Ameryka Łacińska w świecie współczesnym презентация

Содержание

I. Cywilizacja latynoamerykańska: polityczna, kulturowa i etniczna mapa współczesnej Ameryki Łacińskiej

Слайд 1Ameryka Łacińska w świecie współczesnym
Piotr Łaciński, Collegium Civitas,

Слайд 2 I. Cywilizacja latynoamerykańska: polityczna, kulturowa i etniczna mapa współczesnej Ameryki Łacińskiej

Слайд 3Ameryka Łacińska w świecie

Слайд 4Polityczna mapa Latynoameryki

Слайд 5Wyznaczniki regionu latynoamerykańskiego
Położenie geograficzne
Wspólnota kulturowa, etniczna, językowa
Wysoki poziom instytucjonalizacji stosunków między

państwami regionu
Wspólne cechy ekonomiczne i społeczne

Слайд 6Specyfika cywilizacji latynoamerykańskiej
Kolonizacja (z inicjatywy władz państwa) – zależność od Hiszpanii

i Portugalii
Dominacja języków romańskich, tradycji, wzorców zachowań iberyjskich (ale i pluralizm kulturowy)
Katolicyzm (ale i antyklerykalizm)
Metysaż (multirasowość)
Kompleks wtórności
Peryferyjność
„trzecioświatowość”

Слайд 7Języki używane w Ameryce Łacińskiej kolor zielony – hiszpański kolor pomarańczowy – portugalski kolor

niebieski – francuski inne języki: angielski, holenderski

Слайд 12II.
Iberoameryka kolonialna
i pierwsze stulecie niepodległości

Слайд 13„Nowy świat” A.D. 1491

Слайд 14„Nowy świat” A.D. 1491

Слайд 15„Nowy” i „stary” świat po 1492 r.
Odkrycie?
Spotkanie dwóch światów?
Podbój?
Eksterminacja?
Globalizacja?

Слайд 16Ameryki
w okresie
kolonialnym.
Stan na
początek
XVIII w.

Слайд 17Społeczno-gospodarczy system wczesnokolonialny
Encomienda - zaczerpnięta z feudalizmu iberyjskiego forma królewskiego nadania

ziemi i jej mieszkańców konkwistadorom oraz pierwszym osadnikom. System opierał się na dziedzicznej dzierżawie, dającej hiszpańskiemu gospodarzowi (encomendero) prawo własności zebranych plonów i wyników pracy poddanych jego opiece Indian. W zamian encomendero miał obowiązek dopilnować chrystianizacji podległej mu ludności tubylczej oraz uiszczania przez nią podatków na rzecz Korony.

Слайд 18Społeczno-gospodarczy system wczesnokolonialny
Reparto (lub repartimento) - system monopolistycznego handlu, który nakładał

na Indian obowiązek prowadzenia wymiany handlowej tylko z własnym patronem oraz przyjmowania zapłaty za pracę w produktach jego encomiendy.

Слайд 19Społeczno-gospodarczy system wczesnokolonialny
Mita - obejmowała przede wszystkim obowiązek pracy w kopalniach

oraz udział w pracach publicznych (m.in. budowie dróg oraz obiektów cywilnych i militarnych), jak również kontrolowany przez wicekróla rozdział wolnych mitayos między podmioty prywatne (np. hacjendy, plantacje czy warsztaty tkackie)

Слайд 20Niewolnictwo

Слайд 21Niewolnictwo
Z Afryki wywieziono
w okresie
od XVI do XX w.
Od

10 do 20 mln ludzi
do obu Ameryk,
a ok. 10-15 mln do Azji

Слайд 22„Rewolucja niepodległościowa” (1810-1824)

Niepodległość Ameryki Łacińskiej jako elitarny projekt polityczny

Elitarny model

narodu i państwa

Слайд 23Uzyskanie niepodległości: Latynoameryka w poszukiwaniu własnej formy rządów

Koncepcje S. Bolivara
Republika czy

monarchia?
Autorytarny republikanizm w epoce caudillismo (XIX w.)
Państwa oligarchiczne końca XIX i początku XX w.

Слайд 24Wielkie konflikty wewnętrzne XIX-wiecznej Ameryki Łacińskiej
Unitaryści vs. federaliści

Konserwatyści vs. liberałowie

Слайд 25Ingerencja obcych mocarstw w wewnętrzne sprawy państw latynoamerykańskich
Wsparcie brytyjskie dla procesu

uzyskiwania niepodległości państw AŁ na pocz. XIX w. (a wcześniej bezpośrednie interwencje w Amerykach)
Doktryna Monroe - USA wobec regionu i Europy
Brytyjskie wpływy gospodarcze do I wojny światowej
Niepodległość Kuby w wyniku wojny amerykańsko-hiszpańskiej
Kanał panamski
Interwencje USA na Karaibach i Ameryce Środkowej

Слайд 26Uwarunkowania sytuacji politycznej w państwach Ameryki Łacińskiej
Brak tradycji demokratycznych
Specyficzna kultura polityczna:

caudillismo, personalismo, klientelizm, paternalizm
Brak homogenizacji narodowej
Rola sił zbrojnych w sferze polityki
Gospodarka zależna od eksportu surowców i półproduktów

Слайд 27III. System gospodarczy Latynoameryki

Слайд 28Gospodarka w okresie postkolonialnym
System zbliżony do feudalnego, z dominacją latyfundiów, mało

efektywnie wykorzystywanych, w znikomej mierze produkujących na rynek wewnętrzny
Wiek XIX w historii gospodarczej Ameryki Łacińskiej zwykło się uważać za okres zdominowany przez górnictwo i eksport surowców (budżety państwowe zasilano poprzez system ceł eksportowych)

Слайд 29Uzależnienie od zagranicznych rynków finansowych
Coraz powszechniejszy pod koniec XIX wieku interwencjonizm

pociągał za sobą wydatki, którym nie odpowiadał poziom dochodów
Wszystkie państwa korzystały z zagranicznego finansowania długu publicznego. Jego główną formą była emisja obligacji skarbowych sprzedawanych na giełdach papierów wartościowych krajów wyżej rozwiniętych, przede wszystkim w Londynie

Слайд 30Uprzemysłowenie
Przed I w. ś. udział przemysłu w wytwarzaniu PKB wynosił

w Argentynie 16,6%; w Chile 14,5%; w Meksyku 12,3%; w Brazylii 12,1% i w Kolumbii 6,7%
Do 1928 roku udziały te wzrosły w Argentynie do 19,5%, utrzymały się na niezmienionym poziomie w Brazylii, nieco zmniejszyły w Meksyku (rewolucja) i Chile (spadek zainteresowania saletrą). Istotnego znaczenia nabrał natomiast przemysł w Urugwaju (15,6 %PKB) i Wenezueli (10,7%PKB)

Слайд 31Nacjonalizacje
Jedną z podstawowych form powstawania sektora publicznego były nacjonalizacje, przede

wszystkim własności kapitału zagranicznego.
Pierwsze nacjonalizacje miały miejsce w kolejnictwie: w l. 50. XX w. większość kolei znalazła się w rękach państw latynoamerykańskich.
Kolejne nacjonalizacje dotyczyły sektora wydobywczego:
sektora naftowego w Meksyku 1938-1939 i w Boliwii
rud żelaza w Brazylii w latach 40.,
cyny w Boliwii 1952,
całości sektora górniczego w Peru po 1968,
wydobycia miedzi w Chile ostatecznie przez rząd Salvadora Allende 1970-73
sektora górniczego w Wenezueli 1974-1978

Слайд 32Reformy rolne
W l. 30. XX w. w Meksyku (rozdzielono ok. 13%

ziem uprawnych), 1953 w Boliwii, po 1969 roku w Peru, w l. 1967-1973 w Chile (gdzie reformą objęto 40% ziem uprawnych)
Ziemie rozdzielano zazwyczaj pomiędzy dzierżawców i najemnych pracowników hacjend, pomijając najuboższe grupy ludności wiejskiej, chłopów małorolnych i robotników sezonowych. Zazwyczaj tworzono spółdzielnie (kooperatywy). W Peru natomiast wielkie majątki eksportowe nie zostały rozparcelowane, a poddane kontroli państwa.

Слайд 33Polityka substytucji importu (1960-1980)
W latach 50. XX w. państwa regionu realizują

koncepcję substytucji importu wypracowaną w ramach Komisji Gospodarczej Ameryki Łacińskiej i Karaibów ONZ (CEPAL): rozwój przemysłu narodowego (ochrony rynku wewnętrznego) oraz integracji wewnątrzregionalnej.

W początku lat 80. model ten przestał być funkcjonalny. Było to związane z przemianami zachodzącymi w gospodarce światowej oraz trudnościami adaptacyjnymi większości instytucji krajów latynoamerykańskich do nowych uwarunkowań globalnych. Ameryka Łacińska doznała załamania gospodarczego i kryzysu zadłużeniowego.

Слайд 34„stracona dekada” lat 80. XX w.
Narastające lawinowo zadłużenie, przy równoczesnym pogarszaniu

warunków zaciągania kredytów doprowadziło do wybuchu kryzysu zadłużeniowego w skali światowej. Zazwyczaj za jego początek przyjmuje się zawieszenie obsługi zadłużenia zagranicznego przez Meksyk w 1982 roku
Kryzys walutowy i następujące w ślad za nimi kryzys gospodarczy i destabilizacja rynku wewnętrznego wymusiły głębokie zmiany w funkcjonowaniu gospodarek regionu
Gospodarka nieformalna i narkobiznes

Слайд 35„konsensus waszyngtoński” l.90. XX w.
przywrócenie równowagi budżetowej poprzez:
redukcję dotacji i

subsydiów,
reformę podatkową polegającą na rozszerzeniu bazy podatkowej i zmniejszeniu krańcowej stopy opodatkowania,
urynkowienie stopy procentowej,
upłynnienie (w miarę możności tzn. w miarę ograniczenia procesów inflacyjnych) kursów walutowych,
liberalizację obrotów handlowych z zagranicą,
zniesienie ograniczeń dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych, przy równoczesnych szerokich gwarancjach dla własności prywatnej, w tym własności podmiotów zagranicznych,
prywatyzację i deregulację gospodarki

Слайд 36PKB w AŁ w 2006 wg siły nabywczej USD (mln $)

Слайд 37 IV. Ameryka Łacińska podczas zimnej wojny: populizm, dyktatura, rewolucja albo… populizm, rewolucja,

dyktatura

Слайд 38Hegemonizm USA na Półkuli Zachodniej po zakończeniu II wojny światowej
Państwa latynoskie

w ONZ
Współpraca wojskowa USA z krajami AŁ
Pakt z Rio 1947
„trzecia droga” Argentyny pod rządami Juana Perona
Wydarzenia gwatemalskie 1954


Слайд 39„Szkoła Ameryk” (International Military Education and Training)
W okresie zimnej wojny USA

przeszkoliły ok. 60 tys. żołnierzy z krajów zaprzyjaźnionych, w tym wielu amerykańskich i z Karaibów do walk w „konfliktach o małej intensywności” (oficjalnie program propagował „wartości amerykańskie”).
Większość oskarżonych o łamanie praw człowieka członków sił zbrojnych w krajach latynoamerykańskich była absolwentami tej szkoły…

Слайд 40Rewolucja kubańska 1959 i jej konsekwencje w AŁ
Socjalistyczny charakter przemian na

Kubie 1961: przełamanie geopolitycznego fatum na Półkuli Zachodniej
Kryzys karaibski 1962: świat na krawędzi wojny między Wschodem i Zachodem
Strategia kontynentalna Kuby wobec regionu latynoamerykańskiego („eksport rewolucji”)
Konflikty w Ameryce Centralnej (Gwatemala, Salwador, Nikaragua)

Слайд 41Dyktatury wojskowo-biurokratyczne w latach 60., 70. i 80. XX wieku
Doktryny Bezpieczeństwa

Narodowego i nowy profesjonalizm latynoamerykańskich armii jako alternatywa dla zagrożenia komunistycznego
Nacjonalistyczno-lewicowe dyktatury w Peru i Ekwadorze
Prawicowe dyktatury wojskowe w Brazylii, Argentynie, Urugwaju i Chile
Cywilne dyktatury w Paragwaju i Nikaragui

Слайд 42Dyktatury wojskowo-biurokratyczne w latach 60., 70. i 80. XX wieku

Слайд 43III fala demokratyzacji w AŁ
Powrót do rządów cywilnych i zasad demokracji

przedstawicielskiej w latach 80. i na początku lat 90.
Rozwiązanie konfliktów w Ameryce Centralnej
Liberalizacja gospodarek: konsensus waszyngtoński
Druga faza integracji w AŁ

Слайд 44V. System międzyamerykański

Слайд 45Pojęcie systemu międzyamerykańskiego
Historycznie ukształtowane zasady stosunków między państwami amerykańskimi;

struktura instytucjonalna zbudowana wokół OPA oraz płaszczyzna dialogu i współdziałania państw na półkuli zachodniej

Слайд 46Panamerykanizm

W stosunkach międzynarodowych można go zdefiniować jako idee i koncepcje

współdziałania oraz jednoczenia się Ameryk. W tym sensie jest to termin ponadczasowy.

Слайд 47Ruch panamerykański
Kategoria ta oznacza przejście do instytucjonalnej fazy realizowania projektów

panamerykańskich
1890 utworzenie pierwszej w świecie międzyrządowej organizacji regionalnej – Unii Republik Amerykańskich
Ówczesna struktura międzyamerykańska była luźna, mało sformalizowana, służyła głównie wymianie handlowej między USA i regionem AŁ

Слайд 48Ewolucja systemu międzyamerykańskiego
panamerykanizm
Ruch panamerykański przed II wojną światową
Budowa współczesnego systemu międzyamerykańskiego:

Pakt z Rio i OPA
Kryzys systemu podczas zimnej wojny i odnowa systemu w latach 90. XX wieku

Слайд 49Pakt z Rio 1947
Regionalny układ bezpieczeństwa o pomocy wzajemnej zawarty zgodnie

z Kartą NZ.
Spory wewnątrz regionu załatwiane pokojowymi środkami międzyamerykańskimi.
Rozciągnięcie strefy bezpieczeństwa Zachodniej Hemisfery także na Kanadę, Grenlandię, całe Karaiby.

Слайд 50Organizacja Państw Amerykańskich (OPA) 1948/1951
Przekształcona z Unii Republik Amerykańskich, organizacja regionalna,

w ramach systemu ONZ, obejmuje obecnie wszystkie kraje obu Ameryk (35), siedzibą jest Waszyngton.
zadania: zapewnianie pokoju i bezpieczeństwa, pokojowej drogi rozstrzygania sporów, organizowanie wspólnych działań w przypadku agresji, służenie rozwojowi gospodarczemu, społecznemu i kulturalnemu państw regionu.

Слайд 51Organizacja Państw Amerykańskich (OPA) 1948
Państwa latynoamerykańskie zainteresowane były najbardziej problemem pomocy

gospodarczej i rozwoju, natomiast USA dążyły do tego, aby system międzyamerykański stał się użytecznym narzędziem antykomunistycznym w zimnej wojnie.

Na przełomie lat 80. i 90. nastąpił silny trend emancypacji krajów Ameryki Łacińskiej spod kurateli Waszyngtonu. Także OPA stała się instytucją bardziej demokratyczną, mniej zdominowaną przez Stany Zjednoczone.

Слайд 52Kryzysy systemu międzyamerykańskiego
Problem kubański na pocz. lat 60.
Konflikty międzynarodowe (graniczne)
Wojna falklandzka

1982
Interwencje na rzecz demokracji

Слайд 53 VI. Procesy integracji ekonomicznej w Ameryce Łacińskiej

Слайд 54Model federacyjny integracji
Idea federacji latynoamerykańskiej Simona Bolivara
Powszechne w AŁ przekonanie o

wspólnocie istniejącej między republikami latynoamerykańskimi
model federacyjny nie ma szans na realizację na płaszczyźnie politycznej ze względu na przekonanie o niezbywalności suwerenności państw + prezydencki system rządów w AŁ i wielkie odległości geograficzne

Слайд 55Integracja w okresie zimnej wojny
Interesy obu Ameryk były często rozbieżne –

USA zależało na zahamowaniu zagrożenia komunistycznego, a Latynosom na kwestiach społeczno-gospodarczych (pomocy gospodarczej ze strony USA).
„Zamknięty regionalizm” służący polityce substytucji importu (ALALC, Pakt Andyjski).

Слайд 56ALALC/ALADI
Latynoamerykańskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu – 1960 (od 1980 ALADI – Stowarzyszenie

integracji Latynoamerykańskiej) – celem utworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej (Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Kolumbia, Meksyk, Paragwaj, Peru, Urugwaj, Wenezuela i Kuba od 1999)

Слайд 57Mercado Comun Centroamericano
1960 Traktat ogólny o integracji ekonomicznej i wolnym handlu,

oparty o zalecenia CEPAL: Gwatemala, Honduras, Kostaryka, Nikaragua, Salwador, potem także Panama.
do połowy lat 80. zerwana współpraca polityczna i proces integracji ekonomicznej wskutek „wojny futbolowej” i konfliktów w państwach tego regionu.

Слайд 58Pakt Andyjski
1969 – Chile (do 1976), Kolumbia, Peru, Ekwador, Boliwia, Wenezuela
Celem

– promocja rozwoju, ograniczenie zagranicznych inwestycji, wysokie zewnętrzne stawki celne dla państw spoza ugrupowania

Слайд 59II fala regionalizacji (lata 90. - współcześnie)
Regionalizm otwarty. Przekonanie, że państwo

nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich interesów i potrzeb, jak również nie jest to możliwe przez współpracę w wymiarze globalnym, ze względu na dzielące gospodarkę światową różnice.

Слайд 60NAFTA
1994 Układ o Wolnym Handlu Ameryki Północnej – USA, Kanada, Meksyk.


W

wyniku realizacji traktatu powstaje największy w świecie rynek (375 mln ludności, 6,5 bln dolarów rocznej produkcji). Idea poszerzenia NAFTA na kraje Ameryki Południowej i utworzenia docelowo wolnego rynku amerykańskiego (FTAA)

Слайд 61CAFTA
2004. Środkowoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu (Central American Free Trade

Agrement – CAFTA, określane także mianem CAFTA-DR z uwagi na udział Republiki Dominikany) - USA + Kostaryka, Salwador, Gwatemala, Honduras i Nikaragua oraz Republika Dominikany

Слайд 62Wspólnota Andyjska
1969 utworzono Grupę Andyjską.
1996 przekształcona we
Wspólnotę Andyjską, ugrupowanie mające na

celu utworzenie unii celnej i wspólnego rynku.
Obecnie: Kolumbia, Ekwador, Peru, Boliwia.

Слайд 63MERCOSUR, czyli Wspólny Rynek Południa, 1991. Historyczne porozumienie Brazylii i Argentyny

+ Paragwaj, Urugwaj (od 2012 także Wenezuela). Celem przyspieszenie procesu integracji gospodarczej, zacieśnianie współpracy i znoszenie barier handlowych. Największa i najsilniejsza strefa wolnego handlu w Ameryce Południowej.

Слайд 64APEC – ugrupowanie integracyjne nowego typu
1989 Asia-Pacific Economic Cooperation (Współpraca Gospodarcza

Regionu Azji i Pacyfiku) – idea współpracy transpacyficznej.
Model integracji OTWARTEJ. Znoszenie barier celnych między państwami członkowskimi.
Formuła uczestnictwa gospodarek, a nie państw (ze względu na problem państw chińskich).
Próba integracji państw o wielce zróżnicowanej wielkości i potencjale.
Obecnie 21 państw z Azji, Oceanii, Ameryki Północnej i Południowej.

Слайд 65Państwa należące do APEC

Слайд 66ALBA (jako anty-FTAA)
2004 Boliwariańska Alternatywa dla Ameryk (ALBA) – Wenezuela, Kuba,

Boliwia, Nikaragua, Ekwador.
ALBA powstała w odpowiedzi na inicjatywę Stanów Zjednoczonych – Strefę Wolnego Handlu Ameryk (FTAA). Podczas gdy FTAA odpowiada interesom kapitału transnarodowego i stara się osiągnąć całkowitą liberalizację, ALBA kładzie nacisk na walkę z biedą i wykluczeniem społecznym, i z tego powodu „reprezentuje interesy narodów latynoamerykańskich”. Oprócz walki z ubóstwem ALBA zajmuje się m.in. współpracą gospodarczą, energetyczną oraz obroną tożsamości narodowej .

Слайд 67VII. Ewolucja systemów politycznych państw latynoamerykańskich

Слайд 68Klasyfikacja systemów politycznych
Podział ze względu na typ reżimu politycznego – demokratyczne i

niedemokratyczne
Ze względu na zasady organizacji aparatu państwowego – system parlamentarno-gabinetowy, prezydencki, półprezydencki oraz ze względu na charakter instytucji głowy państwa - republiki i monarchie
Ze względu na strukturę terytorialną państwa – państwa unitarne i złożone

Слайд 69Kształtowanie się współczesnych systemów politycznych państw AŁ
Współczesne państwa iberoamerykańskie (za wyjątkiem

Kuby) to republiki o prezydenckim systemie rządów
W ujęciu historycznym można wymienić etapy:
Era caudillos
Państwo oligarchiczne
Państwo populistyczne
Socjalizm kubański
Państwo liberalno-demokratyczne

Слайд 70Specyfika latynoamerykańskiego prezydencjalizmu
system prezydencki ma wiele odmian,

różni się przede wszystkim:
a/ uprawnieniami przyznawanymi prezydentowi przez konstytucję
b/ rodzajem partii i systemu partyjnego

Слайд 71Specyfika latynoamerykańskiego prezydencjalizmu
Liczba partii wpływa na stosunki między parlamentem a prezydentem.

W silnie zfragmentaryzowanym wielopartyjnym systemie jedna partia rzadko zdobywa większość w parlamencie. W tej sytuacji prezydent ma utrudnione budowanie rządzącej koalicji. Nie jest to konieczne ale prezydencjalizm zwykle lepiej funkcjonuje gdy ma większościową partię w parlamencie.
Wpływ ma też stopień zdyscyplinowania. Zdyscyplinowane partie ułatwiają działanie prezydenta, ale ekstremalnie zdyscyplinowane, gdy stanowią mniejszość, mogą zakłócać relacje miedzy parlamentem i prezydentem.

Слайд 72Specyfika latynoamerykańskiego prezydencjalizmu
System prezydencki, miast przynieść silną, sprawną i efektywną egzekutywę,

która byłaby remedium na rozgadany i swarliwy parlamentaryzm, przyniósł efekt swoistej blokady systemu. W systemie tym, w którym separacja jest ideą podstawową, współdziałanie władz ustępuje miejsca wzajemnej kontroli. Rozdzielone władze są więc wobec siebie „nieufne” podejmując w pierwszym rzędzie środki kontrolne, hamujące.

Слайд 73Dyskusja o przyszłym kształcie ustrojowym państw AŁ
Poszerzanie swobód obywatelskich i wzmacnianie

różnych instytucji partycypacji obywatelskiej. Trend w kierunku istotnego poszerzania przestrzeni demokratycznej jest widoczny. Szereg gwarancji formalnych pozwalających na wykorzystywanie w praktyce np. bezpośredniej partycypacji obywatelskiej, takiej jak referenda.
Również w zakresie praw wyborczych; nowe ustawy wyborcze. Demokratyczne wybory obecnie standardem w Ameryce Łacińskiej.

Слайд 74VIII. Latynoska kultura polityczna

Слайд 75Przez kulturę polityczną rozumiemy całokształt indywidualnych postaw politycznych członków danego społeczeństwa.

Postawy te są wyrazem uznawanych wartości, odnoszących się przede wszystkim do systemu władzy państwowej. Od kultury politycznej danego społeczeństwa zależy stopień i charakter jego zaangażowania w politykę, gdyż to właśnie kultura polityczna reguluje stosunki między rządzącymi a rządzonymi.

Слайд 76Czynniki kształtujące kulturę polityczną Latynoameryki
Dziedzictwo euroromańskie

Oddziaływanie USA

Dziedzictwo miejscowe

Слайд 77Dziedzictwo euroromańskie
Charakter i struktura prawa, należącego do rodziny prawa rzymskiego, w

czasach nowożytnych zdominowanego przez myśl i praktykę francuską. Założenie przewagi prawa pisanego nad zwyczajami

Gromadzenie władzy w rękach jednostki (prezydenta) spadkiem po europejskich monarchiach absolutnych powiększonym o spuściznę imperiów Azteków i Inków

Слайд 78Oddziaływanie USA
Antymonarchizm i wspieranie ustroju republikańskiego i, od pewnego czasu, demokratycznego
Federalny

model państwa jako zaprzeczenie tezy o konieczności absolutnej monarchii w wielkich państwach (w AŁ 4 państwa federalne: Brazylia, Argentyna, Meksyk, Wenezuela)
System prezydencki
Konstytucja pisana (wraz z habeas corpus)

Слайд 79Dziedzictwo miejscowe
Państwa powstałe
a/ na terenach gdzie były dobrze

rozwinięte państwowości prekolumbijskie i
b/ na obszarach słabo zaludnionych
Okres kolonii: wicekrólowie reprezentujący monarchę, sprawujący władzę wykonawczą oraz kolegialne audiencias, ayuntamientos i cabildos (rady miejskie, które potem stały się gł. ośrodkami walki o niepodległość – jedyne niekościelne struktury)

Слайд 80Klientelizm
Mechanizm powiązań społecznych występujący między dwoma podmiotami (patron – klient), z

których każdy posiada odmienny status socjoekonomiczny i dysponuje nierównymi szansami co do wywierania wpływu politycznego.
Uznanie, że każdy jest czyimś klientem.

Слайд 81Caudillismo
Autorytarny sposób rządzenia charakterystyczny dla AŁ. Charyzmatyczna władza hombre fuerte

– silnego człowieka.

Swoisty kult wodzostwa związany ze szczególną rolą armii w życiu państw latynoamerykańskich.

Konsekwencja konfliktów wewnątrzpaństwowych, które regularnie wstrząsały kontynentem amerykańskim od czasów upadku hiszpańskiego imperium kolonialnego

Tradycja iberyjska ukształtowana w okresie rekonkwisty

Слайд 82Rola armii w dziejach politycznych państw Ameryki Łacińskiej
Cechy latynoamerykańskich armii: solidarność

i korporacyjność kadry, „zacofanie” poborowych, stosunkowo duże możliwości techniczne i organizacyjne widoczne na tle niedorozwoju ekonomicznego krajów

Слайд 83Rządy faktyczne
Sprawowanie władzy w państwie przez osoby nie mogące zalegalizować

swego najwyższego kierownictwa w wyborach powszechnych. Występują wtedy gdy wraz z nimi przestają normalnie funkcjonować przedstawicielskie organy państwa. Powstawały najczęściej w sytuacji kryzysu politycznego, zapobiegały rewolucyjnej zmianie ustroju.

Слайд 84W okresie 1930-1979 rządy de facto średnio sprawowały władzę przez 10

lat w krajach AŁ, przeciętnie od 2 do 3 razy w każdym kraju, średnio przez okres niemal 4 lat. W państwach o najdłuższych okresach władzy de facto (Braz, Panama, Kol, Wene) istniały namiastki parlamentów i odbywały się różne głosowania powszechne.

Слайд 85Kultura polityczna AŁ Katarzyna Krzywicka
K. p. AŁ jako złożona synteza tradycji europejskich,

północnoamerykańskich, kreolskich i autonomicznych. Hybrydalny charakter współczesnych systemów politycznych, w większości wykazujących cechy demokracji nieskonsolidowanych (oryginalne syntezy demokracji i autorytaryzmu).

Слайд 86IX. Ubóstwo i nierówności społeczne w Ameryce Łacińskiej

Слайд 87Czy większość Latynosów żyje w biedzie? Czy jest to obszar o wielkich

nierównościach społecznych? Czy istnieje zależność między skalą ubóstwa a stabilnością/demokratycznym charakterem systemu politycznego?

Слайд 88Wskaźniki ubóstwa i nędzy w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach w

latach 1990-2005 (w procentach).

Źródło: Comisión Económica para Amèrica Latina y el Caribe – CEPAL

Слайд 90Kraje AŁ o najwyższym wskaźniku HDI

Слайд 91Kraje AŁ o najniższym wskaźniku HDI

Слайд 92Inne problemy społeczne
Malejący wskaźnik niedożywienia dzieci (zagrożonych jest ok. 18%

dzieci)
Spadek analfabetyzmu (Urugwaj, Kuba, Argentyna ok. 2%... ale Gwatemala 28%, Nikaragua 31%, Haiti 45%)
Wzrost liczby ludności będącej nosicielem HIV, szczególnie w subregionie Karaibów

Слайд 93XI. Brazylia – wschodzące mocarstwo i Meksyk – między NAFTA a Ameryką

Łacińską

Слайд 94Historia polityczna Brazylii
Do 1822-1889 monarchia konstytucyjna/niewolnictwo do 1888.
Przełom XIX i XX

w. – tzw. republika oligarchiczna, system oparty na dominacji plantatorów kawy z południowych stanów, klientelizm, personalizm kultury politycznej, federalizm struktury administracyjnej.
1937 konstytucja tzw. Estado Nuevo podczas rządów Getulio Vargasa: korporacjonizm, interwencjonizm państwa w gospodarce, populizm, centralizm, zwiększenie uprawnień prezydenta, przyznanie prawa wyborczego kobietom.

Слайд 95Historia polityczna Brazylii
1960-64 rządy prezydenta Joao Goularta: reformy społeczne i polityczne

(reforma rolna, zamiar przyznania praw wyborczych dla analfabetów) wywołują opór burżuazji, latyfundystów i wyższych oficerów armii
1964-84 autorytarno-biurokratyczne rządy wojskowych, aspiracje mocarstwowe, system dwupartyjny z ograniczoną rolą opozycji

Слайд 96Historia polityczna Brazylii
1993 reformy społeczno-gospodarcze (Plan Real)
1995 prezydent F. Cardoso

przeforsował poprawki do konstytucji pozwalające na liberalizację gospodarki, prywatyzację i reelekcję prezydenta, co umożliwiło mu 1998 wybór na kolejną kadencję.
Skutki kryzysu globalnego systemu finansowego w końcu 1998. Brazylia uzyskała ponad 40 mld dol. pomocy.
W polityce zagr. w latach 90. XX w. priorytetem stała się integracja z Argentyną, Paragwajem i Urugwajem w ramach ugrupowania Wspólny Rynek Południa (Mercosur).

Слайд 97Konstytucja z 1988 r. ze zmianami 1993 i 1997
Brazylia jest republiką

związkową, z prezydentem, wybieranym w wyborach powszechnych na 4-letnią kadencję (z prawem do jednej bezpośredniej reelekcji), jako głową państwa i szefem rządu. Prezydent jest także zwierzchnikiem sił zbrojnych oraz przewodniczącym Rady Republiki i Rady Obrony Narodowej. Mianuje ministrów, posiada inicjatywę legislacyjną, może wetować częściowo lub całkowicie projekty ustaw.

Слайд 98Konstytucja z 1988 r. ze zmianami 1993 i 1997
Władzę ustawodawczą sprawuje 2-izbowy

Kongres Narodowy:
513-osobowa Izba Deputowanych wybierana wg ordynacji proporcjonalnej na kadencję 4-letnią, liczba deputowanych jest proporcjonalna do liczby mieszkańców (każdy stan nie może mieć mniej niż 8 i więcej niż 70 deputowanych).
Wybory do Senatu odbywają się w systemie większościowym, Senat jest reprezentacją stanów i Dystryktu Federalnego, z których każdy wybiera 3 senatorów na 8-letnią kadencję (co 4 lata odnawiana jest na przemian 1/3 lub 2/3 składu). Przewodniczący Senatu jest zarazem przewodniczącym Kongresu Narodowego.

Слайд 99 Rządy Luli
2003-2011 prezydentem był Ignacio Lula

da Silva z lewicowej Partii Pracujących, który deklarował się jako przeciwnik neoliberalizmu i sympatyk ruchów antyglobalizacyjnych, ale jako prezydent zobowiązał się do przestrzegania podjętych przez Brazylię zobowiązań międzynarodowych. Uruchomiono programy publiczne w celu aktywizacji najbiedniejszych.

Слайд 100Historia polityczna Meksyku
W 1810 r. narodziny niepodległego Meksyku. Sto lat

później kolejna rewolucja (1910-1917) doprowadziła do obalenia długoletnich, autorytarnych rządów gen. Porfirio Díaza, tzw. Porfiriatu (1877-1910), umożliwiając przeprowadzenie pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych i prezydenckich w 1911 r., tworząc jednocześnie podstawy współczesnego systemu politycznego Stanów Zjednoczonych Meksyku.

Слайд 101Meksykańska tożsamość
Malintzin/Malinche
Virgen de Guadalupe

Слайд 102Rewolucja meksykańska (1910-1917) i rządy PRI (do 2000)
Tierra y libertad

Ziemia i Wolność

Слайд 103Historia polityczna Meksyku
Specyficznym narzędziem, mającym ugruntować porewolucyjny system polityczny Meksyku,

stała się partia rządząca (początkowo nazwana Narodową Partią Rewolucyjną - PNR, w 1946 roku przemianowana na Partię Rewolucyjno-Instytucjonalną – PRI), składająca się czterech sektorów: robotniczego, chłopskiego, wojskowego i ludowego (warstw średnich). Z założenia miała to być organizacja ponadklasowa, zrzeszająca „cały lud meksykański”. Partia Rewolucyjno-Instytucjonalna zdominowała przez dziesięciolecia życie polityczne w Meksyku. Prezydentami zostawali wyłącznie jej członkowie. Szefów państwa dobierała i „typowała” nieliczna grupa wyższych urzędników PRI.

Слайд 104Historia polityczna Meksyku
Przeorientowano także meksykańską politykę zagraniczną, która stała się

mniej „trzecioświatowa”. Najważniejszym faktem w tym względzie było przystąpienie Meksyku 1 stycznia 1994 r. do Północnoamerykańskiej Strefy Wolnego Handlu (NAFTA) – Meksyk, wraz ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą, stał się częścią potężnego integracyjnego porozumienia gospodarczego.
Tego samego dnia w ubogim stanie Chiapas w południowo–wschodniej części kraju wybuchło dobrze przygotowane powstanie indiańskich chłopów, domagających się od władz reform społecznych i przywrócenia swych praw.

Слайд 105Historia polityczna Meksyku
W latach 80. porzucono strategię substytucji importu i

interwencjonizmu państwowego na rzecz gospodarki rynkowej oraz dozwolono kapitałowi zagranicznemu na posiadanie większościowych udziałów w niektórych gałęziach gospodarki. Zliberalizowano handel zagraniczny, rozpoczęto prywatyzację i stopniową redukcję potężnego sektora państwowego w gospodarce.
Zmiany te przyspieszone zostały podczas kadencji prezydenta Carlosa Salinasa de Gortari (1988-1994). Nastąpiło wtedy całkowite urynkowienie gospodarki, reformy objęły też sferę systemu politycznego. Znacznie osłabiona została pozycja PRI.

Слайд 106Historia polityczna Meksyku
w 2000 roku PRI zrezygnowała z tradycyjnego wyznaczania

następcy ustępującej głowy państwa i przeprowadziła w tym celu wewnętrzne wybory. Tym razem wyborcy jednak odrzucili kandydata PRI i w czerwcu 2000 roku zwyciężył polityk z opozycyjnej centroprawicowej Partii Akcji Narodowej – Vicente Fox Quesada (2000-2006). W ten sposób dobiegł końca siedemdziesięciojednoletni okres sprawowania władzy w Meksyku przez jedno ugrupowanie polityczne – spadkobierczynię tradycji Rewolucji Meksykańskiej: Partię Rewolucyjno – Instytucjonalną. W 2006 roku w wyborach prezydenckich zwyciężył kolejny polityk Partii Akcji Narodowej – Felipe Calderón.

Слайд 107Narkobiznes
W 2010 roku w Meksyku dokonano ponad
34 tysiące zabójstw i

1200 porwań

Слайд 108XII. Kolumbia - między wojną a pokojem i Peru – biedny kraj

o bogatej historii

Слайд 109 Kolumbia - władze

nie kontrolowały do niedawna ok. 40% terytorium



Kolor zielony i odcienie – obszar wpływu FARC i ELN, lewicowych ugrupowań partyzanckich, dążących do przejęcia władzy w Kolumbii

Слайд 110Historia polityczna Peru
Wicekrólestwo Peru jako bastion rojalistów w okresie walk

o niepodległość Hispanoameryki na pocz. XIX w.
Pierwsze stulecie Republiki Peru – państwo oligarchiczne
1968-1980 u władzy nacjonalistyczno-lewicowa junta wojskowa
Lata 80. XX w. – wojna domowa z maoistowskim ugrupowaniem zbrojnym Sendero Luminoso
Lata 90. kontrowersyjna prezydentura Alberto Fujimoriego: neoliberalizm gospodarczy i zdławienie SL.

Слайд 111Historia polityczna Peru
Po ponad 450 latach od podboju przez hiszpańskich

konkwistadorów, Peru jest nadal krajem, w którym nie zakończył się proces homogenizacji narodowej. Nie można też mówić o pełnej integracji gospodarczej państwa, zarówno w aspekcie geograficznym, jak i społecznym. Specyfika niejednolitego podłoża kulturowego, językowego i etnicznego ciągle odgrywa znaczną rolę w kształtowaniu życia społecznego i politycznego.

Слайд 112XIII. Ameryka Łacińska wobec wyzwań globalizacji

Слайд 113Ameryka Łacińska na początku XXI wieku
Zmiany o charakterze ideologicznym, instytucjonalnym i

technologicznym: globalizacja i jej wpływ na stosunki gospodarcze, polit., społ. i kulturowe.
Dwa zjawiska: a/ nowa koncepcja rozwoju gospodarczego (liberalizacja gosp.) i b/ reformy instytucjonalne w sferze życia politycznego (demokratyzacja)

Слайд 114Demokratyzacja od połowy lat 80.
konsolidacja demokratycznej formy rządów
zmniejszenie wpływu armii


spadek zaufania do tradycyjnych partii politycznych.
mobilizacji grup społecznych pozostających dotychczas na marginesie
nowe formy wyrażania opinii społecznej i nowe podmioty życia politycznego (ruchy kobiece, indiańskie, reprezentujące ubogich, organizacje pozarządowe) – trudno jednak mówić o społeczeństwie obywatelskim w AŁ.

Слайд 115A.Ł. Wobec globalizacji
Początek lat 90. XX w. wprowadzenie zasad gospodarki neoliberalnej,

głównym partnerem gospodarczym państw regionu pozostają USA, następnie UE i kraje Azji Wsch. Przejawem integracji A Ł ze światowym systemem gosp. są procesy prywatyzacji obszarów gospodarki tradycyjnie należących do państwa oraz zawieranie umów o wolnym handlu. Następuje także integracja regionalna.

Слайд 116Zagraniczne inwestycje kapitałowe
Lokowane głównie z przemyśle wydobywczym, telekomunikacyjnym i energetycznym. Ze

względu na niskie koszty pracy przenoszone są usługi (offshoring). Offshoring oznacza przeniesienie produkcji dóbr i usług poza granice kraju, a następnie ich import z powrotem.

Слайд 117Przekazy pieniężne
W 2004 kwota przekazów napływających do regionu od emigrantów pracujących

za granicą wynosiła w przybliżeniu 45 mld USD, co jest porównywalne z wysokością zagranicznych inwestycji bezpośrednich.

Слайд 118Skutki globalizacji w AŁ
Podstawowym założeniem strategii ekonomicznej jest przekonanie, że głównym

czynnikiem finansowania rozwoju i procesów modernizacji są inwestycje kapitałowe podmiotów transnarodowych i zagraniczne inwestycje bezpośrednie. Zwiększa to jednak wrażliwość gospodarek na szoki finansowe (kryzys meksykański 1994-95) i argentyński (2001-02)

Слайд 119Skutki globalizacji w AŁ
Odejście od protekcjonizmu celnego
subsydiowania gospodarki,
uwolnienie cen,


redukcja wydatków na cele społeczne,
upadek wielu małych i średnich firm –

strategia otwarcia okupiona została wielkimi kosztami społecznymi. Postępuje natomiast koncentracja kapitału w rękach nielicznych (w 1990 10% najbogatszych miało dochody 27 razy większe niż 40% najuboższej części społeczeństwa)

Слайд 120Podstawowe problemy wpływające na marginalizację AŁ w systemie międzynarodowym
Bezrobocie (powyżej 10%)
Ubóstwo

(średnio ok. 40%). Państwami o najwyższych wskaźnikach skrajnego ubóstwa są Boliwia, Gwatemala, Haiti, Honduras (77%), Nikaragua, Paragwaj, najniższe wskaźniki w Chile, Kostaryce i Urugwaju (15%).
Nierówność społeczna

Слайд 121Prawa człowieka
Freedom House wyodrębniła w 2005 trzy grupy państw ze względu

na przestrzeganie praw politycznych i swobód obywatelskich.
większość państw AŁ uznano za całkowicie wolne
państwa ograniczające wolność to Boliwia, Ekwador, Gwatemala, Honduras, Kolumbia, Nikaragua, Paragwaj, Trynidad i Tobago, Wenezuela
państwa łamiące wolność: Haiti, Kuba.

Слайд 122Sytuacja polityczna w Ameryce Łacińskiej na początku XXI wieku
Hugo Chavez

Lula da Silva Michelle Bachelet
(Wenezuela) (Brazylia) (Chile)

Слайд 123Pokojowe rozwiązanie konfliktów w Nikaragui (1990), Salwadorze (1992), Gwatemali (1996).
Umocnienie związków

ekonomicznych Meksyku ze Stanami Zjednoczonymi (przystąpienie do NAFTA 1994).
Aspiracje Brazylii do przewodnictwa ekonomicznego w Ameryce Południowej (Mercosur 1991).

Слайд 124„Energetyczna” ofensywa polityczna Wenezueli pod rządami Hugo Chaveza (od 1999 roku).

Konflikt USA-Wenezuela o przywództwo ideowe i gospodarcze w regionie.
Wzrost tendencji „antyimperialistycznych”, lewicowych i populistycznych w AŁ na początku XXI wieku: rządy lewicowo-populistyczne w Wenezueli, Boliwii, Ekwadorze; utrzymanie się rządów komunistów na Kubie; rządy centro-lewicowe w Brazylii, Argentynie, Urugwaju, Nikaragui, Chile.

Похожие презентации

Объединение Германии 864
Первые государства на территории Восточной Европы 508
Научные центры и ученые социалистического Ленинграда 483
Казачество. Подразделения (по месту расселения) 314
Московская битва в 1941 году 338
Україна в роки національної революції (1917-1921 рр.) 847

Обратная связь

Если не удалось найти и скачать презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое ThePresentation.ru?

Это сайт презентаций, докладов, проектов, шаблонов в формате PowerPoint. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами с другими пользователями.

Для правообладателей

Яндекс.Метрика