- Главная
- Разное
- Дизайн
- Бизнес и предпринимательство
- Аналитика
- Образование
- Развлечения
- Красота и здоровье
- Финансы
- Государство
- Путешествия
- Спорт
- Недвижимость
- Армия
- Графика
- Культурология
- Еда и кулинария
- Лингвистика
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Маркетинг
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Биопотенциалдар. Тыныштық күй және әсер потенциалы презентация
Содержание
- 1. Биопотенциалдар. Тыныштық күй және әсер потенциалы
- 2. Потенциалдар айырымы – бұл әр
- 3. Тірі ағза жасушаларында, ұлпаларында пайда болатын потенциал айырмасын – биоэлектрлік потенциал д.а.
- 4. Тірі ағзада биоэлектрлік потенциалдардың пайда болуы жасуша
- 5. Медицинада электр өрісін зерттеуде ұлпалар мен мүшелердің
- 6. Ерітінділерде пайда болатын потенциалдар: электронды ионды
- 7. Электронды типтегі потенциалдар – еркін электрондардың,
- 9. Диффузия құбылысында пайда болатын, араласатын ерітінділерді аламыз. Концентрациясы көптен азға қарай жүреді
- 10. Фаза (күй, екі түрлі) аралық потенциалдар араласпайтын екі сұйықтың шекарасында пайда болады.
- 11. Ағзада тіркелетін биопотенциалдар – мембраналық потенциал.
- 12. Осыған байланысты мембрананың сыртқы және ішкі
- 13. Мембраналық потенциал Тыныштық күй (қозғалыс жоқ кезде пайда болады) Әрекет болып екіге бөлінеді
- 14. Жасушаның беттік (сыртқы) мембранасының өткізгіштігі түрлі иондар
- 15. Мембрананың сыртқы және ішкі жағы (моделдік жүйесі)
- 16. Иондар үшін тепе-теңдік
- 17. Мұндағы R – универсаль газ тұрақтысы,
- 18. Потенциалдың мембраналық теориясының
- 19. Тірі жасушаларда калий иондары жасуша аралық сұйықтарға
- 20. ТКП-ның болуына және иондары себеп болады. Бұл иондар ағынының қосындылық тығыздығы:
- 21. Гольдман-Ходжкин-Катц теңдеуі
- 22. Иондар өтімділігі ағзаның күйіне байланысты болады. ТК-гі
- 23. ТКП-на тек ғана K және Na иондары ғана үлестерін қосады. Мысалы, 30 град.С-ғы потенциал шамасы:
- 24. Гольдман-Ходжкин-Катц формуласымен есептелінген тыныштық күй
- 25. Нернст және Гольдман теңдеулерінде иондардың мембрана арқылы
- 26. Мұндағы m – мембрана арқылы иондық насоспен
- 27. мембраналық потенциалды құруда калий концентрациясы градиентінің
- 28. Жасушадағы биоэнергетикалық процесстердің және
- 31. Мембраналық биопотенциалдарды зерттеу: 1.Микроэлектрод әдісімен жасушаішілік
- 32. Биопотенциалды өлшеу микроэлектрод әдісі
- 33. Әрекет потенциал Қозу жағдайында жасуша мен қоршаған
- 35. ӘП конденсатордың зарядталуы мен
- 36. 1 сурет . Әрекет потенциалды зерттеу
- 37. Нерв талшықтарында және қаңқа бұлшық еттерінде
- 38. Әрекет потенциалдың негізгі қасиеттері: Деполяризация потенциалының табалдырық
- 39. 1 сурет . Әрекет потенциалды зерттеу
- 40. Рефрактерлік период, әрекет потенциалдың пайда болу
- 41. Қозу кезінде натрий иондары үшін мембрананың өтімділігі
- 42. ӘП бірнеше фазадан тұрады: потенциал оң бағытқа
- 43. Деполяризация қисығы нолдік сызықтан өтіп, мембраналық потенциал
- 44. Нерв талшықтарында әрекет потенциалдың реполяризация кезеңінде «іздік»
- 45. Қозу үрдісі ӘП және
- 46. Жергілікті жауап 2. Деполяризация.
- 48. Мембрана қозуы Ходжкин -Хаксли теңдеуімен сипатталады.
- 49. ӘП-дың маңызды қасиетінің бірі олардың нерв талшықтары бойымен таралуы.
- 50. Нерв жасушасы – нейрон – жасуша денесінен
- 51. Нейронның құрылымы Нейрондар — нерв
- 52. Нейронның құрылымы
- 53. Нейрон денесінің диаметрі 4-5 –ден 135
- 54. Нерв жасушасы денесінен нерв импульсы ұзын
- 56. Синапс Аксон
- 57. Тірі ағзаларда эл.нерв импульстары нәтижесінде (ӘП)- ақпарат
- 58. Аксондар миелинді қабықшамен қапталады.
- 59. Нерв талшықтарымен импульстың таралуы нерв талшықтарының құрылымымен
- 61. Олай болса, нерв талшықтары миелинді (майлы қабықты)
- 62. Миелинді нерв талшықтарында қозу үрдісі тек Ранвье
- 63. Миелинді нерв талшықтарымен нерв импульсының таралу механизмі
- 64. Миелинсіз нерв талшықтарында тығыз майлы
- 65. Миелинсіз нерв талшықтарымен импульстың таралу механизмі
- 66. Нерв талшығы бойымен қозудың таралуы механизмі
- 67. Әдебиеттер: 1. Арызханов Б.,Биологиялық физика,1990 ж.
- 68. Бақылау сұрақтары (кері байланыс): 1.Тыныштық потенциалының пайда
Потенциалдар айырымы – бұл әр түрлі таңбадағы электр зарядтарының кеңістіктік бөлінуі болып табылады.
Слайд 2
Потенциалдар айырымы – бұл әр түрлі таңбадағы электр зарядтарының кеңістіктік бөлінуі
болып табылады.
Слайд 3Тірі ағза жасушаларында, ұлпаларында пайда болатын потенциал айырмасын – биоэлектрлік потенциал
д.а.
Слайд 4Тірі ағзада биоэлектрлік потенциалдардың пайда болуы жасуша мембранасында әр түрлі физика
- химиялық градиенттердің болуына байланысты.
Слайд 5Медицинада электр өрісін зерттеуде ұлпалар мен мүшелердің биопотенциалдарын тіркеуге негізделінген диагностикалық
әдістер: электрокардиография, электроэнцефалография, электромиография.
Слайд 7Электронды типтегі потенциалдар – еркін электрондардың,
Ион типтегі потенциалдар – иондардың
болуынан пайда болады.
Слайд 9Диффузия құбылысында пайда болатын, араласатын ерітінділерді аламыз. Концентрациясы көптен азға қарай
жүреді
Слайд 10 Фаза (күй, екі түрлі) аралық потенциалдар араласпайтын екі сұйықтың шекарасында
пайда болады.
Слайд 12 Осыған байланысты мембрананың сыртқы және ішкі беттеріндегі потенциалдар айырымын -
мембраналық потенциал д. а.
Слайд 13Мембраналық потенциал
Тыныштық күй (қозғалыс жоқ кезде пайда болады)
Әрекет болып екіге бөлінеді
Слайд 14Жасушаның беттік (сыртқы) мембранасының өткізгіштігі түрлі иондар үшін бірдей емес (таңдайды)
Мембрананың
екі жағындағы белгілі бір иондардың концентрациясы әртүрлі
Аталған екі фактордың нәтижесінде жасушадағы цитоплазма мен қоршаған орта арасында потенциалдар айырымы пайда болады, оны тыныштық күй потенциалы (ТКП) д.а.
Слайд 17Мұндағы R – универсаль газ тұрақтысы,
Т- абсолютті температура,
F
– Фарадей саны,
[С2] және [С1] - мембрананың екі жақ шетіндегі иондар концентрациясы
Z- ион заряды .
[С2] және [С1] - мембрананың екі жақ шетіндегі иондар концентрациясы
Z- ион заряды .
Слайд 18
Потенциалдың мембраналық теориясының негізін қалаушы 1902 жылы Бернштейн болды. Яғни
калий иондарының өту диффузиясымен түсіндіріледі.
Слайд 19Тірі жасушаларда калий иондары жасуша аралық сұйықтарға қарағанда біраз есе көп.
Нернст теңдеуімен есептелінген потенциалдар айырымы тәжірибеде жасалынған өлшеу нәтижелеріне біршама жуық .
Слайд 22Иондар өтімділігі ағзаның күйіне байланысты болады. ТК-гі физиологиялық шарттарға байланысты түрлі
иондардың өтімділік коэффициенттерінің қатынастары төмендегідей:
Слайд 23ТКП-на тек ғана K және Na иондары ғана үлестерін қосады. Мысалы,
30 град.С-ғы потенциал шамасы:
Слайд 24 Гольдман-Ходжкин-Катц формуласымен есептелінген тыныштық күй потенциалы
60мВ болды.
Гольдман теңдеуімен есептелінген мембраналық потенциал мәні Нернст теңдеуімен есептелінген потенциалдан біршама аз.
Гольдман теңдеуімен есептелінген мембраналық потенциал мәні Нернст теңдеуімен есептелінген потенциалдан біршама аз.
Слайд 25Нернст және Гольдман теңдеулерінде иондардың мембрана арқылы активті тасмалдануы ескерілмеген. Мембраналық
потенциалды есептеуде электрогендік иондық насостың жұмысы есебімен 1972 ж. Томас теңдеуі алынды:
Слайд 26Мұндағы m – мембрана арқылы иондық насоспен тартылған натрий иондары мөлшерінің
калий иондарының мөлшеріне қатынасын көрсетеді.
Слайд 27мембраналық потенциалды құруда калий
концентрациясы градиентінің енгізілуін
күшейтеді.
Сондықтан Томас теңдеуімен есептелінген
мембраналық потенциалдың мәні Гольдман теңдеуі бойынша есептелінген потенциалдан үлкен және оның мәні ұсақ жасуша үшін жүргізілген тәжірибе мәніне жуық.
Слайд 28Жасушадағы биоэнергетикалық процесстердің және насосының
жұмысының бұзылуы потенциалдың азаюуына ықпал етеді. Мұндай жағдайда мембраналық потенциал Гольдман теңдеуімен сипатталады.
Слайд 31Мембраналық биопотенциалдарды зерттеу:
1.Микроэлектрод әдісімен жасушаішілік потенциалды өлшеу.
2. Биопотенциалды күшейткіш
3.
Зерттеу объектісі ретінде ірі жасушалы калмар аксоны алынады
4. Калмар аксонына микроэлектрод салынады.
5. Шыны микроэлектрод өте жіңішке ұштары бар микропипеткадан тұрады.
4. Калмар аксонына микроэлектрод салынады.
5. Шыны микроэлектрод өте жіңішке ұштары бар микропипеткадан тұрады.
Слайд 33Әрекет потенциал
Қозу жағдайында жасуша мен қоршаған орта арасындағы потенциал айырымы өзгереді.
Осы кезде ӘП пайда болады.
Слайд 35
ӘП конденсатордың зарядталуы мен разрядталуы кезіндегі апериодтық (периодтық емес)
үрдістер тәріздес болады.
Слайд 37 Нерв талшықтарында және қаңқа бұлшық еттерінде әрекет потенциалдың ұзақтығы 1
мс шамасында болады. (жүрек бұлшық еттерінде 300 мс шамасындай). Қозу аяқталғаннан кейін де 1-3 мс мембранада қалдық құбылыстар байқалады, яғни мембрананың рефрактерлік кезеңі (қозбаған күйі).
Слайд 38Әрекет потенциалдың негізгі қасиеттері:
Деполяризация потенциалының табалдырық мәнінің болуы
Егер деполяризация потенциалы табалдырық
мәнінен үлкен болса, онда әрекет потенциал п.б.
Егер деполяризация потенциалының амплитудасы қозу табалдырығынан кіші болса, онда әрекет потенциалы болмайды.
Егер деполяризация потенциалының амплитудасы қозу табалдырығынан кіші болса, онда әрекет потенциалы болмайды.
Слайд 40Рефрактерлік период, әрекет потенциалдың пайда болу уақытындағы мембрананың қозбаған кезеңі
және қозудан кейінгі қалдық құбылыстар.
Қозу кезеңінде мембрана кедергісі кемиді (тыныштық күйде кальмар аксонында 0,1 Ом -нен қозу кезеңінде 0,0025 Ом м2 –ге дейін).
Қозу кезеңінде мембрана кедергісі кемиді (тыныштық күйде кальмар аксонында 0,1 Ом -нен қозу кезеңінде 0,0025 Ом м2 –ге дейін).
Слайд 41Қозу кезінде натрий иондары үшін мембрананың өтімділігі күрт артады.
Қозу
кезеңінде
Тыныштық потенциал кезінде әр түрлі иондар үшін мембрананың өтімділік коэффициенттері:
Слайд 42ӘП бірнеше фазадан тұрады: потенциал оң бағытқа қарай тез артады. Арту
барысында жасушалық мембрана өзінің қалыпты зарядын (поляризациясын) жоғалтады- деполяризация фазасы.
Слайд 43Деполяризация қисығы нолдік сызықтан өтіп, мембраналық потенциал оң болады.
Осы оң
фазаны ӘП –ң инверсиясы деп аталады.
Әрекет потенциалының максимал мәні 30…40 мВ – ге жетеді.
Әрекет потенциалдың төмендеп, бастапқы қалпына келуін реполяризация кезеңі деп атайды.
Әрекет потенциалының максимал мәні 30…40 мВ – ге жетеді.
Әрекет потенциалдың төмендеп, бастапқы қалпына келуін реполяризация кезеңі деп атайды.
Слайд 44Нерв талшықтарында әрекет потенциалдың реполяризация кезеңінде «іздік» потенциалдары байқалады.
Реполяризация кезеңінің соңында
потенциалдың күшеюін гиперполяризация деп атайды.
Слайд 45 Қозу үрдісі
ӘП және оның фазалары:
1 — деполяризация,
2
— инверсия,
3 —реполяризация,
4 — іздік поляризация.
Б — натрий каналдарының қақпасы (m және h).
В — калий каналдарының қақпасы және олардың ӘП әр кезеңіндегі болу шарттары
3 —реполяризация,
4 — іздік поляризация.
Б — натрий каналдарының қақпасы (m және h).
В — калий каналдарының қақпасы және олардың ӘП әр кезеңіндегі болу шарттары
Слайд 46Жергілікті жауап
2. Деполяризация. 3.
Реполяризация.
4. Теріс потенциал. 5. Оң потенциал.
4. Теріс потенциал. 5. Оң потенциал.
Әрекет потенциалының фазалары
Слайд 48Мембрана қозуы Ходжкин -Хаксли теңдеуімен сипатталады.
- мембрана арқылы өтетін ток, См - мембрананың сыйымдылығы, - мембрана арқылы өтетін иондар тогының қосындысы.
Слайд 50Нерв жасушасы – нейрон – жасуша денесінен (сома), бірнеше өсінділер –
дендриттерден және
шығару өсіндісі –
аксоннан тұрады.
Слайд 51
Нейронның құрылымы
Нейрондар — нерв жүйесінің негізігі элементі.
Жасушаның ұзын өсінділері нерв
импульстарын таратады.
Слайд 53
Нейрон денесінің диаметрі 4-5 –ден 135 мк-ге дейін болады. Нерв жасушасы
денесінің формасы да әр түрлі (дөңгелек, овалды, пирамидалы) күйге дейін өзгереді
Нерв жасушасының денесінен әр түрлі ұзындықтағы екі типті өсінділері шығады. Бір немесе бірнеше тармақталған өсінділер дентриттермен нерв импульстары нейрон денесіне беріледі.
Нерв жасушасының денесінен әр түрлі ұзындықтағы екі типті өсінділері шығады. Бір немесе бірнеше тармақталған өсінділер дентриттермен нерв импульстары нейрон денесіне беріледі.
Слайд 54Нерв жасушасы денесінен нерв импульсы
ұзын өсіндісі аксон бойынша таралады.
Аксонның негізгі функциясы –нейронды пайда болған импульстарды өткізу
Слайд 57Тірі ағзаларда эл.нерв импульстары нәтижесінде (ӘП)- ақпарат рецепторлардан ми нейрондарына және
одан бұлшық еттерге беріледі Нерв қоздырғышы ӘП генерациясынан басталып, ары қарай импульстар аксон нервімен таралады.
Слайд 58 Аксондар миелинді қабықшамен қапталады. Миелинді қабықша омдық кедергісі
жоғары 80% липидтерден және 20% ақуыздан тұрады.
Миелинді қабық жүйке талшығын тұтас жаппайды. Ол әрбір
бір мкм сайын үзіледі.
Бұл Ранвье үзілісі деп аталады.
Миелинді қабық жүйке талшығын тұтас жаппайды. Ол әрбір
бір мкм сайын үзіледі.
Бұл Ранвье үзілісі деп аталады.
Слайд 59Нерв талшықтарымен импульстың таралуы нерв талшықтарының құрылымымен анықталады.
Құрылымы өткізгіш ретінде аксоплазма,
электрлік изолятор ретінде
миелинді қабықша (диэлектрик)
қарастырылатын электр кабеліне ұқсайды.
миелинді қабықша (диэлектрик)
қарастырылатын электр кабеліне ұқсайды.
Слайд 61Олай болса, нерв талшықтары миелинді (майлы қабықты) (1) және миелинсіз (майлы
қабықсыз) (2)
болып бөлінеді
Олардың қозуды өткізу механизмдері бірдей емес.
болып бөлінеді
Олардың қозуды өткізу механизмдері бірдей емес.
Слайд 62Миелинді нерв талшықтарында қозу үрдісі тек Ранвье үзілісінде ғана пайда болады.
Қозу бір Ранвье үзілісінен екіншісіне секіріп өтеді (сальтаторлық)
Слайд 64
Миелинсіз нерв талшықтарында тығыз майлы қабықтар болмайды, оларда қозу үздіксіз
және өте жай өтеді.
Слайд 66Нерв талшығы бойымен қозудың таралуы
механизмі
I. Миелинсіз нерв талшығы;
- қозу
үздіксіз түрде таралады.
II. Миелинді нерв талшығы.
- қозу секірмелі түрде (сальт(аторлы) таралады.
II. Миелинді нерв талшығы.
- қозу секірмелі түрде (сальт(аторлы) таралады.
Слайд 67Әдебиеттер:
1. Арызханов Б.,Биологиялық физика,1990 ж.
2. Кошенов Б.К. Медициналық биофизика, ,2011г.
3.
Тиманюк В.А., Животова Е.Н. Биофизика, Киев, 2004г с..
4. Ремизов А.М. Медицинская и биологическая физика, М.,2010г.
5. Антонов В.Ф. Биофизика, М., 2006 г.
4. Ремизов А.М. Медицинская и биологическая физика, М.,2010г.
5. Антонов В.Ф. Биофизика, М., 2006 г.
Слайд 68Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
1.Тыныштық потенциалының пайда болуының механизмі қандай?
2.Мембраналық потенциалдарды өлшеу
әдістері қандай?
3. Әрекет потенциалының пайда болуының механизмі қандай?
4. Миеленді және миеленсіз қабықтың бір-бірінен ерекшелігі неде?
3. Әрекет потенциалының пайда болуының механизмі қандай?
4. Миеленді және миеленсіз қабықтың бір-бірінен ерекшелігі неде?
