Теломерлер. Теломеразалық белсенділік презентация

Ж.П.
103-топ ЖМФ.
Тексерген: Аманова Г.С.



Қарағанды 2010ж

ДНҚ-ның соңындағы аймақтар, олар нуклеотидтердің бірізділігінің қайталануынан тұрады,

есебінен жүреді.
Бұл белоктардың қарапайым гистондардан аырмашылығы олар нуклеосомды глобулаларды түзбейді. Қысқа теломерлерде нуклеосомды құрылым табылмаған. Ал тышқанның ұзын теломерлері нуклеосомды ұйымға ие.

белок аналогы TRF 1 (сүтқоректілерде). Осы белоктардың арқасында теломерлер тығыз қалыпқа ие, яғни гетерохроматин фракциясына қатысты.
S-фазада белок TRF 1 қандайда бір сигналға жауап ретінде теломерадан диссоциацияланады-оның ұзаруы басталады

ламиналаларға да бекітілуі мумкін (ішкі ядролы мембранамен байланысқан пластинкаға).
ДНҚ теломерасы бірнеше жіп түзеді, матриксте фиксирленген; теломерлер қысқарған сайын «жапырақшалар» саны азаяды.

дұрыс ориентациясы үшін маңызды және бұл жағдай мейоз кезінде байқалады.
Теломерлер қыздық екі елі хроматидті жалғастырады (S-фазадан соң хромосомада түзілетін).

(немесе ALT), онда теломерлердің болуы ДНҚ-ның генетикалы маңызды аймақтарының репликацияланбай қалуынан сақтайды.
Егер де клеткада теломеразалы белсенділік болса, онда тағы да бір мүмкіндік пайда болады-үзілген хромосомалар соңдарының тұрақтануы.

мүмкін. Бұл белоктар теломерлі ДНҚ мен ферменттердің әсерлесуін төмендетеді.
Эффект положения. Бұл ядро қабықшасына жақындығына негізделуі мүмкін. Олевников А.М. гипотезасы бойынша, бұл қабықшада Са – каналы орналасуы мүмкін, жәні Са иондарының ағыны белоктар мен оларға жақын жатқан гендердің өзара қатынасына әсер етеді.

Олар теломераза белсенділігінің жойылуынан кейінгі клетка бөлінісінің санын санайды. Әрбір бөліну теломердің 50-60 н.ж. қысқаруына алып келеді. Клетка үшін қанша рет бөлінгені емес, ал оның критикалық қысқаруының қалғаны маңызды.

қарағанда бұл «геномның мағынасыз» аймақтары. Теломерлер клетканың әрбір бөлінуінің нәтижесінде қысқарып отырады. Яғни теломерлі аймақтардың ұзындығы клетканың «жасын» анықтайды - теломер «құйрығы» неғұрлым қысқа болса, соғұрлым оның жасы үлкен болады.

болжамды 15 жылдан кейін тәжірибе жүзінде ағылшын ғалымы Говард Гук дәлелдеді. Бірақ ересек ағзаның жүйке және бұлшықет клеткалары бөлінбейді, ал теломерлі аймақтары қысқармайды, олар тек қана қартайып өледі.
Теломерлер клеткалық бөлінудің счетчигі ретінде қызмет атқарады: олар қаншалықты қысқа болса, алғашқы клетка соншалықты көп бөлінген.
Теломердің қартаюы теориясын А.М.Оловников ұсынды.

арқылы, ДНҚ-ның
сызықтық молекулаларының
соңдарын қайта құру.

ұзартушы фермент.

теломерлер қысқарып отырады, нәтижесінде оның өліміне әкеп соқтырады.
1997 жылы Колорадо Университетінің ғалымдары теломераза генін алды.
Ал 1998 жылы Далластағы Техас университетінің Оңтүстік-Батыс медициналық орталығының зерттеушілері адамның тері клеткаларына, көру және қантамырлардың эпителилеріне теломераза генін енгізді.

соңына нуклеотидті тізбектерді тігіп отыруының арқасында клетка бөлінісінің нәтижесінде теломерлер ұзындығы өзгеріске ұшыраған жоқ. Осы әдіс арқылы ғалымдар қарапайым клеткалар өмірін бір жарым есеге ұзартуға қол жеткізді.

бірі. Ісік клеткаларының жойылмауы теломераза ферментінің жұмыс істеуінің арқасында. Өлмейтін ағза теориялық тұрғыдан көп жыл жасауы мүмкін, бірақ ол сөзсіз ісік ауруынан өледі.

«молекулярная биология».
Жимулев И.Ф. Соросовский образовательный журнал.1997 ж. № 1 (басылымда).