фармакология кафедрасының
аға оқытушы Есетова Қ.Ө.
- Главная
- Разное
- Дизайн
- Бизнес и предпринимательство
- Аналитика
- Образование
- Развлечения
- Красота и здоровье
- Финансы
- Государство
- Путешествия
- Спорт
- Недвижимость
- Армия
- Графика
- Культурология
- Еда и кулинария
- Лингвистика
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Маркетинг
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Фармакодинамика негіздері презентация
Содержание
- 1. Фармакодинамика негіздері
- 2. Гендер
- 3. РЕЦЕПТОР - дәрілік зат әрекеттесетін субстрат макромолекуласының
- 4. Аффинитет «дәрілік зат+рецептор» кешенінің түзілуін қамтамасыз ететін дәрілік заттың рецепторға туыстығы
- 5. Ішкі белсенділік дәрілік зат
- 6. Агонистер арнайы рецептормен байланысып, биологиялық әсер дамытады;
- 7. Антагонисттер Рецептормен байланысқанда әсер тудырмайды, бірақ агонистердің
- 8. Агонистер – антагонистер Аффинитет тән
- 9. Әсердің түрлері Фармакологиялық әсерлердің орналасуына байланысты: ЖЕРГІЛІКТІ (локалды) әсер РЕЗОРБТИВТІ (жүйелік) әсер
- 10. Әсердің түрлері Әсер ету механизмі бойынша:
- 11. Әсердің түрлері Молекулаарлық байланыстың тұрақтылығы бойынша:
- 12. Әсердің түрлері Дамытатын әсерінің түріне
- 13. Әсерлердің түрлері Клиникалық әсеріне байланысты
- 14. Әсер түрлері Қолдану мақсатына байланысты: ЕМДІК ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ
- 15. Әсер түрлері Дамытатын әсерлердің түріне байланысты
- 16. ФАРМАКОТЕРАПИЯ ТҮРЛЕРІ ЭТИОТРОПТЫ - аурудың
- 17. ФАРМАКОКИНЕТИКАҒА ЖӘНЕ ФАРМАКОДИНАМИКАҒА ӘСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАР
- 18. Дәрілік заттардың қасиеттері және оларды қолдану ерекшеліктері
- 19. Физикалық және физика-химиялық қасиеттері Суда және майда
- 20. Дозаның түрлері (қабылдау жиілігіне және мөлшерлеу
- 21. Дозаның түрлері (көрсететін әсерлердің түріне байланысты)
- 22. Орташа емдік доза (ЕД50)
- 23. Емдік индекс бұл
- 24. Емдік әсер кеңдігі бұл
- 25. Дәрілік заттарды қайталап енгізгенде дамитын әсерлер Кумуляция Сенсибилизация Бейімделу Дәріге тәуелділік
- 26. Кумуляция түрлері МАТЕРИАЛДЫ – дәрінің жинақталуы ФУНКЦИОНАЛДЫ - ағзада әсердің жиналуы
- 27. Сенсибилизация Дәрілік затты қайталап енгізгенде оған сезімталдықтың жоғарылауы
- 28. БЕЙІМДЕЛУ – дәрілік затты қайталап
- 29. Тәуелділік (дәрілік тәуелділік) препаратты
- 30. Дәріге психикалық тәуелділік дәрілік затты
- 31. Дәріге физикалық тәуелділік дәрілік затты
- 32. Абстиненция (тоқтату синдромы) дәрілік
- 33. Өзара әсерлесу түрлері Ι. Фармакологиялық ΙΙ. Фармацевтикалық
- 34. Фармакологиялық әрекеттесу Дәрілік заттың фармакокинетикасының өзгеруіне
- 35. Фармацевтикалық өзара әрекеттесу
- 36. Дәрілік заттардың сәйкессіздігі Фармацевтикалық сәйкессіздік:
- 37. Фармакокинетикалық әрекеттесу Келесі үрдістердің өзгеруіне байланысты:
- 38. Фармакодинамикалық әрекеттесу Фармакологиялық әсерлер даму
- 39. Синергизм 2 және бірнеше
- 40. Синергизмнің түрлері Аддитивті Қосынды Күшейтілген (потенцияланған)
- 41. Аддитивті әсер дәрілік
- 42. Қосынды синергизм Дәрілік заттардың жалпы әсерлері әрбір дәрілік заттың әсерлерінің қосындысына тең
- 43. Күшейтілген әсер дәрілік заттарды
- 44. Синергизмнің түрлері Тікелей –
- 45. Антагонизм Дәрілік заттарды жұптастырып қолданғанда олардың өзара
- 46. Антагонизм түрлері Физикалық Химиялық Функционалды
- 47. Дәрілік заттардың антидоттары (уға қарсы заттар) Улы
- 48. Синергоантагонизм Екі дәрілік заттың
- 49. АҒЗАНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫ ЖАҒДАЙЫНА, ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ
- 50. Перинаталды фармакология дәрілік
- 51. Идиосинкразия кейбір дәрілік заттарға
- 52. Идиосинкразия түрлері ТУА БІТКЕН (генетикалық) ЖҮРЕ ПАЙДА БОЛҒАН (белгілі бір аурудың нәтижесінде)
- 53. СЫРТҚЫ ОРТАҒА БАЙЛАНЫСТЫ ДАМИТЫН ФАКТОРЛАР
- 54. Эмбриотоксикалық әсер дәрілік заттардың ұрыққа
- 55. Фетотоксикалық әсер Дәрілік заттың
- 56. Тератогенді әсер дәрілік заттың эмбриогенезді
- 57. Мутагенді әсер дәрілік заттардың
- 58. Канцерогенді әсер дәрілік заттың қатерлі ісік дамытатын қасиеті
Гендер
Слайд 3РЕЦЕПТОР - дәрілік зат әрекеттесетін субстрат макромолекуласының активті топтамасы
АРНАЙЫ РЕЦЕПТОРЛАР -
дәрілік заттың негізгі әсерін жүзеге асыратын рецепторлар
АРНАЙЫ ЕМЕС РЕЦЕПТОРЛАР – қан сарысуының белоктары, дәнекер тінінің мукополисахаридтері жатады
АРНАЙЫ ЕМЕС РЕЦЕПТОРЛАР – қан сарысуының белоктары, дәнекер тінінің мукополисахаридтері жатады
Слайд 4Аффинитет
«дәрілік зат+рецептор» кешенінің түзілуін қамтамасыз ететін дәрілік заттың рецепторға туыстығы
Слайд 5Ішкі белсенділік
дәрілік зат рецептормен әрекеттесе отырып, оны ынталандыруы және
белгілі бір әсер шақыруы
Слайд 6Агонистер
арнайы рецептормен байланысып, биологиялық әсер дамытады;
- аффинитет тән;
ішкі белсенділік тән;
Толық
агонистер – рецептормен байланысып, барынша айқын әсер шақырады
Жартылай агонистер – рецептормен байланысады, бірақ барынша айқын әсер шақырмайды
Жартылай агонистер – рецептормен байланысады, бірақ барынша айқын әсер шақырмайды
Слайд 7Антагонисттер
Рецептормен байланысқанда әсер тудырмайды, бірақ агонистердің әсерін төмендетеді немесе жояды;
Аффинитет
тән;
Ішкі белсенділік тән емес.
Бәсекелес антагонистер – агонистердің рецептормен әрекеттесуіне кедергі жасайды
Бәсекелес емес антагонистер – арнайы рецепторлармен емес басқа макромолекуламен байланысады
Ішкі белсенділік тән емес.
Бәсекелес антагонистер – агонистердің рецептормен әрекеттесуіне кедергі жасайды
Бәсекелес емес антагонистер – арнайы рецепторлармен емес басқа макромолекуламен байланысады
Слайд 8Агонистер – антагонистер
Аффинитет тән
Басқа агонистермен әрекеттесуге кедергі жасайды
Айқын емес ішкі
белсенділік тән
Слайд 9Әсердің түрлері
Фармакологиялық әсерлердің орналасуына байланысты:
ЖЕРГІЛІКТІ (локалды) әсер
РЕЗОРБТИВТІ (жүйелік) әсер
Слайд 10Әсердің түрлері
Әсер ету механизмі бойынша:
ТІКЕЛЕЙ (біріншілік)
РЕФЛЕКТОРЛЫ
ТІКЕЛЕЙ ЕМЕС (екіншілік)
Слайд 11Әсердің түрлері
Молекулаарлық байланыстың тұрақтылығы бойынша:
ҚАЙТЫМДЫ (көптеген заттарға тән)
ҚАЙТЫМСЫЗ (негізінен ковалентті
байланыс жағдайында)
Слайд 12Әсердің түрлері
Дамытатын әсерінің түріне байланысты
ЖАСУШАЛЫҚ
ТАҢДАМАЛЫ – егер дәрілік зат
тек функционалды қызметтері бір рецепторлармен ғана әрекеттеседі және басқа рецепторлармен байланыспайды
АЙРЫҚША
АЙРЫҚША
Слайд 13Әсерлердің түрлері
Клиникалық әсеріне байланысты
НЕГІЗГІ (негізгі, қажетті)
ЖАНАМА ӘСЕРЛЕР:
-
а) қажетті
- б) қажетті емес
- б) қажетті емес
Слайд 15Әсер түрлері
Дамытатын әсерлердің түріне байланысты
ЕМДІК (емдік мөлшерде байқалады)
УЫТТЫ (емдік мөлшерден
жоғары мөлшерде)
Слайд 16ФАРМАКОТЕРАПИЯ ТҮРЛЕРІ
ЭТИОТРОПТЫ - аурудың себебін жоюға бағытталған ем
ПАТОГЕНЕТИКАЛЫҚ –
аурудың патогенезіне, даму механизміне әсер ететін ем
СИМПТОМАТИКАЛЫҚ – жеке синдромын немесе симптомдарын жоятын ем
ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ – жедел үрдістің дамуының немесе созылмалы үрдістің өршуінің алдын алу
ОРЫН БАСУШЫ ЕМ – ағзада өмірге қажетті маңызды заттардың орнын толтыру (компенсация) үшін қолданылатын ем
ЖАЛПЫ ТОНУСТЫ ЖОҒАРЫЛАТАТЫН ЕМ - ағза жүйесінің адаптациялық қызметін қалпына келтіру үшін қолданылатын ем
СИМПТОМАТИКАЛЫҚ – жеке синдромын немесе симптомдарын жоятын ем
ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ – жедел үрдістің дамуының немесе созылмалы үрдістің өршуінің алдын алу
ОРЫН БАСУШЫ ЕМ – ағзада өмірге қажетті маңызды заттардың орнын толтыру (компенсация) үшін қолданылатын ем
ЖАЛПЫ ТОНУСТЫ ЖОҒАРЫЛАТАТЫН ЕМ - ағза жүйесінің адаптациялық қызметін қалпына келтіру үшін қолданылатын ем
Слайд 17ФАРМАКОКИНЕТИКАҒА ЖӘНЕ ФАРМАКОДИНАМИКАҒА ӘСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАР
Дәрілік заттардың қасиеттері және оларды
қолдану ерекшеліктері бойынша факторлар
Ағзаның функционалды жағдайы және физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты факторлар (ішкі факторлар)
Сыртқы орта факторлары
Ағзаның функционалды жағдайы және физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты факторлар (ішкі факторлар)
Сыртқы орта факторлары
Слайд 18Дәрілік заттардың қасиеттері және оларды қолдану ерекшеліктері бойынша факторлар
Химиялық құрылысы
Дәрілік заттардың
физикалық және физика-химиялық қасиеттері
Дәрілік заттардың мөлшері және концентрациясы
Енгізу ерекшеліктері:
- Қайталап енгізу
- Жұптастырып енгізу
Дәрілік заттардың мөлшері және концентрациясы
Енгізу ерекшеліктері:
- Қайталап енгізу
- Жұптастырып енгізу
Слайд 19Физикалық және физика-химиялық қасиеттері
Суда және майда ерігіштігі
Диссоциациялану дәрежесі
Ұнтақтарға – түйіршіктердің дәрежесі
Ұшпалық
дәрежесі және т.б.
Слайд 20Дозаның түрлері
(қабылдау жиілігіне және мөлшерлеу
үлгісіне сәйкес)
БІР РЕТТІК ДОЗА
– дәрілік заттың бір рет қабылдауға арналған дозасы
ТӘУЛІКТІК ДОЗА – дәрілік заттың бір тәулік
ішінде қолданылатын дозасы
КУРСТЫҚ ДОЗА– дәрілік заттың бір курстық емге арналған дозасы
СОҚҚЫ ДОЗА – бірінші дозаның келесілерден жоғары болуы, ағзада жоғары концентрациясын түзу үшін
ТӘУЛІКТІК ДОЗА – дәрілік заттың бір тәулік
ішінде қолданылатын дозасы
КУРСТЫҚ ДОЗА– дәрілік заттың бір курстық емге арналған дозасы
СОҚҚЫ ДОЗА – бірінші дозаның келесілерден жоғары болуы, ағзада жоғары концентрациясын түзу үшін
Слайд 21Дозаның түрлері
(көрсететін әсерлердің түріне байланысты)
Емдік доза:
а) минималды
б) орташа
в) максималды
Уытты доза
Өлімге соқтыратын доза
б) орташа
в) максималды
Уытты доза
Өлімге соқтыратын доза
Слайд 22Орташа емдік доза (ЕД50)
бұл 50% науқаста қажетті
терапевтік әсерді алу үшін қолданылатын дәрілік заттың дозасы
Слайд 23Емдік индекс
бұл өлім шақыратын орташа дозаның
орташа тиімді емдік
мөлшерге қатынасы
LD50/ED50
LD50/ED50
Слайд 25Дәрілік заттарды қайталап енгізгенде дамитын әсерлер
Кумуляция
Сенсибилизация
Бейімделу
Дәріге тәуелділік
Слайд 28БЕЙІМДЕЛУ
– дәрілік затты қайталап қолданғанда әсерінің төмендеуі
ТОЛЕРАНТТЫЛЫҚ
– дәрілік
затты (немесе уды) қайталап қолданғанда ағза тұрақтылығының дамуы (фармакологиялық немесе терапиялық әсерлерсіз)
Слайд 29Тәуелділік
(дәрілік тәуелділік)
препаратты қайталап қабылдауға деген патологиялық құштарлық
Дәрілік тәуелділіктің
түрлері
психикалық
физикалық
психикалық
физикалық
Слайд 30Дәріге психикалық тәуелділік
дәрілік затты қабылдауды тоқтатқан кезде тек эмоциялық
дискомфорттың дамуымен сипатталатын, абстиненция құбылысынсыз жүретін дәрілік тәуелділік
Слайд 31Дәріге физикалық тәуелділік
дәрілік затты қолдануды тоқтатқан соң немесе антагонистерін
енгізген соң дамитын, абстиненция құбылысымен жүретін дәрілік тәуелділік
Слайд 32Абстиненция
(тоқтату синдромы)
дәрілік тәуелділік шақырған дәрілік затты қолдануды бірден
тоқтатқан соң немесе олардың антагонистерін тағайындағаннан кейін дамитын құбылыс
Слайд 34Фармакологиялық әрекеттесу
Дәрілік заттың фармакокинетикасының өзгеруіне негізделген
Дәрілік заттың фармакодинамикасының өзгеруіне негізделген
Ағзада дәрілік
заттардың химиялық немесе физика-химиялық әрекеттесуіне негізделген
Слайд 35Фармацевтикалық өзара әрекеттесу
дәрілік затты ағзаға енгізгенге дейін бірге қолданылуы
нәтижесінде дәрілік заттар арасында дамитын физика-химиялық реакциялар
Слайд 36Дәрілік заттардың сәйкессіздігі
Фармацевтикалық сәйкессіздік:
Тұнбаның түзілуі
Ерігіштігінің, түсінің, исінің өзгеруі
Фармакологиялық сәйкессіздік
- дәрілік заттардың негізгі фармакологиялық қасиеттерінің өзгеруі
Слайд 37Фармакокинетикалық әрекеттесу
Келесі үрдістердің өзгеруіне байланысты:
- сіңірілу
- таралу
- тасымалдану
- биотрансформация
- қорға жиналу
- шығарылу
- тасымалдану
- биотрансформация
- қорға жиналу
- шығарылу
Слайд 38Фармакодинамикалық әрекеттесу
Фармакологиялық әсерлер даму барысында дәрілік заттың рецепторлар немесе медиаторлар деңгейінде
әрекеттесуі
Слайд 39Синергизм
2 және бірнеше дәрілік заттардың бір бағытта әсер ете
отырып, әрбір дәрілік заттың жеке әсерлерімен салыстырғанда жоғары айқын әсерлер дамытуы
Слайд 41Аддитивті әсер
дәрілік заттарды жұптастырып қолданғанда фармакологиялық әсерлерінің 2
заттың қосынды әсерлерінен төмен, ал 1 заттың жеке әсерінен жоғары болуы
Слайд 42Қосынды синергизм
Дәрілік заттардың жалпы әсерлері әрбір дәрілік заттың әсерлерінің қосындысына
тең
Слайд 43Күшейтілген әсер
дәрілік заттарды жұптастырып қолданғандағы олардың жалпы әсері әрбір
дәрілік заттың әсерлерінің қосындысынан артық болуы
Слайд 44Синергизмнің түрлері
Тікелей
– егер 2 қосылыс
1 субстратқа
әсер
етсе
етсе
Тікелей емес
- әсерлерінің
әртүрлі
орналасуы
Слайд 45Антагонизм
Дәрілік заттарды жұптастырып қолданғанда олардың өзара әсерлесуіне байланысты бір немесе бірнеше
дәрілік заттардың кейбір немесе барлық фармакологиялық әсерлерінің әлсіреуі немесе жойылуы
Слайд 47Дәрілік заттардың антидоттары
(уға қарсы заттар)
Улы заттармен физикалық, физика-химиялық немесе химиялық өзара
әрекеттесу арқылы оларды залалсыздандыратын заттар (улану шақыратын затты немесе уды) немесе олармен шақырылған ағзаның патологиялық өзгерістерін азайтатын заттар
Слайд 48Синергоантагонизм
Екі дәрілік заттың әрекеттеуі нәтижесінде бір фармакологиялық әсердің күшеюі,
ал біреуінің әлсіреуі
Слайд 49АҒЗАНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫ ЖАҒДАЙЫНА, ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ФАКТОРЛАР
ағза
сезімталдығы
жынысы
жасы
салмағы
жеке сезімталдығы
физиологиялық ерекшелігі
ағзаның функционалдық және патологиялық ерекшеліктері
генетикалық ерекшеліктері
жынысы
жасы
салмағы
жеке сезімталдығы
физиологиялық ерекшелігі
ағзаның функционалдық және патологиялық ерекшеліктері
генетикалық ерекшеліктері
Слайд 50 Перинаталды фармакология
дәрілік заттардың жүктіліктің 24 аптасынан босанғанға
дейін және жаңа туған нәрестеге 4 аптаға дейін әсер етуін зерттейді
Педиатриялық фармакология
дәрілік заттардың бала ағзасына әсерінің ерекшелігін зерттейді
Гериатриялық фармакология
дәрілік заттардың егде және кәрі кісілерге
әсерінің ерекшелігін және қолдану ерекшеліктерін зерттейді
Педиатриялық фармакология
дәрілік заттардың бала ағзасына әсерінің ерекшелігін зерттейді
Гериатриялық фармакология
дәрілік заттардың егде және кәрі кісілерге
әсерінің ерекшелігін және қолдану ерекшеліктерін зерттейді
Слайд 51Идиосинкразия
кейбір дәрілік заттарға және тағам өнімдеріне ағзаның
генетикалық
энзимопатияға байланысты дәріге тән емес әсерлер
Слайд 52Идиосинкразия түрлері
ТУА БІТКЕН (генетикалық)
ЖҮРЕ ПАЙДА БОЛҒАН (белгілі бір аурудың нәтижесінде)
Слайд 53СЫРТҚЫ ОРТАҒА БАЙЛАНЫСТЫ ДАМИТЫН ФАКТОРЛАР
метеофакторлар
сәулелік энергия
магниттік өріс
гипоксия
биологиялық ритм
тамақтану ерекшелігі
Слайд 54Эмбриотоксикалық әсер
дәрілік заттардың ұрыққа органогенезді бұзбай жағымсыз
әсер етуі
Бұл имплантацияланбаған бластоцистаны зақымдай отырып (1-3 апта) өлімге соқтыратын әсерлері
Слайд 55Фетотоксикалық әсер
Дәрілік заттың толық дамыған ұрыққа органогенезді бұзбай (12
- 14 аптадан кейін) жағымсыз әсер етуі
Слайд 56Тератогенді әсер
дәрілік заттың эмбриогенезді бұза отырып ұрықтың дамуының аномалияларын
шақыратын қасиеттері (кемтарлықтармен туу)
Слайд 57Мутагенді әсер
дәрілік заттардың ұрықтың генетикалық аппараттының тұрақты бұзылыстарын дамытуы
және өзгерген қасиеттерінің тұқым қуалаушылық жолымен берілуі
