Слайд 1
С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
ФАРМАКОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ
Тақырыбы: Антибиотиктер.(В-лактамды антибиотиктер)
Орындаған:Тілеуберген
Б.С
Топ:11-002-02
Факультет:Мейірбике ісі
Курс:2
Тексерген:Сәтбаева Э.М
Слайд 2Антибиотиктер – биологиялық текті микроорганизмдердің өмір сүруін таңдап тежейтін химиотерапиялық заттар
Слайд 3Антибиотиктер алыну көзіне байланысты екі топқа бөлінеді:
Табиғи (биосинтетикалық) – микро-организмдер және
саңырауқұлақтармен өндірілетін
Жартылай синтетикалық – табиғи антибиотиктердің құрылымын модификациялау арқылы
Слайд 4Антибиотиктер химиялық құрылымы бойынша бөлінеді:
β-лактамды антибиотиктер (пенициллиндер, цефалоспорин, дер, карбапенемдер, монобактамдар)
Макролидтер
Аминогликозидтер
Тетрациклиндер
Слайд 5Полимиксиндер
Полиендер (саңырауқұлақтарға қарсы антибиотиктер)
Хлорамфеникол туындысы (левомицетин)
Гликопептидті антибиотиктер
Әртүрлі химиялық топтың антибиотиктері
Слайд 6Антибиотиктер әсер ету механизмі бойынша жіктелуі
Слайд 7Антибиотиктер әсер ету типі бойынша 2 топқа бөлінеді:
Бактериостатикалық – микробтардың өсіп-көбеюін
тоқтататын
Бактерицидтік – микробтарды жоятын
Слайд 8Антибиотиктер әсер ету кеңдігі бойынша 3 топқа бөлінеді:
Спектрі тар – биосинтетикалық
пенициллиндер, полимиксиндер
Спектрі орташа – макролидтер;
Спектрі кең – тетрациклиндер, левомицетиндер, цефалоспорин-дердің 3,4 ұрпақтары;
Слайд 9Клиникада қолданылуы бойынша 2 топқа бөлінеді:
Негізгі антибиотиктер – микроорганизмдерге сезімталдығын анықтағанға
дейін қолданылатын;
Резервті – негізгі антибиотиктерге микробтардың тұрақтылығы дамығанда немесе олар ағзамен үйлеспегенде
Слайд 10Бета-лактамды антибиотиктер – молекула құрамында β-лактам-ды циклі бар:
Пенициллиндер
Цефалоспориндер
Карбапенемдер
Имипенемдер
Слайд 11Бета – лактамды антибиотик-тердің әсер механизмі:
Жасуша қабырғасының белок муреин синтезіне қатысатын
транспептидаза ферментін тежейді – бактерицидтік әсер етеді
Слайд 12Табиғи пенициллиндер
Зең саңырауқұлақтарынан өндіріледі.
Слайд 13Әсер ету спектрі – тар көбіне грамоң, аздап грамтеріс микробтарға әсер
етеді:
Грамоң кокктар – стрептококк, пневмококк, пенициллиназа өндірмейтін стафилококк;
Грамтеріс коктар – менингококк, гонококк;
Грамоң таяқшалар – дифтерия, күйдіргі таяқшасы, листериялар
Слайд 14Жалғасы:
Спирохеттер – боз трепонема, лептостериялар, борелла;
Анаэробтар – клостридиялар;
Актиномицеттер.
Слайд 15Биосинтетикалық пенициллин-дердің қолданылуы:
Тонзилофарингит (баспа)
Скарлатина
Тілме
Бактериалды эндокардит
Дифтерия
Менингит
Слайд 16Жалғасы:
Пневмония
Іріңді инфекциялар
Газды гангрена
Актиномикоз
Мерезде таңдамалы препарат
Ревматизм ауруының асқынуының алдын алуда
Слайд 17Парентералды енгізуге арналған препараттар:
Әсері ету ұзақтығы қысқа – бензилпенициллин натрий және
калий тұздары
Ұзақ әсер ететіндер – бензилпенициллин новокаин тұзы, бициллин 1 және 5
Слайд 18Энтералды енгізуге арналған препараттар:
Феноксиметилпенициллин
Слайд 19Фармакокинетикасы
Парентералды енгізіледі, әсері 15 минуттан басталады, 3-4 сағат әсер етеді.
Тәулігіне 6 рет енгізіледі. Бронхтарға, ликворға нашар өтеді. Бүйрек арқылы зәрмен бөлінеді.
Слайд 20Феноксиметилпенициллин
Химиялық құрылымы бойынша ерекшеленеді. Молекуласында бензил тобының орнына феноксиметил тобы
енгізілген. Асқазанның қышқыл ортасында тұрақты. Сондықтан энтералды енгізіледі.
Слайд 21Жартылай синтетикалық пенициллиндер
Қышқылға тұрақты, энтерлды және парентералды енгізіледі
Спектрі кең
Пенициллиназаға тұрақты
Слайд 22Пенициллиназаға тұрақты, спектрі тар препараттар: оксациллин, диклоксациллин
Пенициллиназаға тұрақсыз, спектрі кең препараттар:
аминопенициллиндер – ампициллин, амоксициллин
Карбоксипенициллиндер – карбенициллин, карфециллин, тикарциллин
Урейдопенициллиндер – азлоцил-лин, пиперациллин, тикарциллин
Слайд 23Оксациллин
Асқазанның қышқыл ортасында тұрақты
Асқорыту жолында 20-30% сіңеді
90 % белоктармен байланысады
ГЭТ
өтпейді
Слайд 24Диклоксациллин
Асқорыту жолынан сіңуі жөнінде оксациллиннен жоғары 40-45% сіңеді.
Слайд 25Аминопенициллиндер
Спектрі кең: грамоң және грамтеріс (сальмонелла, шигелла, ішек таяқшасы, протейдің
кейбір таяқшаларына, гемофильді таяқшаларға) микробтарға әсер етеді. Көк ірің таяқшасына және пенициллиназа түзетін стафилококктарға әсер етпейді.
Слайд 26Аминопенициллиндердің қолданылуы:
Жоғарғы тыныс жолдарының инфекциясы
Бактериалды менингит
Ішек инфекциялары
Өт және зәр шығару жолдары-ның
инфекциялары
Асқазанның ойық жарасы – хелико-бактер пилори эридикациясы үшін
Слайд 27Карбокси және урейдопенициллин-дердің артықшылығы
Көк ірің таяқшаларына белсенді әсер етеді.
Негізінен көк ірің,
протей, ішек таяқшаларымен шақырылған инфекцияларда – сепсис, жара инфекцияларында, пневмонияда қолданылады.
Слайд 28Пенициллиндердің жанама әсерлері:
Аллергиялық реакциялар: есек жем, тері бөртпелері, Квинке ісінуі, бронхоспазм,
анафилаксиялық шок.
Тітіркендіргіш әсер
Тіл мен ауыз қуысының қабынуы, жүрек айнуы
Эндотоксикалық шок
Нейротоксикоз
Слайд 29Цефалоспориндер
Молекуласы 7 – аминопеницил-лан қышқылының туындысынан тұрады.
Слайд 30І – ші ұрпақтың препараттары
Спектрі кең – негізінен грамоң флораларға әсер
етеді, стафило-кокктарға қарсы антибиотик деп аталады, себебі β-лактамаза бөлетін стафилококктарға да белсенді. Сондай-ақ, кейбір грамтеріс микробтарға – ішек таяқшасына, клебсиеллаға әсер етеді. Бірақ, грамтеріс микробтары бөлетін β-лактамаза ферменті мен ыдырайды.
Слайд 31Цефазолин парентералды енгізгенде
Әртүрлі мүшелер мен тіндерге жақсы өтеді, ГЭТ нашар өтеді.
Қан
сарысуында жоғарғы концентрациясы түзіледі
Бүйрекпен өзгермеген түрде шығады
Слайд 32Цефалексин
Спектрі бойынша цефазолинге ұқсас, бірақ грамтеріс бактерияларға аз әсер етеді.
Асқорыту
жолынан жақсы сіңеді
Әсер ету қзаөтығы 4-6 сағатқа созылады
Слайд 33І-ші ұрпақ препараттарының қолданылуы
Тонзоллофарингитте
Тері және жұмсақ ет тіндерінің инфекциясында
Операциядан кейінгі асқынулар-дың
алдын алу үшін
Слайд 34ІІ-ші ұрпақ препараттары
І-ші ұрпаққа қарағанда грамтеріс микробтарға (ішек таяқшасы, протей, салмонелла,
шигелла) белсенділігі жоғары.
Грамтеріс бактериялар бөлетін β-лактамазаға тұрақты. Көк ірің таяқшасына әсер етпейді.
Слайд 35Қолданылуы
Жоғарғы және төменгі тыныс жолдарының инфекциясында
Зәр шығару жолының инфекциясында
Тері, жұмсақ
тін, сүйек және буын инфекцияларында
Слайд 36ІІІ-ші ұрпақ препараттары
Грамтеріс микробтар өте белсенді әсер етеді
Кейбір препараттар – цефтазидим,
цефоперазон көк ірің таяқшаларына әсер етеді
Стафилококк, стрептококк және басқа грамоң микробтарға белсенділігі төмен
Барлық препараттар β-лактамазаға тұрақты.
Слайд 37Қолданылуы
Қолданылуы 2-ші ұрпақ препараттарына ұқсас, оған қоса сепсис, соз, менигитте
Слайд 384-ші ұрпақ препараттары
Спектрі өте кең
Грамоң микробтарға өте белсенді
β-лактамазаға өте тұрақты.
Слайд 39Қолданылуы
Полирезистенті инфекциялармен шақырылған ауыр инфекцияларда
Иммунитет тапшылығы бар науқастарға
Слайд 40Цефалоспориндердің жанама әсерлері
Аллергиялық реакциялар
Нефротоксикалық әсер (1-ші ұрпақ препараттары)
Лейкопения
Тетурам тәрізді әсер (цефоперазон)
Диспепсиялық
бұзылыстар (peros)
Суперинфекция
Инфильтраттар (бұлшық етке), флебит (көктамыр)
Слайд 41Карбапенемдер
Β-лактамды антибиотик
Спектрі кең: цефалоспориндер-дің 3-ші және 4-ші ұрпақтары-мен бірдей
β-лактамазаға
өте тұрақты.
Слайд 42Қолданылған әдебиеттер
Фармакология (Харкевич Д.А.) оқулығының мемлекеттік тілдегі аудармасы. Алматы, 2004.
– 607 б.
Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. – 10-е изд., перераб., доп. и испр. –М.: ГЭОТАР-Медиа, 2008 - 750 б.
Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. – 8-е изд., перераб., доп. и испр. –М.: ГЭОТАР-Медиа, 2005 – 724 б.
Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. изд. Дом «ГЭОТАР-МЕД». 2004.-591 б.
Маркова И.В., Неженцев М.В. Фармакология. С-Петербург. 2001. – С 201-206, 300 б.