Қан кету түрлері презентация

Содержание

Қан кету (лат. Наemorrhagia compensatio-қан кету) деп қаннын тканьдеpде жиналyын айтады. Ерте дүниеден бастап-ақ адамдар қан кетумен ұшырасқан және оны тоқтату керек екенін түсінген. Сондықтан қан кетумен күрес бастауын ертеден алады.

Слайд 1Қан кету түрлері
Орындаған : Курманбекова З. П-17/1
Тексерген: Қыстаубаева З.Т.


Слайд 2 Қан кету (лат. Наemorrhagia compensatio-қан кету) деп қаннын тканьдеpде жиналyын айтады.
Ерте

дүниеден бастап-ақ адамдар қан кетумен ұшырасқан және оны тоқтату керек екенін түсінген. Сондықтан қан кетумен күрес бастауын ертеден алады. Сол кездің өзінде қан кетуді тоқтату үшін тұтқыш заттарды, салқынды, күлді, қыздырылған металды, ыстық майларды пайдаланған, қысатын таңғыштар салған. Ежелгі дүние ғалымдары қан тоқтату жолдарын эмпириялық жолмен іздеді, себебі олар қан айналысының мәнін түсінген жоқ.


Слайд 3Қан кетуде 3 түсінік бар:
Қан кету деп қанның тамырдан сыртқы ортаға,

қуысты ағзаға, организм қуыстарына қарқынды ағуын айтады.

Қан тамыр ішінен шығып қоршаған тіндерге сіңсе, оны қан құйылу деп атайды. Әдетте, қан көлемі азғантай, қанның шығу жылдамдығы тез азаяды, қанның тамырдан сыртқа ағуы өздігінен тоқтайды.

Сыртқа шыққан қан тіндерді ажыратып, ағзаларды ығыстырған кезде ол жерде жасанды қуыс пайда болады және ол гематома деп аталады.


Слайд 4Қан кетудің жіктелуі
Қанның сыртқа шығуының себептеріне, механизміне байланысты қан кетуді 3

топқа бөледі:
қан тамыры қабырғасының механикалық жарақаттану салдарынан болатын қан кету. Ең жиі кездесетін түрі.
қан тамыры қабырғасының кейбір дерттер (қабыну процестері, ісік, ферменттередің әсері) кезіндегі аррозиясы (жаралану, желіну, өліеттену) салдарынан қан кету.
қан тамыры қабырғасының өткізгіштігі микроскопиялық деңгейде бұзылған кезде қан кету (авитаминоз, Шенлейн-Генох ауруы, уремия, сепсис, скарлатина және т.б.). Қанның үю жүйесінің де қан кетуде өзіндік ролі бар.


Слайд 5Қан кетіп жатқан тамырдың сипатына байланысты артериялық, көктамырлық, капиллярлық және паренхиматоздық

қан кету болып бөледі.

Слайд 6Артериялық қан кету - өзінің молдығымен және қарқындылығымен сипатталады. Қан тез,

қысыммен, шапшып ағады. Қанның түсі алқызыл. Науқас тез қансырайды және қан кету өздігінен тоқтамайды.


Слайд 7Қан кетіп жатқан тамырдың сипатына байланысты артериялық, көктамырлық, капиллярлық және паренхиматоздық

қан кету болып бөледі.

Слайд 8 Көктамырдан қан кету қан тамыр ішінен шие түстес, қара - көк

түсті қанның үздіксіз бөлінуімен ерекшеленеді. Кейде іргелес орналасқан артериядан берілетін соғу нәтижесінде шапшып ағу байқалуы мүмкін. Артериялық қан кетуге қарағанда жылдамдығы төмен, бірақ тамырдың диаметрі (көлденең кесігі) үлкен болса қан кету көлемді болуы мүмкін. Мойын көктамырларынан қан кеткенде ауа эмболиясының қаупі бар. Капиллярлық қан кету. Аралас сипатты қан кету, негізінен капиллярлардың, ұсақ артериялар мен көктамырлардың жарақаттануымен сабақтасты. Қан кету мөлшері мардымсыз, егер қан үю жүйесінде өзгерістер болмаса қысып таңу немесе тығындау арқылы тоқтатылады.


Слайд 9Қан кетіп жатқан тамырдың сипатына байланысты артериялық, көктамырлық, капиллярлық және паренхиматоздық

қан кету болып бөледі.

Слайд 10 Паренхиматоздық қан кету. Бауыр, талақ, ұйқы безі сияқты паренхиматоздық ағзалар жарақаттанған

кезде байқалады. Бұл қан кетудің паренхиматоздық тіндердің массивті ұсақ қан тамырлар желісінің жарақаттануына байланысты ағыны қатты (профузды) болуы мүмкін. Егер ірі артериялар мен көктамырлар зақымданбаған жағдайда паренхиматоздық ағзаның жарақатталған жерін тығындап тұратын қан ұйындысынан қан өздігінен тоқтауы мүмкін.


Слайд 11 Қан кетудің басталу мерзіміне байланысты біріншілік және екіншілік қан кетулер болады.
Жүректің,

қан тамырының, паренхиматозды ағзаның жарақатынан кейін бірден болатын қан кетуді біріншілік қан кету деп атайды.
Егер қан кету өздігінен тоқтап, белгілі бір уақыт өткен соң сол жерден қайталанатын болса ол екіншілік қан кету деп аталады. Оның қайталану мерзіміне байланысты екіншілік қан кетуді ерте және кеш екіншілік қан кету деп екіге бөледі. Ерте екіншілік қан кету деп тоқтағаннан кейін бірнеше сағаттан 4-5 тәулікке дейінгі аралықтағы қан кетудің қайталануын, кеш екіншілік қан кету деп 4-ғ тәуліктен кейінгі қан кетуді айтады.


Слайд 12 Егер паренхима мен оның қабығы бір мезетте зақымданып қан қуысқа бірден

құйылатын болса мұндай қан кетуді бір мезеттік қан кету деп атайды. Егер паренхима зақымданып, қан қабық астына жиналып, қабық кейін жыртылған кездегі қан кету екі мезеттік қан кету деп аталады.

Слайд 13Ерте екіншілік қан кетудің екі негізгі себебі бар:
Алғашқы операция кезінде тамырға

салынған байлаудың босап кетуі.

Жүйелік қан қысымы көтеріліп, қан айналысы жылдамдаған кезде, қан тамырының спастикалық жиырылуы (жедел қан кетудегі) бәсеңдейді де қан тромбты жуып жібереді.




Слайд 14Барлық қан кетулер ағымына байланысты
Жедел қан кету кезінде қан кету

қысқа уақыт аралығында байқалады да клиникалық белгілері тез дамиды. Клиникалық белгілердің айқындық дәрежесі тамырдан аққан қанның ағу қарқынына тікелей тәуелді. Жоғалған қанның көлемі адамның салмағының 4-4,5%-ына пара-пар көлемі адам өмірі үшін аса қауіпті саналады.

Созылмалы қан кетудің клиникалық көрінісі айқын емес. Қан кетудің бұл түріне көлемі үлкен емес, бірақ жиі-жиі қайталанатын және қаназдылыққа әкеп соқтыратын қан жоғалтуларды жатқызады.


Слайд 15Қан кетудің ауырлық дәрежесіне байланысты түрлері.
Қан кетудің науқастың өміріне қауіптілігі мен

организмдегі қан айналысының бұзылу сипаты қан кетудің ауырлық дәрежесімен анықталатын болғандықтан, қан кетудің ауырлық дәрежесін анықтаудың маңызы аса зор.

Қан кетудің ақыры үшін 2 фактордың шешуші маңызы бар:

жоғалтқан қанның көлемі

қан кетудің жылдамдығы


Слайд 16Дегенмен, қан жоғалтуды ауырлығына байланысты 4 дәрежеге бөлген ыңғайлы: жеңіл, орташа,

ауыр, массивті (аса ауыр).

жеңіл дәрежесі – айналыстағы қан көлемінің 10-12% жоғалтқан (500 -700 мл)
орташа дәрежесі - айналыстағы қан көлемінің 15-20% жоғалтқан (1000 -1400 мл)
ауыр дәрежесі - айналыстағы қан көлемінің 20-30% жоғалтқан (1500 - 2000мл)
массивті дәрежесі - айналыстағы қан көлемінің 30%-дан астамын жоғалтқан (2000мл астам)


Слайд 17Жедел қан жоғалту кезіндегі организмде болатын өзгерістер:
Қанның тамыр өзегінен ағып кетуі

салдарынан организмде айналыстағы қан көлемі азайып - гиповолемия дамиды. Бұл құбылысқа жауап ретінде науқас организмінде бірсыпыра өтемдік - бейімделу механизмдері іске қосылады:
Көктамыр жиырылуы (спазмы)
Тіндік сұйықтардың қан тамырына құйылуы
Тахикардия
Несеп түзілісінің азаюы (олигурия)
Гипервентиляция
Шеткі (перифериялық) артериолоспазм

Слайд 18Қан кетудің классикалық симптомдары:
Шағымдары:
әлсіздік;
бас айналуы, отырған немесе түрегелген кезде;
көз қарауытады, көз

алдында «шіркейлер» елестейді;
ауа жетіспеушілік сезімі;
мазасыздану;
жүрек айну;


Слайд 19 Объективті белгілері:

тері жамылғысының бозаруы, салқын тер басуы, шеткі аймақтардың көгіс тартуы

(акроцианоз);
науқастың қимылының азаюы (гиподинамия);
жүрек соғуының жиілеуі (тахикардия), жіп тәрізді пульс;
артериялық қан қысымының төмендеуі;
ентігу;
несеп түзілуінің азаюы;


Слайд 20 Әртүрлі дәрежедегі қан жоғалтудың клиникалық белгілері:
Қан жоғалтудың жеңіл дәрежесінде клиникалық белгілер

болмайды.
Орташа қан жоғалту дәрежесінде тамыр соғуы минутына 100 ретке жиілейді, қан қысымы төмендейді, шеткі вазоконстрикция белгілері пайда болады.
Ауыр дәрежеде тамыр соғуы минутына 120 ретке жиілейді, қан қысымы 100 мм. сын. бағ. төмен, салқын тер басады, ентігу пайда болады, шеткі ағзалар көгіс тартады, несеп түзілуі азаяды.
Массивті қан жоғалтқанда тамыр соғуы минутына 120 реттен астам, қан қысымы 60 мм. сын. бағ., тері күрт қуқылданады, несеп бөлінбейді, ступор пайда болады.


Слайд 21Қан кетуді уақытша тоқтату
Оларға мыналар жатады: қыл бұрау салу, артерияларды саусақпен

басу, аяқ-қолды мейлінше бүгу, қысып таңу, жараға тығын салу, аяқ-қолды жоғары ұстау, қанап тұрған тамырға қысқыш салу, уақытша шунттау.

Қыл бұрау салу. Қан тоқтатудың сенімді тәсілі.

Көрсеткіштері:
аяқ-қолдағы артериялардан қан кету;
аяқ-қолдағы кез-келген масситві қан кету.


Слайд 22 Қыл бұрау салудың ережелері:
Қыл бұрау салар алдында аяқ-қолды жоғары көтеру керек.
Қыл

бұрауды жарадан жоғары жерге және мейлінше оған жақын жерге салу керек.
Қыл бұраудың астына мата (киім) салу керек.
Қыл бұрау салған кезде оны біркелкі соза отырып 2-3 айналым жасау керек және айналымдары бір-бірінің үстіне жатпауы тиіс.
Қыл бұрау салғаннан кейін оның салынған уақытын дәл көрсетіп жазу керек.
Дененің қыл бұрау салған жері қарауға қолайлы болуы тиіс.
Қыл бұрау салынған жаралылар бірінші кезекте тасымалданады және оларға бірінші кезекте көмек көрсетіледі.
Қыл бұрауды алдын-ала ауыртпайтын дәрі берілген соң ғана босату керек.


Слайд 23 Қыл бұраудың дұрыс салынғандығының белгілері.
Қан кетудің тоқтауы;
Шеткі пульсацияның жойылуы;
Аяқ-қолдың бозарып мұздауы.
Қыл

бұрауды аяқта 2 сағаттан артық, ал қолда 1,5 сағаттан артық ұстауға болмайды. Булай болмаған жағдайда аяқ-қолда ишемия салдарынан өлі еттену процестері дамуы мүмкін. Жаралы адамды ұзақ уақыт тасымалдау қажет болғанда қыл бұрауды әр сағат сайын 10-15 минутқа босатып отыру қажет. Қыл бұрауды босатқанда қан тоқтатудың басқа уақытша әдісін қолдану керек (саусақпен басу).


Слайд 24Артерияны саусақпен басу.
Мейлінше қарапайым және қосымша құрал-сайман қажет етпейтін әдіс. Бұл

әдістің артықшылығы - тез арада қолдануға болатындығында, ал кемшілігі оны 10-15 минут ішінде ғана, яғни қысқа мерзім ішінде қолдануға болатындығы. Артерияны саусақпен басуға (қысуға) негізгі көрсеткіш сол тиісті артерия бассейнінен массивті артериялық қан кету. Саусақпен артерияны басу шұғыл жағдайда, қан тоқтатудың басқа түріне дайындау кезінде уақыт ұту үшін, мысалы, қыл бұрау салуға дайындық кезінде таптырмайтын әдіс.

Слайд 25 Бұл әдіс сенімді емес, дегенмен жарақаттау дәрежесі аз. Бұл әдіс аяқ-қол

сегменттерінің ірі буындардан төмен орналасқан жерлерінен қан кеткенде нәтиже береді. Мысалы, ұршық буынын сан артериясынан қан кеткенде, тізе буынын аяқ басы мен балтырдан, иық буынын - қол басы мен білектен қан кеткенде мейлінше бүгу керек.
Аяқ-қолды жоғары ұстау әдісін капиллярдан немесе көктамырдан қан кеткенде қолданады. Әдіс өте қарапайым.

Аяқ-қолды мейлінше бүгу.


Слайд 26Жараны тығындау (тампонада).
Қуысты жараның ұсақ тамырларынан, капиллярлардан, көктамырдан қан кеткенде, әсіресе

операция кезінде жиі қолданылатын шара.
Қанап тұрған тамырға қысқыш салу.
Негізінен операция кезінде қолданылатын әдіс. Бұл әдіс сенімді, қарапайым, нәтижелі, сондықтан кең таралған. Бірақ қысқышты ұқыпты және көзбен бақылап отырып салу керек. Өйткені, қысқыш езулерінің арасына магистралды қан тамыры немесе нерв түсіп кетуі мүмкін.


Слайд 27Қысып таңу.

Қан тамырды басып тұрып, бірнеше қабат салынған таңғышты (асептикалық) немесе

бірнеше қабат оралған бинтпен байлау қажет. 

Егер де таңғыш суланса, жоғарғы жағына тағы да бірнеше қабат таңғыш салып, алақанмен басу қажет. 


Слайд 28Жарақаттың жоғарғы жағына, жұмсақ орамның (зақымданушының киімдерінен) үстіне жгут салу керек.

Жгут салып болған соң оны созу керек.

Бірінші орауды байлаудың алдында, қан тамырларының соғуын, қанның тоқтағанын-тоқтамағанын көру қажет, ал жгут астындағы терінің ағарғанын көру керек. 

Жгуттың келесі орамын, қатты қыспай орау керек, орағанда шығыс бағытында спираль тәрізді етіп, алдыңғы орамды басып орау керек. 

Ширатпаның (жгуттың) жанына тура уақыты мен күнін көрсетіп мәлімдеме қалдыру қажет. Жгутты таңғыш және шинамен орамау керек. Көрінетін жерге «жгут» (маркет) көрсетіп қою керек. 

Ширатпа


Слайд 29Назарларыңызға рахмет!
Ауырмаңыздар!
Сақтанып жүріңіздер!


Обратная связь

Если не удалось найти и скачать презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое ThePresentation.ru?

Это сайт презентаций, докладов, проектов, шаблонов в формате PowerPoint. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами с другими пользователями.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика