БЦЖ
(ВАКЦИНАСЫ ЖӘНЕРЕВАКЦИНАЦИЯ)
615 ВОП ИСКАКОВА Б.Б.
Слайд 2ТУБЕРКУЛЕЗДІҢ ПРОФИЛАКТИКАСЫ
Спецификалық
Спецификалық емес
Вакцинация
Ревакцинация
Химиопрофилактика
Туберкулез ошағында социальдә және санитарлы жұмыстар атқару
Слайд 3Вакцина - жұқпалы аурудың алдын алу үшін егілетін әлсіз микроб.
БЦЖ -
бұл туберкулезге қарсы 1921 жылы кальметт пен Герен атты неміс ғалымдары ашқан вакцина.
- 1908 жылы Лилле қаласында Пастер атындағы Инститтута микробиолог Альберт Кальметт және ветеринар Камиль Герен туберкулез таяқшасының культурасын алу және түрлі қоректік ортада оларды өсірумен айналысты. Зерттеу барысында глицерин,өт, картоп қоректік орталарында туберкулез таяқшасын төмен вируленттікте өскендігін байқаған. 1919 жылға дейін зерттей келе вируленттігі жоқ вакцинаны алып,зерттеудегі жанауарларға енгізгену нәтижесінде туберкулез ауруы туындамаған.
- 1921 жылы БЦЖ вакцинасының адамға арналған түрін алған.
- 1925 жылы вакцина Москваға келді.3жыл зерттеу барысында эффективтілігі жоғары екендігі дәлелденіп,1928 жылы туберкулез ошағында туылған нәрестелерге БЦЖ вакцинасын егу ұсынылды.
- 1928 жылы «Лига Нации» ұйымы вакцинаны қолдады.
- 1945-1948 жылдары Батыс Еуропада 8 миллион балаға вакцинация жүргізілді.
- 1950 жылдары нәрестелерге вакцинация жүргізу міндетке ене бастады.
- 1962 жылға дейін вакцинация ауыздан әшу арқылы жүрсе,1962 жылдан бері қарай ол тері ішілік вакцинациялауға көшті.
Слайд 4Альберт Кальмет
Камиль Герен
Слайд 5 БЦЖ вакцина препаратының сипаттамасы
БЦЖ вакцина (Baciella Galmette – Guerin)-
ірі қара малдың әлсіреген штаммы бар тірі микобактериялары. Оны 1,5% глютамин натрий ерітісінде лиофильді түрде кептірілініп алынады. Вакцина: ақ кептірілген порошок тәрізді масса немесе ақ/крем түсті таблетка түрінде болады.
БЦЖ вакцинасы ампулада: 0,5 – 1,0мг құрғақ БЦЖ бар. Қолданар алдында 2,0 мл физиологиялық ерітінді натрий хлоридіне ерітіп алады. Екпелік дозада 500-1500 дейін тірі бактерия болады. Оны қараңғы +5 - +8 С холодильникте сақтау керек. Бір күнде басқа парентеральді екпелермен бірге енгізуге болмайды.
Слайд 6Біздің елде 2 түрлі БЦЖ вакцинасы бар
Туберкулезге тексеру және оған қарсы
егу жұмыстары мына құжаттарға толтырылады:
№ 063 У форма- профилактикалық егу картасы
№ 112 У форма – балаларды егу картасы
№ 026 У форма – балалардың медициналық картасы
Слайд 7 БЦЖ вакцинасын енгізуге көрсеткіш
Жаңа туылған, толық жетілген 2000 грамм және
одан жоғары массада туылған нәрестеге өмірінің 1-4 күн аралығында егіледі.
БЦЖ вакцинасын егуге қарсы көрсеткіш
* отбасындағы басқа балалрда туберкулез инфекциясы болса
* ВИЧ/СПИД
* недоношенный – 2000 граммнан төмен, гестациондық жасы 33 аптадан төмен.
* ОЖЖ зақымдалуы бар
* жатырішілік инфекция, нәрестенің сепсисі
* гемолитикалық ауру
* субфебрильді температурамен жүретін ауруы және жалпы жағдайының бұзылысы бар нәрестелер
Вакцинаны енгізу
Арнай оқыған медбике екпе жасайды. Ампуладағы құрғақ вакцинаға 0,9% NaCl ерітіндісімен ерітіп, жіңішке инесі бар шприцке алады. Сол жақ иықтың жоғарғы немесе ортаңғы сыртқы шекарасына дельта тәрізді бұлшық етке тері ішіне енгізеді.
Жаңа туылған нәрестеге үлкен жастағы балаларға арналған дозаның тең жартысын салады. (0,025мг препарат 0,005 мл ерітінді)
Инъекция орнында оң папула пайда болады. Ол 15-20 минуттан кейін жоғалады.
Вакцина жайлы ақпарат (шығарған ел,серия,доза,жарамдылық мерзімі,екпе жасалынған күн) нәрестенің картасына жазылады.
БЦЖ вакцинасына реакция
Ауруханада дәрігер екпеден кейін нәрестенің анасын ескерту керек: 4-6 аптадан кейін екпе орнында тері ішілік жергілікті екпелік реакция пайда болады. Жергілікті екпелік реакция : терінің қызаруы(гиперемия) , кейін ісік пайда болады сосын осы ісік күлдіреп жарылады. Жазылғаннан кейін ол тыртыққа айналады (95-97%). Бұл реакциялар қалыпты көрсеткіш болып табылады. Тыртық көлемі 5-8мм аспау керек.
Кей жағдайларда екпе орнында апигментті дақ (2-3%) қалады. Бұл жағдайда вакцинация және ревакцинацияны тыртық көлеміне байланысты 1 жылдан кейін шешіледі.
БЦЖ вакцинасының асқынуы
Асқынулар алғашқы 6 айда байқалады
Халықаралық туберкулезге қарсы қоғам мен ДДҰ бойынша вакцинадан асқынудың 4 тобы бар:
І топ – локальные кожанные поражения подкожные инфильтарты,холодные абцессы,язвы) и регионарные лимфоадениты;
ІІ топ – персистирующая и диссеминированная БЦЖ-инфекция без летального исхода(волчанка,оститы)
ІІІ топ – диссеминированная БЦЖ-инфекция, генерализованное поражение при вражденном иммунодефиците с летальным исходом;
IV топ – пост БЦЖ – синдром(проявление заболеваний аллергического характера: узловатая эритема, кольцевидная гранулема,розеолезная сыпь и т.п)
БЦЖ ревакцинациясы
Инфекцияланбаған дені сау 6-7 жастағы (1 сынып) балаларға Манту сынамасы теріс болған жағдайда мектепте арнайы мамандардың бақылауы бойынша өтеді. Бұл айда басқа прививка болумауын қамтамасыз етеді.
БЦЖ вакцинациясы мен Манту сынамасының арасы 3 күннен кем емес және 2 аптадан ұзақ болмауға тиісті. Медициналық шектелу болған жағдайда қарсы көрсеткіш жойылған бетте ревакцинация жасалынуы керек.
Басқа профилактикалық прививкалар БЦЖ ревакцинациясынан 2 ай бұрын немесе 2 ай-дан кейін салынуы тиіс.
Қарсы көрсеткіштер
Туберкулез микобактериясымен улану немесе бұрын ауырса
Манту ынамасының оң немесе күдікті болса
БЦЖ вакцинасына кері реакциялар болса
БЦЖ инфекциясының отбасында таралған түрде болса
ВИЧ
Иммунды жеткіліксіз жағдай, қатерлі ісік
Жедел қабынулық немесе инфекциялық емес аурулар, созылмалы аурудың өршуі, аллергич. Ревакцинацияны ауруынан айыққаннан кейін 2 айдан соң салады.