Anadangəlmə qüsurların və qazanılma ürək xəstəliklərinin şüa diaqnostikası презентация

SƏHİYYƏ NAZİRLİYİ Ə. Əliyev adına AZƏRBAİCAN DÖVLƏT HƏKİMLƏRİ TƏKMİLLƏŞDİRMƏ İNSTİTUTU Anadangəlmə qüsurların və qazanılma ürək xəstəliklərinin şüa diaqnostikası

Şüa diaqnostikası
Kafedrası

dosent
F.C.Nəsirova

- düz, yan, çəp şəkli
Exokardioqrafiya
Radionuklid diaqnostikası
PET – pozitron emission tomoqrafiyası
CT - sürətli kompüter tomoqrafiyası
MRT – maqnit rezonans tomoqrafiyası
Angioqrafiya
Koronar arterioqrafiya

ürəyin şəkli.

Döş qəfəsı orqanlarının
Rentgenoskopiyası zamanı:

Sol yan proyeksiyası Sağ kənar: Sol kənar: Ön kənar: Arxa kənar: 1. aortanın qalxan 1. aortanın gövsu 1. aorta 1. ağciyər arter. xissəsi 2. ağciyər arteriyası 2. ağciyər arteriyası 2. sol qulaqçıq 2. sağ qulaqçıq 3. sol qulaqçıq 3. sağ mədəcik 3. sol mədəcik 4. sol mədəcik .

sxem.

Sol (2-ci) çap proyeksiyası Arxa kənar: Ön kənar: Ön kənar: Arxa kənar: 1. sol qulaqçıq 1. aortanın qalxan xissəsi 1. aorta 1. ağciyər arteriyası 2. sağ qulaqçıq 2. ağciyər arteriyası 2. sağ qulaqçıq 2. sol qulaqçıq 3. sağ mədəcik 3. sağ mədəcik 3. sol mədəcik 4. sol mədəcik

sxem

– septum
A – anterior
L – lateral
I – inferior
X - apex
P - posterior

Qamma-kamera

ascending aorta
d – descending
aorta
rv – right ventricle
ra – right atrium
la – left atrium
lv – left ventricle.

A B
aa – ascending aorta rv – right ventricle
pa – pulmonary artery lv – left ventricle
ra – right atrium a – aorta
lv – left ventricle. Arrows show the wall of the left ventricle.

After percutaneous balloon angioplasty
Plastikadan sonraki vəziyyəti.

A
Arrow shows the stenosis of the
left anterior descending artery –
Sol ön enən arteriyanın stenozu
oxu ilə göstərilib.

qüsur
(başqa qüsurlara nisbətən tez-tez rast gəlinir)
Adətən tək defekt müşahidə edilir
Qadınlar və kişilər arasında rastgəlmə tezliyi 2 / 1 nisbətindədir

Klinika
Bu defekt uzun müddət özünü biruzə vermir
Sonda – ümumi zəiflik, təngənəfəslik, ürək çatışmazlığı
Solda II-ci qabırğaarasında ağciyər arteriyasının pulsasiyası
Sıçrayan nəbzi xatırladan nəbz aşkar olunur

Auskultasiya
Davamlı sistolik və diastolik küy
Solda ikinci qabırğaarası sahədə maşın küyü

ciyərlərdə damar şəklinin güclənməsi
Sol mədəcik və sol qulaqcığın hipertrofiyası hesabına ürək ölçüləri böyüyür
Ağ ciyər hipertenziyasının inkişafı nəticəsində sağ mədəcik də genişlənir
Arteriya pulmonalis qövsünün qabarması
Aortanın qalxan hissəsi genişlənir və pulsasiya nəzərə çarpır

Sonda – ürəyin oxu sol tipli olur

Proqnoz
Orta ömür müddəti 25 yaş
Ürəyin çatışmazlığı – ölümün əsas səbəbi sayılır

Cərrahi müalicəsi
Bütün xəstələrdə əməliyyat aparılmalıdır
3 - 4 yaş arası əməliyyat üçün optimal müddət sayılır
Ölüm hadisəsi 1% təşkil edir

qüsur

Klinika
Erkən vaxtlarda klinikasız olur
Xəstəliyin sonunda kəskin ifadə olunmuş tez yorulma,
ürək nahiyəsində ağırlıg, təngənəfəslik
Ağciyər arteriyası nahiyəsində güclü titrəmə

Auskultasiya
II – III qabırğaarasında döş sümüyünün solunda
sol körpücüyə ötürülən kobud sistolik küy

qulaqcığın hipertrofiya və diletasiya hesabına əmələ gəlir, sola isə sağ mədəciyin hesabına
Ağciyərin damar şəklinin zəifləməsi
Ürəyin sol səddində qəfil qabarmalar və ağ ciyər arteriya qövsünün uzanması

I çəp proeksiya: Qabaq səddə sağ mədəciyin böyüməsi
II çəp proeksiya: Sağ mədəcik retrosternal
sahənin əsas hissəsini tutur

AĞCİYƏR

ARTERİYASININ

DARALMASI

dönməsi və
sağ mədəciyin hipertrofiyası
Proqnoz
Orta ömür müddəti – 32 yaş
Ürəyin çatışmazlığı – ölümün səbəbi sayılır
Ağciyər toxumasının qanla zəif təhzizatına görə
müşahidə olunan vərəm xəstəliyi erkən ölümə
səbəb ola bilər
Cərrahi müalicəsi
Klinik effekt yalnız operativ yolla əldə olunur
Ölüm hadisəsi 1% təşkil edir

Anadangəlmə sianozlu qüsur
1. ağciyər arteriyasının daralması
2. mədəciklərarası çəpərin defekti
3. sağ mədəciyin hipertrofiyası
4. aortanın dekstropozisiyası

Klinika
Təngənəfəslik, əzələlərin tonusdan düşməsi,
fiziki aktivliyin kəskin məhdudlaşması, bəzi hallarda – boğulma
Gözə çarpan – sianoz (göyərmə), barmaqlarda dırnaqların
“saat şüşəsi” və falanqaların “baraban çubuqları” simptomu

Auskultasiya
Döş sümüyünün sol kənarında II qabırğaarasında kobud
sistolik küy (25% hallarda olmur)

mədəcik divarlarının hipertrofiyası
nəticəsində ürək öz forması ilə “çəkmə”ni xatırladır
Ağciyələrin damar şəklinin zəifləməsi
Aorta qövsünün yerləşməsini müəyyənləşdirməyə
barium məhlulu (BaSO4) ilə qida borusunun kontrastlaşması
kömək edir
Aorta qövsün sağa meyilli olduqda kontrastlaşmış qida borusu sola çəkilir

II çəp proeksiya:
Sağ mədəciyin hipertrofiyası,
sol mədəcik isə bel sütünunun üstünü örtür

sağa meyilidir, hündür P dişcikləri və
sağ mədəciyin hipertrofiyası

Proqnoz
Orta ömür müddəti – 12 yaş
Ölümün səbəbi – ürək çatmamazlığı,
ağciyər və beynin emboliyası, bakterial endokardit

Cərrahi müalicəsi
4 – 8 yaş arası optimal müddətdir və
bütün xəstələrə məsləhətdir
Ölüm hadisəsi 10% təşkil edir

Doğulduqdan sonra oval dəlik sağ və sol qulaqcıqarasında açıq qalır.
Qadınlar və kişilər arasında rastgəlmə tezliyi 3 / 1 nisbətindədir

Klinika
Uşaqlar fiziki inkişafda geri qalır və pnevmaniya ilə daha tez xəstələnir.
Birinci simptomlar - təngənəfəslik və ürəkdöyünmə 2-3 yaş arası
meydana gəlir

Auskultasiya
Döş sümüyündən solda II – III qabırğa səviyyəsində sistolik küy
eşidilir.
II ton aksenti

Ağciyər kökləri damarlarının pulsasiyası
Ağciyərlərin damar şəklinin güclənməsi
I çəp proeksiya: Sağ qulaqcığın kölgəsinin geniçlənməsinə görə retrosternal sahənin azalması
II çəp proeksiya: Sağ qulaqcıq və mədəciyin böyüməsi

QULAQÇIQARASI
ÇƏPƏRİN DEFEKTİ

Ürəyin elektrik oxu sağda yerləşir
His dəstəsinin sağ ayagçığının geyri-tam blokadası
P dişciyinin böyüməsi
PQ intervalının və QRS kompleksinin uzanması geyd edilir

Proqnoz
Kəskin ifadə olunmuş defek zamanı prognoz pis sayılır
Orta ömür müddəti 40 yaş

Cərrahi müalicəsi
Kəskin ifadə olunmuş klinik əlamətlərdə müalicə - operativdir
Əməliyyat ürək çatışmazlığından əvvəl aparılıbsa kafidir
Ölüm hadisəsi 2 % təşkil edir

STENOZU

Ümumi
Çox vaxt revmatik endokarditin ağırlaşmasıdır
Qadınlar və kişilər arasında rastgəlmə tezliyi 3 / 1 nisbətindədir

Klinika
Uşaqlar fiziki inkişafa görə geri qalır
Təngənəfəslik, zəiflik, ürəkdöyünmə
Kiçik qan dövranında durğunluq nəticəsində öskürək olur
Ürək nahiyəsində ağrılar
Ürək zirvəsinin əllənməsində qanın daralmış mirtral dəlikdən
keçməsi ilə əlaqəli olaraq diastolik titrəmələr (“pişik” mırıltısı)

Auskultasiya
Zirvədə çırpınan I ton,
Ağciyər arteriyası üzərində II ton aksenti və diastolik küy eşıdılir

Ağ ciyər kökünün kölgəsinin genişlənməsi
Ağciyər şəkli güclənib, Kerli xətlər durğunluğu göstərir.
Sol qulaqcığın kəskin qabarması nəticəsində ürəyin beli hamarlaşıb ürəyə mitral konfiqurasiya verir
Sol mədəciyin ölçüləri sabit qalır və vurğuları zəifləyir

I çəp proeksiya: Böyümüş sol qulaqcığın təsiri altında kontrastlaşmış qida borusu kiçik radiuslu qövslə yerini dəyişir
II çəp proeksiya: Sol qulaqcıq və sağ mədəciyin genişlənməsi

və səyirici aritmiya
Proqnoz
Asanlıgla dekompensasiya verir, ağır gedişə malikdir.
Ürək çatışmazlığı başlanırsa 4 ildən sonra ölüm
hadisəsi baş verə bilər

Cərrahi müalicəsi
Ürək çatışmazlıq baş verdikdən əvvəl əməliyyat
aparılarıbsa ölüm hadisəsi - 2% təşkil edir - aşağıdır, gec aparılıbsa – 6% təşkil edir.

Uşaq və gənclərdə çox vaxt revmatik prosessdən sonra,
Yaşlı şəxslərdə isə ateroskleroz nəticəsində inkişaf edir.
Qadınlar və kişilər arasında rastgəlmə tezliyi 4 / 1 nisbətindədir

Klinika
Kompensasiya halında xəstə şikayət etmir
Dekompensasiya baş verdikdə - zəiflik, təngənəfəslik olur
Fiziki işə qarşı tolerantlıq aşağıdır
Ürəkdöyünmə, ürək nahiyəsində ağrılar
Aşağı ətrafların şişməsi, öskürək

Auskultasiya
I ton zəifləyir
Zirvədə və V-ci nögtədə sistolik küy eşidilir.
Ağciyər arteriyası üzərində II tonun aksenti

Ön-arxa proeksiya: Ürəyin sol konturunun
böyüməsinə nəticəsində ürək belinin hamarlanması
Ürək üçbucaq şəkli – tipik mitral qüsur formasını alır

I çəp proeksiya: Böyümüş sol qulaqcığın təsiri
altında kontrastlaşmış qida borusu böyük radiuslu
qövslə yerini dəyişir
II çəp proeksiya: Sol mədəcik hipertrofiyası və
diletasiyasına görə onun kölgəsi bel sütununun
kölgəsi ilə üst-üstə düşür

RV6 dişi
Sol qulaqçığın böyüməsi və yüklənməsi – “P mitrale”
Taxikardiyası

Proqnoz
Ən yüngül gedişli gazanmış qüsurdur.
Uzun müddət ərzində kompensasiya vəziyyətində galır.
Prognozu pisləşdirə faktorlar – gayıdan revmakardit,
mitral stenozun goşulması.

Cərrahi müalicəsi
Əməliyyatdan sonra 43% xəstələrdə vəziyyət yaxşılaşır

STENOZU

Ümumi
Səbəb – septik endokardit, revmatizm, bəzən – ateroskleroz
Nadir halda anadangəlmə olur
Adətən aorta qapaqlarının çatışmamazlığı ilə
aorta dəliyinin daralması birlikdə rast gəlinir
Kişilər və qadınlar arasında rastgəlmə tezliyi 3 / 1 nisbətindədir

Klinika
Təngənəfəslik, taxikardiya (ürəkdöyünmə), tez yorulma
Ürək nahiyəsində stenokarditik xarakterli ağrılar
Baş ağrıları, baş gicəllənmə, qisa müddətli huşunun itirilməsi
Auskultasiya
Prekardial nahiyədə qaldırıcı zirvə vurğusu duyulur,
yerini sola və aşağıya doğru dəyişir
Aorta üzərində II ton alçalır.
Sistolik küy – aortal nögtədə eşidilir və zirvəyə doğru yayılır

Ağciyər şəkli – adidir
Ürəyin beli daha aydın gözə çarpır
Ürəyin zirvəsi diafraqma üzərində yerləşir
Sol mədəcik böyüyür və onun vurğuları
güclənmiş olur
Aortanın qalxan hissəsində lokal şəkildə
genişlənmə izlənilir

hündür RV6 dişi
Normal sinus ritmi
ST seqment “mənfi” olur – koronar çatışmazlığı əlaməti

Proqnoz
Ürək çatışmazlığı başlayanda 1 – 2 ildən sonra ölüm hadisə
baş verir.

Cərrahi müalicəsi
Ürək çatışmamazlığından əvvəl əməliyyat aparılıbsa – kafi,
əməliyyat aparılmayıbsa – qeyri-kafi nəticə alınır.
Ölüm hadisəsi 6 -11% təşkil edir

Septik endokardit, revmatizm və sifilisdən sonra,
qocalarda isə aterosklerotik səbəblərdən əmələ gəlir.
Kişilər və qadınlar arasında rastgəlmə tezliyi 4 / 1 nisbətindədir

Klinika
Nəbzin sürətli və böyük olması, nəbz təzyiqinin artması
Boyunda karotid arteriyaların gözəçarpan pulsasiyası
Başın əsməsi, baş gicəllənmə. Təngənəfəslik, zəiflik
Ürək ağrısı, ürəkdöyünmə, güclü ürək vurğuları
Diastolik təzyiqin aşağa düşməsi

Auskultasiya
II ton zəifləyir
Aortal və V nöqtədə (Botkin-Erb) qanın aortadan sol mədəciyə
qayıtması nəticəsində diastolik küy eşidilir

Sol mədəciyin böyüməsi və zirvəsinin yumuru olması
Aortanın qalxan hissəsində genişlənməsi və
uzanması.
Ürəyin beli daha hamar nəzərə çarpır,
yəni incəlir və ürək tipik aortal forması alır

I çəp proeksiya: Retrokardial sahə daralır ya da itir
II çəp proeksiya: Aortanın qalxan hissəsinin, qövsünün və onun enən hissəsinin genişlənməsi, sol mədəciyin böyüməsi

olur.
Normal sinus ritmi, sol mədəciyin yüklənməsi

Proqnoz
Aorta qapaqlarının çatışmazlığı progresiv olsa
onun daralmasından daha ciddidir.
Qüsur mitrallaşanda, sağ mədəcik çatmazlığı əlavə
olunur, proqnoz pisləşir.
Ölüm ürək çatışmazlığından baş verir.

Cərrahi müalicəsi
Ölüm hadisəsi 15% qeyd olunur.

?

Sual :
Ürək hansı konfiqurasiyanın
adını daşıyır?
çəkmə
üçbucaq
dairəvi
mitral
aortal

?

Sual :
Ürəyin hansı konturu
düzgün deyil?

Sol qulaqçığın böyüməsi
Sol mədəciyin hipertrofiyası
Sağ qulaqçığın böyüməsi
Sağ mədəciyin hipertrofiyası

60 yaş, kişi, alkoqolik. Təngənəfəzlik

?

?

60 yaş, kişi, alkoqolik. Təngənəfəzlik

Perikardit.
(oxlar mayeni
göstərir)

Kardiomiopatiya.

döş sümüyün arxasında – ağrılar.

Nəticə ?
A. Aortanın qalxan 9 il əvvəl çəkilmiş
hissəsin anevrizması Rentgenoqramm:

B. Divararalığın şişi

C. Ağciyərin xərçənği
Təzə çəkilmiş R-şəkli
D. Qabırqanın
sarkoması

döş sümüyün arxasında – ağrılar.

Əlavə müayinəsi:
Aortanın qalxan 9 il əvvəl çəkilmiş
hissəsin anevrizması Rentgenoqramm:
ox ilə aksial C T
göstərilib.


Təzə çəkilmiş R-şəkli

sərhədləri

SALAVAT


DANKE
SCHÖN


T H A N K S