Сөздердің актив және пассив қолданылатын түрлері презентация

Содержание

Сөздердің актив және пассив қолданылатын түрлері

Слайд 11-ші топ – «Аспан»
2-ші топ – «Ғылым»
3-ші топ – «Шырақ»
4-ші

топ – «Жалын»

Слайд 2Сөздердің актив және пассив қолданылатын түрлері


Слайд 3Бүгінгі сабақтың «МҰҒАЛІМДЕРІ»:
Ықыласова Г.Ә.
ФҚТ-21 тобының топ басшысы, «Жас Отан» ЖҚ Мәдениет

және спорт комитеті төрағасының орынбасары

Абдиров Ө.Қ.
ФҚТ-21 тобының студенті,
«Алқа» әдеби-сазды ұйымының төрағасы


Слайд 4Тәртіпке – 5 ұпай
Ұйымшылдыққа – 5 ұпай
Үй тапсырмасы– 25 ұпай
Біліміңді сынап

көр– 15 ұпай
Жүйрік болсаң, озып көр...– 25 ұпай
Өнерге әркімнің-ақ бар таласы...-25 ұпай

Баға қою шкаласы

Сабақ өту барысы

І. Үй тапсырмасы
ІІ. Біліміңді сынап көр
ІІІ. Жүйрік болсаң, озып көр...
ІҮ. Өнерге әркімнің-ақ бар таласы...


Слайд 5 Үй тапсырмасы.
І тақырып:

Сөздердің актив және пассив қолданылатын түрлері
ІІ тақырып: Неологизмдер
ІІІ тақырып: Жаңа атаулар
ІҮ тақырып: Көнерген сөздер
Дайындалуға берілетін уақыт-2 мин;
тақырыпты қорғау уақыты-3 мин.

Слайд 6Біліміңді сынап көр...

(тест сұрақтары)
Берілетін уақыт 2 мин.


Слайд 7Тест жауаптары:
1. Сөздік құрамдағы сөздердің қолданылу жиілігі салаға бөлінеді: А) 2

В) 3 С)6 Д)7 Е)4
2. Жалпыхалықтық тұрғыдан алғанда қолданылуы шектеулі, бірақ белгілі бір салада жиі қолданылатын сөздер: А) көнерген сөз В) неологизм С)архаизм Д)термин Е)историзм
3. Қазіргі кезде көнерген я көнере бастаған сөздер тобы: А) архаизм В) неологизм С)историзм Д)кітаби сөз Е)пассив
4. Көнеру сипаты мен тілдегі қолдану ерекшеліктеріне қарай бөлінеді: А) историзм, архаизм В) неологизм, терминдер С)бейнелі сөз, историзм Д)архаизм, кітаби сөз Е)көнерген сөз, жаңа атаулар
5. Берен сөзі архаизмдердің қай тобына жатады? А) діни ұғымға В) салт-санаға С) үй тұрмысына Д)қару-жарақ атауына Е) мата атауына
6. Әбден ұмытылып, қолданыстан біржола шыққан көнерген сөздердің ерекшелігі: А) түбір қалпында жеке айтылмайды В) мақал-мәтелдерде кездеседі С)мағынасы түсінікті Д)туынды сөз жасауға қатыспайды Е) туынды сөз ретінде кездеседі
7. Ұя хатшы сөзі историзмнің қай тобына жатады? А) Әскери атаққа қатысты В) Қару-жараққа қатысты С) Кеңес тұсындағы сөз Д) Тәуелсіздік тұсындағы сөз Е) Кеңсе жұмыстарына қатысты
8. Калькалау әдісімен тілімізге енген неологизм: А) шөгінді В) сандық С)кітап Д)жауынгер Е)адам
9. Үндес әйел, мұңдас әйел,
Ұлы іске қолдас әйел. Осы өлең жолындағы сөз қолдану ерекшелігі: А) архаизм В) лексикалық неологизм С)кәсіби сөз Д)индивидуальдық неологизм Е)неологизм
10. 1990 жылы қазақ тілінде жаңа сөз қолданыстың пайда болуына себепкер үш жағдайды атап көрсеткен ғалым: А) К.Аханов В) Р.Сыздық С)Ғ.Қалиев Д)Ә.Болғанбаев Е)Е. Жанпейісов
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Слайд 81
Жүйрік болсаң, озып көр...


4
5
6
2
7
3
8
9
21
20
19
18
17
16
15
11
12
13
14
28
27
26
25
24
23
22
10
29
Берілетін уақыт 2 мин.


Слайд 9 Сөздік құрам қандай сөздермен толығып отырады?


Слайд 10 Сөздік құрам жаңа сөздердің есебімен толығып толығып отырады.


Слайд 11 Сөздік құрамдағы сөздер қолданылу жиілігіне қарап неше салаға бөлінеді?


Слайд 12 Сөздік құрамдағы сөздер қолданылу жиілігіне қарап екі салаға бөлінеді: актив, пассив

қабаттағы сөздер.



Слайд 13 Актив сөздерге қандай сөздерді жатқызамыз?


Слайд 14 Актив сөздерге терминдер, кәсіби сөздер, кітаби сөздер, бейнелі сөздерді жатқызамыз.


Слайд 15 Кең тарамаған, көнерген сөздер тобы - ...


Слайд 16 Кең тарамаған, көнерген сөздер тобы - неологизмдер


Слайд 17 Архаизмдер дегеніміз не?


Слайд 18 Архаизмдер халықтың тұрмысына, дүниетанымына қарай әр дәуірде өзгеріп, басқаша сөздермен ауысып

отырған не ескірген сөздер.



Слайд 19 Жарғақ сөзі архаизмдердің қай тобына жатады?


Слайд 20 Жарғақ сөзі киім-кешек атауына қатысты архаизм.


Слайд 21 Кеңес үкіметі кезінде қолданудан шығып қалған бірқатар көнерген сөздер


Слайд 22 Кеңес үкіметі кезінде қолданудан шығып қалған бірқатар көнерген сөздер: жыл атаулары,

ай атаулары, діни атаулар



Слайд 23 Тарихи сөздерді неше топқа бөлеміз, атаңыз.


Слайд 24 Тарихи сөздерді 3 топқа бөлінеді.


Слайд 25 Байрақ сөзі историзмдердің қай тобына жатады?


Слайд 26 Байрақ сөзі историзмдердің әскери атақ пен қару-жарақ қатысты сөздер тобына жатады.


Слайд 27 Ауыспалы мағынада қолданылып, экспрессивтік мән тудыратын сөздер


Слайд 28 Ауыспалы мағынада қолданылып, экспрессивтік мән тудыратын сөздер-тарихи сөздер.


Слайд 29 Қай сөздер тобының кейбіреулері жаңа мағына алып сөздік құрамдағы актив сөздерге

қайта қосылады?



Слайд 30 Көнерген сөздер тобының кейбіреулері жаңа мағына алып сөздік құрамдағы актив сөздерге

қайта қосылады.



Слайд 31 Бірдің кесірі мыңға, мыңның кесірі түменге. Осы мақалдағы көнерген сөз көнеру

дәрежесінің қайсысына жатады?



Слайд 32 Бірдің кесірі мыңға, мыңның кесірі түменге. Осы мақалдағы көнерген сөз көнеру

дәрежесінің біріншісіне жатады.



Слайд 33 Түбір қалпында жеке айтылмайтын, бірақ белгілі бір туынды сөздердің түбірінде сақталған

көнерген сөздерге мысал келтіріңіз.



Слайд 34 Бүлдіршіндей, баданадай, алпамсадай, шырадай.


Слайд 35 Ғ.Қалиев пен Ә.Болғанбаевтың еңбегі бойынша тарихи және көнерген сөздер қай қабатқа

кіреді?



Слайд 36 Ғ.Қалиев пен Ә.Болғанбаевтың еңбегі бойынша тарихи және көнерген сөздер пассив қабаттағы

сөздерге кіреді.



Слайд 37 Әлеуметтік желі сөздердің қай тобына кіреді?


Слайд 38 Әлеуметтік желі сөздердің неологизм тобына кіреді.


Слайд 39 Қазақ лексикасының жаңа сөздермен толығу кезеңі басталған жылдар


Слайд 40 1990 жылдар


Слайд 41 Р.Сыздық қазақ тілінде жаңа сөз қолданыстың пайда болына себепкер үш жағдайдың

біріншісі?



Слайд 42 Р.Сыздық қазақ тілінде жаңа сөз қолданыстың пайда болына себепкер үш жағдайдың

біріншісі: өмірдің өзі әкелген жаңалықтарды атау қажеттігі.



Слайд 43 Қай жылдардан бастап устав-жарғы, информация-ақпарат, репатриант-оралман сынды сөздер қазақша аталатын болды?



Слайд 44 1970-80 жж.



Слайд 45 Алғашында экспрессия, көтеріңкілік сияқты бағалауыштық мәні бар, қосалқы атаулардан пайда болған

сөздер?



Слайд 46 Терминдік ресми атаулар



Слайд 47 Жаңа атаулар қазақ тілінде қандай тәсілдер арқылы жасалады?



Слайд 48 Жаңа атаулар қазақ тілінде сөзжасам тәсілдері арқылы жасалады.



Слайд 49 Жұрнақ жалғау арқылы жасалған жаңа атауларға мысал келтіріңіз.


Слайд 50 Баспагер, ойынхана, қойылым, бағдарлама


Слайд 51 Жаңа сөздер құрамы қандай тәсілмен толықтырылады?


Слайд 52 Жаңа сөздер құрамы калька тәсілімен толықтырылады.


Слайд 53 Сөздіктерде бірнеше нұсқада беріліп, жарыса қолданылып жүрген сөздерге мысал келтіріңіз.


Слайд 54 праязык-ана тілі, арғы тіл
указание-нұсқау, ереже

дубликат-көшірме, телнұсқа



Слайд 55 «Жаңа атаулар» сөздігі қашан жарық көрді?


Слайд 56 1992 жылы


Слайд 57 Күнделікті қолданыстағы сөздер қай қабатқа енеді?


Слайд 58 Актив қабатқа жатады.


Слайд 59 1970-1972 жж. аралығында пайда болған жаңа тұлғалар, мен сөз тіркестері, мағынасы

жаңғырған қанша сөз енгізілген?



Слайд 60 1200 сөз


Слайд 61 Ә.Болғанбаев пен Ғ.Қалиев еңбегі бойынша неологизмдердің неше түрі бар?


Слайд 62 Лексикалық және семантикалық


Слайд 63 Жаңа сөздерді бекітуші орган?


Слайд 64 Жаңа сөздерді бекітуші орган-Мемлекетік терминологиялық комитет


Слайд 65
СӘТТІЛІК!!!
Қ Ұ Т Т Ы Қ Т А Й М Ы

З!!!

Слайд 66 Өнерге әркімнің-ақ бар таласы...
(берілген тақырыптар бойынша шағын көрініс)
1-топ:

Көзден кетсе де көңілден кетпеген...
(актив және пассив сөздер бойынша)
2-топ: Алтын ғасырдың алтын ұрпақтары...
(неологизмдер бойынша) 3-топ: Сен білесің бе?
(жаңа атаулар бойынша) 4-топ: Хандық дәуірдегі қазақ халқы...
(көнерген сөздер бойынша)

Слайд 67Назарларыңызға рахмет!!!


Обратная связь

Если не удалось найти и скачать презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое ThePresentation.ru?

Это сайт презентаций, докладов, проектов, шаблонов в формате PowerPoint. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами с другими пользователями.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика