Материя
Тараз Мемлекеттік Педагогикалық Институты
«Философия және әлеуметтік-саяси пәндер» кафедрасы
Дәріс жүргізуші:
филос.ғ.к., доцент Нұрадин Гүлхан Болатқызы
- Главная
- Разное
- Дизайн
- Бизнес и предпринимательство
- Аналитика
- Образование
- Развлечения
- Красота и здоровье
- Финансы
- Государство
- Путешествия
- Спорт
- Недвижимость
- Армия
- Графика
- Культурология
- Еда и кулинария
- Лингвистика
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Маркетинг
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Материя. Материя түсінігінің тарихи қалыптасуы презентация
Содержание
- 2. Дәріс сұрақтары Материя түсінігінің тарихи қалыптасуы. Материя
- 3. Табиғи әлем объективті, заңдылықты, қажетті,
- 5. Материя – адам санасы мен көрнісіне тәуелсіз
- 7. Материя құрылмайды және жоғалмайды, әрдайым кеңістікте шексіз
- 8. Материя – материализмнің негізгі ұғымы. Материя
- 9. Материя диалектикалық-материалистік тұрғыдан алғанда, объективті
- 10. Әлемде материяның күйімен түрін, қасиетін немесе
- 11. Идеалистер тарапынан МАТЕРИЯ - құдайлық ерік, абсолюттік
- 12. Объективті идеалист Платон материя енжарлықтың бастамасы деп
- 13. Әлем танымдық-зерттеушілік тұрғыдан әлем үш деңгейге бөлінеді: мега әлем, макроәлем, микроәлем.
- 14. Әлем органикалық емес материалдық жүйе: элементарлық бөлшектер
- 15. Қазіргі заманғы ғалымдардың көзқарасы бойынша материяның негізгі
- 16. Бірақ материя тек бұл формалармен шектелмейді, олай
- 17. Ол Эйнштейннің салыстырмалы теориясында жақсы сипатталды.
- 18. материяның электрлік табиғаты практикада қолданылды: телеграф, телефон,
- 19. Электрлендіру ғасыры басталды.
- 20. ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы
- 21. Қарапайым бөлшектер: 80 түр; Өте аз
- 22. Материя – ол барлық формалардың реалды мүмкіндіктері
- 23. Материалды әлем үш сфераға бөлінеді: Тірі емес
- 24. Тірі табиғат деңгейі: клеткалыққа дейін (ДНК,РНК, белоктар),
- 25. Социум деңгейі: индивид, отбасы, әртүрлі деңгейдегі ұжым,
Дәріс сұрақтары Материя түсінігінің тарихи қалыптасуы. Материя және оның негізгі формалары. Материя құрылымы мен күрделілігі. Материя күйінің өзгеруі. ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы химия мен физика саласындағы жаңалықтар
Слайд 1
22 дәріс
Материя
Материя
Слайд 2Дәріс сұрақтары
Материя түсінігінің тарихи қалыптасуы.
Материя және оның негізгі формалары.
Материя құрылымы мен
күрделілігі.
Материя күйінің өзгеруі.
ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы химия мен физика саласындағы жаңалықтар
Материя күйінің өзгеруі.
ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы химия мен физика саласындағы жаңалықтар
Слайд 3
Табиғи әлем объективті,
заңдылықты, қажетті, адам санасынан
тәуелсіз, бүтіндей алғанда ғарыш
мәңгі, шексіз,
ал жекелеген құрамдастар – шектеулі, өткінші.
Табиғат пен ғарыш әлемі субстанционалды.
Барлығының негізі – материя.
ал жекелеген құрамдастар – шектеулі, өткінші.
Табиғат пен ғарыш әлемі субстанционалды.
Барлығының негізі – материя.
Слайд 5Материя – адам санасы мен көрнісіне тәуелсіз объективті шындық.
Материя қозғалыстың
формасы мен барлық мүмкіндігі бар қасиеттердің субстанционалды негізі болып табылатын шынайы тіршілік ететін объектлердің шексіз көпшілігін және әлем жүйесін қамтиды.
Слайд 7Материя құрылмайды және жоғалмайды, әрдайым кеңістікте шексіз әрі уақытта, өзінің құрылымдық
көрінісінде қозғалыспен өте тығыз байланысты, таусылмайтын, өшпейтін өзіндік дамуға ие.
Ол белгілі бір кезеңде, белгілі бір жағдайда өмірдің пайда болуымен ойлаушы тіршілік иелерінің бар болуына негіз бола алады.
Ол белгілі бір кезеңде, белгілі бір жағдайда өмірдің пайда болуымен ойлаушы тіршілік иелерінің бар болуына негіз бола алады.
Слайд 8Материя – материализмнің негізгі ұғымы.
Материя атрибутивті: қозғалыс даму, өзгеріс, мәңгілік,
шексіздік, таусылмастық, объективтілік, қайталанбастық және т.б.
Материя күрделі құрылым
Слайд 9Материя диалектикалық-материалистік
тұрғыдан алғанда,
объективті нақты және
түрі жағынан алғанда заттай,
энергиялық, т.б. яғни сапалық-сандық
алуан түрлі өзінің
акциденциалдық-функционалдық
көріністерінде таусылмайды.
Ол жалпы универсум.
Слайд 10Әлемде материяның күйімен
түрін, қасиетін немесе
қозғалыс формасын дәл
анықтайтын ештеңе жоқ.
Слайд 11Идеалистер тарапынан МАТЕРИЯ - құдайлық ерік, абсолюттік идея, рух, энергия.
Сенсуалист
Д.Беркли мен Д.Юм материя ұғымы мүлде керек емес десе, позитивистер материя ұғымы тәжірибеде сыналуы қажет емес, себебі ол жүйелі емес деп есептеді.
Слайд 12Объективті идеалист Платон материя енжарлықтың бастамасы деп анықтама берді.
Гегель: табиғат кеңістікте
көсілген, бірақ ол уақыт бойынша дамымайды деп
анықтама берді.
анықтама берді.
Слайд 13Әлем танымдық-зерттеушілік тұрғыдан әлем
үш деңгейге бөлінеді:
мега әлем, макроәлем, микроәлем.
Слайд 14Әлем органикалық емес материалдық жүйе: элементарлық бөлшектер мен өзгерістер, яғни субэлементарлы,
атомдық ядролар, атомдар, молекулалар, макроскопиялық денелер, геологиялық түзілімдер т.б..
Материяны затқа немесе атомға теңестіру дұрыс емес, ол – электромагнитті және гравитационды поля, оны түсіндіру қиын, себебі оның құрылымы өте күрделі.
Материяны затқа немесе атомға теңестіру дұрыс емес, ол – электромагнитті және гравитационды поля, оны түсіндіру қиын, себебі оның құрылымы өте күрделі.
Слайд 15Қазіргі заманғы ғалымдардың көзқарасы бойынша материяның негізгі формалары:
Тірі емес табиғат жүйесі;
(қарапайым бөлшектер және поля, атомдар, молекулалар, макроскопиялық денелер, әртүрлі ережедегі космостық жүйелер);
Биологиялық жүйе; (адамға дейінгі барлық биосфера, микроорганизмдер);
Әлеуметтік ұйымдасқан жүйе; (адам, қоғам).
Биологиялық жүйе; (адамға дейінгі барлық биосфера, микроорганизмдер);
Әлеуметтік ұйымдасқан жүйе; (адам, қоғам).
Слайд 16Бірақ материя тек бұл формалармен шектелмейді, олай болса, шексіз әлемде материяның
шексіз түрі бар.
Ол адам санасы жетпейтін түрлі қасиетке ие.
Ол адам санасы жетпейтін түрлі қасиетке ие.
Слайд 17Ол Эйнштейннің салыстырмалы теориясында жақсы сипатталды.
Нәтижесінде ХІХ ғ. аяғында материяның
атомистік концепциялық құрылымы өз шегіне жетіп, атомның бөлінетіндігі және оның ядро, электрон сияқты қарапайым электрлендірілген белсенді бөлшектерден тұратыны анықталды.
Слайд 18материяның электрлік табиғаты практикада қолданылды: телеграф, телефон, радио, электрлі жарық, динамомашиналар,
электр двигительдер т.б.
пайда болды
пайда болды
Слайд 20ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы химия мен физика саласындағы
жаңалықтар
Рентген сәулесі, бұрынғы материяның ене алмауы идеясын жоққа шығарды.
Электрон ашық түрде қабылданып, уранның өз ерікті сәулеленуі, радиоактивті атомдардың құлдырауы және жарық қысымы өлшенді.
Осылардың барлығы электромагнитті массаны дәлелдеді.
Ең бастысы материяны бұрынғы заттық ұғымнан ерекшелендіретін және материяның күйін сипаттайтын «поля» ұғымы п.б.
Слайд 21Қарапайым бөлшектер: 80 түр;
Өте аз уақыт өмір сүретін бөлшектер: жүзге
жуық.
Қарапайым бөлшектердің тыныштықтағы салмағы және ұқсастықтары бойынша былай бөлінеді:
лептондар – жеңіл бөлшектер;
мезондар – орта бөлшектер;
бариондар – ауыр бөлшектер;
фотондар – ешқандай тыныштық салмағы жоқ.
Қарапайым бөлшектердің тыныштықтағы салмағы және ұқсастықтары бойынша былай бөлінеді:
лептондар – жеңіл бөлшектер;
мезондар – орта бөлшектер;
бариондар – ауыр бөлшектер;
фотондар – ешқандай тыныштық салмағы жоқ.
Слайд 22Материя – ол барлық формалардың реалды мүмкіндіктері емес, ол болмыстағы олардың
шындығы.
Әлем және әлемдегі барлық нәрсе – хаос емес, заңды ұйымдасқан жүйе, жүйелер иерархиясы.
Материяның құрылымы астарында тұтастылықтың ішкі бөлінісі мен тұтастық құрамындағы элементтер байланысының заңды тәртібі жатыр.
Әлем және әлемдегі барлық нәрсе – хаос емес, заңды ұйымдасқан жүйе, жүйелер иерархиясы.
Материяның құрылымы астарында тұтастылықтың ішкі бөлінісі мен тұтастық құрамындағы элементтер байланысының заңды тәртібі жатыр.
Слайд 23Материалды әлем үш сфераға бөлінеді:
Тірі емес табиғат деңгейі: субмикроэлементтік, микроэлементтік, ядролық,
молекулярлық, макродеңгейлік, планеталық, планета жүйелік, галактика, галактика жүйесі, мегагалактика, дүние және толық әлем.
Слайд 24Тірі табиғат деңгейі:
клеткалыққа дейін (ДНК,РНК, белоктар), клеткалар, көпклеткалы организмдер, түрлер мен
популяциялар, биоциоздар, биосфера.
Слайд 25Социум деңгейі:
индивид, отбасы, әртүрлі деңгейдегі ұжым, әлеуметтік топтар, этностар, ұлттар, нәсілдер,
мемлекет, мемлекет одақтары, қоғам және барлық адамзат.
