbieranych informacji, niezbędnej do odtworzenia całości. Utrzymuje się bardzo krótko.
Слайд 69Pamięć krótkotrwała.
Krążenie informacji jest czasowe i po pewnym czasie ulega
wygaszeniu.
Слайд 70Pamięć długotrwała
Polega na konsolidacji (utrwaleniu) procesu krążenia informacji w neuronach
i powstania trwałego engramu.