Слайд 2Жердің ішкі құрлысы.
Жер бетінен оның ядросының ортасына дейінгі орташа радиусы 6371
км.
Зерттеу барысында жер қыртысының бар болғаны 15 км - ге дейінгі тереңдігі бұрғыланып, оны құрайтын нақты үлгілері алынған.
Слайд 3Жердің ең беткі қатты қабығы – жер қыртысы деп аталады.
Слайд 5Жердің келесі қабаты – мантия.
Мантия ( грекше – жамылғы деген мағнаны
білдіреді).
Ол жер қыртысынан жұқа Мохоровичич арқылы бөлініп жатыр, оны 1909 жылы югославиялық сейсмолог А. Мохоровичич анықтаған.
Мантия жоғарғы және төменгі болып екіге бөлінеді.
Слайд 6Мантия жоғарғы ( 900 км – ге дейін ),
Мантия төменгі (
900 – 2900 км).
Мантия жер көлемінің 83% - ын,
Мантияның жалпы салмағының 67% - ын құрайды.
Слайд 7Жоғарғы мантияның 250 – 300 км тереңдігінде қаттылығы мен беріктігі төмендеу,
оны астеносфера деп атайды.Оны құрайтын жыныстар онша тығыз емес, тұтқыр әрі майысқақ болып келеді: сол себепті жер қыртысында болатын қозғалыстарды магматизм мен метаморфизм құбылыстарын күшейтеді.
Слайд 8Мантиядан төмендегі, 2900 – ден 6371км аралығында орналасқан.
Жердің ішкі өзегін ядро
деп атайды.
Құрлымы жағынан ядро екі бөліктен тұрады.
Слайд 9Ядроның құрамы мен қасиеттері түрліше болады.
Жер қабатарының жіктелуі – ұзақ геологиялық
уақыт аралығында біртіндеп күшті қызуы мен балқуы нәтижесінде жүреді, неғұрлым ауыр элементтер ( темір, никель және т.б. ) төмен шөгіп, ядроны құрады, ал жеңіл элементтер ( кремний, алюминий т.б.) қалқып шығып, жер қыртысын түзді.
Балқу нәтижесінде бөлініп шыққан газдар мен булар атмосфера мен гидросфераның негізін құрайды.
Слайд 10Тау жыныстары және минералдар.
Жер қыртысын құрайтын әртүрлі агрегаттық күйдегі минералдар жиынтығының
тұрақты құрамын тау жыныстары деп атайды.
Табиғатта минералдардың 3000 – нан астам түрлері бар.Кең тарағандар: силикаттар, тотықтар, сулы тотықтар, сульфидттер, фосфаттар, жіне корбонаттар.
Слайд 12Магмалық тау жыныстары магманың мантиядан жарықтар арқылы жоғарғы көтерліп, қатуынан пайда
болады.
Тереңдікте қалып қойған бөлігі интрузивтік жыныстар, ал лава түрінде жер бетіне шыққан эффузивті жыныстар деп атайды.
Слайд 13Шөгінді жыныстар.
Жер қыртысының массасының 10% - ға жуығын құрап, жер бетінің
75% алып жатыр.
Шөгінді жыныстар физикалық, химиялық және биологиялық үгілу нәтижесінде пайда болады.