Ауруханадан тыс босану презентация

К.Н.

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеті


Факультет: Жалпы медицина
Кафедра: Жедел және шұғыл медициналық көмек, нейрохирургия, анестезиология және реаниматология

Ақтөбе 2017 жыл

кезеңдегі алғашқы медициналық көмек
Акушерлік қан ағуларда инфузионды-трансфузионды терапияның мақсаты
Апгар шкаласы бойынша бағалау. Тұншығу кезіндегі алғашқы көмек.

дейін созылады. Бірінші рет босанатын әйелдерде бұл 10 – 20 сағатқа созылуы мүмкін. Кейінгі балаларда ол әдетте 7 – 10 сағатқа созылады. Бірақ бұл да өзгеріп тұруы мүмкін.

Ауруханадан тыс босану жиі үйінде, сапарға шыққанда (көлікте, пойызда, ұшақта) т.б. кездеседі. Осындай жағдайларда шақырылған жедел жәрдем дәрігері босану процессіне көмектеседі. Босану процессі 3 кезеңнен тұрады.

Бірінші рет босанғанда осы кезең екі сағатқа дейін ұласа алады. Кейінгілерде ол бұдан анағұрлым тез болады. 

Осы кезеңде әйел қатты күшенгісі келеді. Толғақ сирегенмен, күшейе түседі. Босанып жатқан әйел осы бірінші және екінші кезеңдерде өзінің тыныстауына басты назар аударуы керек.

аяқтары жамбас-сан және тізе буындарында бүгіңіз, ашыңыз, табандарын кереуетке тіреңіз. Акушерлік көмекті босанатын әйелге сандарын ашып бүйіріне жатқызып, тік тұрғызып, жүресінен отырғызып, арнайы орындыққа отырғызып, еденге жатқызыпжәне т.б көрсетуге болады. Қолдарыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз, ұзын алжапқышты, бір рет киетін резенке қолғаптарды киіңіз, ауызды және мұрынды стерилді ауызмұрын жапқышпен жабыңыз, көзге көзілдірік киіңіз. Бастың жарып шығу кезінде акушерлік көмек көрсетуге кірісіңіз. Кереуеттің аяқ жағына босанатын әйелдің оң жағына қарай тұрыңыз, ал босанатын әйел бүйірімен жатса, онда оның артында тұрыңыз.
Баспен жатуы кезінде белгілі бір реттілігімен жасалатын акушерлік көмек 5 сәттерден тұрады:

сәт- нәресте басының шүйдемен алға қарай ішкі бұрылысы. Нәресте басының ішкі бұрылысы кіші жамбас қуысының тар бөлігінің жазықтығынан басталып, кіші жамбастың шығу жазықтығында аяқталады, яғни жамбас түбінде. Бұрылыс шүйдемен алға қарай жүреді, осы кезде жебе тәрізді немесе сагитталды жік кіші жамбастың шығу жазықтығының түзу өлшемінде орналасады.
III- негізгі сәт- нәресте басының жаруы және жарып шығуы. Нәресте басының жаруы- бұл нәресте басының күшену кезінде жыныс саңылауынан көрінуі, ал нәресте басының жарып шығуы –бұл нәресте басының соншама алға жылжуының әсерінен күшену біткеннен кейін қалтқысыз орында қалуы. Нәресте басы шүйде асты шұңқыры мен симфиздің төменгі шеті арасындағы бекіту нүктесі пайда болғанша дейін жарып шығады, осы бекіту нүктесі айналасында.
III- қосымша сәт- нәресте басының жазылуы жүреді, қасаға доғасы астынан төбе (шеке) аймағы, маңдай, бет және иек көрінеді, сонымен нәресте басы туады. Нәресте басы вульва сақинасы арқылы кіші қиғаш өлшем айналасындағы болған шеңбермен өтеді, ал әрі қарай

басының сыртқы бұрылысы жүреді.Иықтар кіші жамбасқа көлденең немесе қиғаш өлшемде кіреді. Иықтардың ішкі бұрылысы жамбас қуысында басталып, жамбас түбінде аяқталады, иықтар кіші жамбастың шығу жазықтықтың түзу өлшемінде орналасады. Иықтардың ішкі бұрылысы нәресте басына беріледі, ал бас бетімен нәрестенің позициясының қарама-қарсы анасының санына қарай (бірінші позиция кезінде оңға, екінші позиция кезінде сол санға) бұрылады, немесе нәресте басышүйдесімен анасының сол санына қарай (бірінші позиция кезінде) немесе анасының оң санына қарай (екінші позиция кезінде) бұрылады. Иықтардың кіші жамбастың шығу жазықтығында түзу өлшемімен орналасуынан кейін, нәрестенің алдыңғы иығының жоғары үштен бірі симфиздің төменгі шетіне жақындап келеді, екеуінің арасында бекіту нүктесіпайда болады, осы бекіту нүктесінің айналасында
IV- қосымша сәт- омыртқаның көкірек бөлімінде жазылуы жүреді және артқы иығы, содан кейін барлық нәресте туады.
 
Ескерту.Бас кіші қиғаш өлшеммен 9,5 см , ал шеңбері 32 см-мен туады

ішке пальпация жасаңыз;
- нәресте туғаннан кейін бірінші минут ішінде, жатырдың жиырылуын тудыратын окцитоцинді (10ХБ бұлшық ет ішіне) немесе басқа препаратты енгізіңіз;
- қолдарыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз;
- бір рет киетін стерилді резеңке қолғаптарды киіңіз;
- босанатын әйелдің бұтаралығынан 2 см қашықтықта кіндік бауға бірінші қыспаны,алекінші қыспаныбірінші қыспадан 10 см төмен салыңыз;
- қыспалардың арасындағы кіндік бауды кесіңіз;
- кіндік бауды тартылу жағдайында бірінші қыспамен ұстаңыз;
- жатырдың жиырылуы кезінде, әйелге күшенуін сұраңыз, плацентаның тууы үшін жайлап кіндік бауды ұстап төмен тартыңыз (кіндік бауды қыспамен бірге бұтаралығына жақын ұстаңыз), басқа қолыңызды босанатын әйелдің қасаға үсті аймағына тура қойыңыз және кіндік бауды бақылап тартып тұру кезінде жатырды қасағадан алыстатып, оны ұстап тұрыңыз (контрқысым).
(Бұл жатырдың теріс айналып кетуінен сақтайды).

плацентаның тууы болмаса, кіндік бауды тартуды тоқтатыңыз: бірақта оны тартып тұрып ұстаңыз және келесі толғақтарды күтіңіз; жатырдың келесі жиырылуы кезінде біруақытта қасаға үстінен контрқысым көрсете отырып кіндік бауды тартуды қайталаңыз;
- бала жолдасы туған кезде оны екі қолыңызбен ұстаңыз, және әзірше нәресте қабықтары туғанша, жайлап бұра беріңіз;
- бала жолдасы туғаннан кейін жатырдың ширақтығын бағалауды жүргізіңіз және жатырдың жиырылуы пайда болғанша дейін алдыңғы іш қабырғасы арқылы жатырға массаж жасаңыз (жатыр ішіндегі қан ұйындысын алып шығару үшін);
- бөлінген плацентаның және нәресте қабықтарының бүтіндігінің болуын мұқият тексеріңіз;
- бір рет киетін резеңке қолғаптарды шешіңіз және ҚҚҚ салыңыз.
- қолдарыңызды сабынмен жуыңыз және орамалмен құрғатыңыз.
- босанғаннан кейінгі ерте кезеңде 2 сағат бойы әр 15 минут сайын жатырға массаж жасаңыз.
 
Ескерту. Әр 30 минут сайын босаған әйелдің жалпы жағдайын мұқият бақылаңыз: босанған әйелдің шағымдары, пульсі, жыныс жолдарынан қанды бөлінділердің түсі және көлемі

туыла салысымен, әлі кіндігі кесілмеген күйі анасының кеудесіне қоюға болады. Біраз уақыттан кейін кіндіктегі қан тамырлары соғуын тоқтатқан соң, акушер кіндікті кесіп, бала жолдасының түсуіне көмектеседі. Сол үшін ол кіндікті жайлап тартып, әйел тағы біраз күшенеді. Енді баланы емізуге болады. Туылғаннан кейінгі алғашқы сағатта нәрестелер әдетте ояу болады. Бала емгенде әйел денесінде жатырды кішірейтетін арнайы гормондар бөлінеді. Жатыр кішірейе бастап, қансырауы азаяды

бағалай алмау
Қан кету көлемін дұрыс толтырмау
Хирургиялық емді дер кезінде қолданбау (кешігіп)

Акушерлік қан кетулер:
бала жолдасы кезеңі
босанғаннан кейінгі ерте кезең
босанғаннан кейінгі кеш кезең

Пайда болу мерзіміне байланысты қан кетулердің жіктелуі:

жабысуы, жатыр гипотониясы)
Босану жолдарының жұмсақ тіндерінің жарақаттары
Гемостаздың туа пайда болған және жүре пайда болған дефектілері

катетрлеу.
Білектегі венаға пункция жасау немесе катетрлеу.
Плацентаның бөліну белгілерін анықтау
Бала жолдасын Креде-Лазаревич әдісімен бөліп шығару
Белгілердің болмауы – бала жолдасын қолмен бөліп шығару

(Жарақат)

«Тромбин»

баға
2 қадам – этиотропты терапия
3 қадам – қан ағуды уақытша тоқтату әдісі
4 қадам – Лапаротомия (этапты хирургиялық гемостаз)

емді толық көлемде меңгеретін акушер-гинекологтарды, анестезиолог-реаниматологты, лаборантты).
Қан жоғалту көлемін бағалау.
Жалпы жағдайын бағалау және өмірге маңызды ағзалар қызметін бақылау (АҚҚ, пульс, дене қызуы, тыныс алу жиілігі, диурез)

перифериялық көк тамырды катетеризациялау (№№ 14-16G), кеткен қан көлемін 3:1қатынасы
Әйелді жылыту (көрпе жамылу, ылғалды төсек орнын ауыстыру).
Қан тобын анықтау, Rh-фактор сәйкестігіне қан алу.
Себебін анықтау:
- бала жолдасын қарау (тін)
- босану жолдарын қарау (травма-жарақат).
- жатырды қарап тексеру (тонус)
- ТШҚҰ синдромын жоққа шығару (тромбин)

тоқтату әдісі

мг) енгізу.
2. Тамырларды ізбе-із байлау.
3. Б-Линча (B-Lynch) әдісі бойынша хирургиялық компрессионды тігіс салу (B-Lynch).
4. Тоталды немесе субтоталды гистерэктомияны жасау

табылмайды

Хирургиялық емдеуді кешіктіруге болмайды

КЕШ ЖАСАҒАНША, ЕРТЕРЕК ЖАСАУ КЕРЕК!!!

мен сапасын дұрыс бағалау (қан ұю жүйесінің бұзылыстары)
Өз уақытында және адекватты түрде инфузионды-трансфузионды терапияны жүргізу (ИТТ бағдарламасы)
Өз уақытында және адекватты түрде хирургиялық ем қолдану (ағзаны сақтау тактикасы)
Витальды қызметі мен гомеостазды тұрақты аппаратты және лабораторлы бақылау (Орталық венозды қысым!!!)

терапияның дұрыс емес тактикасы
Акушерлік көмектіңдұрыс этаптылығының сақталмауы

алмастырушы
заттарды
көктамырға енгізуге
системаны дайындау
(крахмал)

Жатыр қуысын қолмен тексеру (жатырдың бимануальды компрессиясы)

Утеротониктерді енгізу

гемодинамикалық және гемостатикалық көрсеткіштерді
бақылау (прикроватный тест)

Қан кетуді үнемі бағалау

БІРУАҚЫТТА!

0,3% анемиясы бар босанушылар;

Компенсирленген қан шығыны :
0,5% * 2 дені сау босанушылардың дене салмағына;
0,3% * 2 анемиясы бар босанушылардың дене салмағына;

Декомпенсирленген қан шығыны :
0,5% * 3 дені сау босанушылардың дене салмағына;
0,3% * 3 к анемиясы бар босанушылардың дене салмағына;

нәтижелі болып табылады, оларды акушерка да жасай алады. Көптеген рефрактерлік жағдайларда жатыр атониясында окситоциннің 40 МЕ дозасы мен простагландиндер жақсы әсер көрсетеді. Жатыр атониясында қан ағуды уақытша тоқтату үшін жатырдың ішінен және сыртынан бимануальды басу және қолқаны басу болып табылады. Басқа әдістер нәтижесіз болып табылады және уақытты жоғалтады, сондықтан оларды қолдануға болмайды