ауылшаруашылығы ғылымдарының докторы профессор
Лекция тақырыбы:
«КҮЙІСТІ МАЛ ҚОРЕКТЕНУІНДЕГІ
МЕСҚАРЫН МЕТАБОЛИЗМІ»
Астана қаласы
- Главная
- Разное
- Дизайн
- Бизнес и предпринимательство
- Аналитика
- Образование
- Развлечения
- Красота и здоровье
- Финансы
- Государство
- Путешествия
- Спорт
- Недвижимость
- Армия
- Графика
- Культурология
- Еда и кулинария
- Лингвистика
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Маркетинг
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Күйісті мал қоректенуіндегі месқарын метаболизмі презентация
Содержание
- 1. Күйісті мал қоректенуіндегі месқарын метаболизмі
- 2. Ғылыми ізденістері мал түлігі мен үй құсының
- 3. Лекция сұрақтары: 1 Месқарын метаболизмі мен симбиозын
- 4. 1 Сиыр сүті ...тілінде
- 5. Сүт түзілуі С Ү Т
- 9. ҚІЖ
- 10. Месқарын параметрлері Көлемі (сиымдылығы) ...
- 11. Микрофлораның орыналасуы: Бактериялардың 50%-ға дейіні –
- 12. Месқарын құрылысы
- 13. «Ү л к
- 14. С И М Б И О З
- 15. 2 Месқарын микрофлорасының сипаттамасы
- 16. Б
- 17. Көмірсулар (60-80%) ферменттелуі Жылдам ерігіш крахмал, қанттар
- 18. Қанға сіңірілген: СІРКЕ қышқылынан → СҮТ қанты,
- 19. Источник питательных
- 20. Оптималды метаболизмде: - ацетат / пропионат
- 22. 3 Месқарын функциясы / дисфункциясы Бақылау
- 23. Месқарын фунциясыың бұзылу белгілері: Сиыр
- 24. Месқарын метаболизмін оңтайландырушы «шикі» жасұнық
- 25. Жасұнық тек месқарында және тек ... …целлюлозаыдыратушы
- 26. - сүрлемнің аэробтық бұзылуы; көгерткіш саңырауқұлақтар дамуы;
- 27. Жасұнық жетіспеушілігі: - сиыр тәбеттін бұзып,
- 28. Жасұнық Ацетат
- 29. Жасұнық
- 30. Әр типті азықтандырудағы рН деңгейі
- 31. Әр түрлі азық жегендегі рН өзгеруі
- 32. Аумақты және құнарлы азық жегендегі рН өзгеруі
- 33. Жем қосындысын жегендегі рН
- 34. Месқарын рН
- 35. Гликолиз Бұзылуы гипер- және гипоглкемияға, ал май
- 36. Месқарын сіңіру барьері Сіңірілсе қанмен бауырға жеткізілетін
- 38. Бұзау ішінің өтуі
- 39. Месқарын эрозиясы
- 40. Тұяқ некрозы мен дерматиттер
- 41. Бауырдың майлануы, ламиниттер Кетозға шалдығу қаупін өсіріп, шудың дер кезінде бөлінбеуінен бұзаулауды қиындатады
- 42. 4 КҮЙІС
- 43. Сиырдың сілекей
- 44. ҚЗ бірдей жегендегі сілекей мөлшері:
- 46. Қажетті қоректік заттар жеткізіліп, оңтайлы
- 47. Ыдыраған протеиннің ~2/3 биологиялық құндылығы
- 48. NH3 баяу пайда болуы оның игерілімін өсіреді
- 51. ҰМҚ оңтайлы қатынасы Қышқылдар
- 52. Сүт / ет түзуіне оңтайлы ҰМҚ
- 53. ҰМҚ мөлшері Ірі азықтан → сірке қышқылы,
- 54. Түрлі азықтардың месқарындағы қортылуы мен өту жылдамдығы
- 55. Месқарыннан өту жылдамдығы
- 56. АӨ мен NorFor жүйесі АӨ: қор. қор.
- 57. ДИНАМИКАЛЫҚ БІРҚАЛЫПТЫЛЫҚ Клод Бернар
- 60. Әдебиет 1 Омарқожаұлы Н. Мал
- 61. Сұрақ бар МӨ?
Слайд 1 Сәкен (Садуақас) Сейфуллин атындағы
Қазақ агротехникалық университеті
ОМАРҚОЖАҰЛЫ Нұрберген,
Слайд 2Ғылыми ізденістері мал түлігі мен үй құсының азықтандыру құнарлығын арттыру, Қазақстан
биогеохимиялық өңірлерін картограммалау бағытында жүргізуде.
141 ғылыми және оқу-әдістемелік еңбектің авторы, оның ішінде 5 оқулық, 4 практикум, 7 оқу құралы, 3 ғылыми монография, NouXay өнертапқыш куәліктері мен ұсыныстары, анықтамалықтар мен түсіндірме сөздіктері бар
141 ғылыми және оқу-әдістемелік еңбектің авторы, оның ішінде 5 оқулық, 4 практикум, 7 оқу құралы, 3 ғылыми монография, NouXay өнертапқыш куәліктері мен ұсыныстары, анықтамалықтар мен түсіндірме сөздіктері бар
Профессор
ОМАРҚОЖАҰЛЫ
Нұрберген
Слайд 3Лекция сұрақтары:
1 Месқарын метаболизмі мен симбиозын зерттеу қажеттігі
2 Месқарындағы микробиологиялық
метаболизм өрісі
3 Месқарын метаболизмінің дисфункциясы
4 Месқарын метаболизмін оңтайландыру жолдары
3 Месқарын метаболизмінің дисфункциясы
4 Месқарын метаболизмін оңтайландыру жолдары
Слайд 9 ҚІЖ
Сиымы Ұзындығы
бөлімі % кг м
Мес+тақия қарын 67 +,-100
Жалбыршық 5 +,- 11
Ұлтабар 4 +,- 14
Аш ішек 21 +,- 45 +,- 46
Соқыр ішек +,- 7 +,- 0,9
Тоқ ішек 13 +,- 21 +,- 10
Жалпы 100 +,-198
бөлімі % кг м
Мес+тақия қарын 67 +,-100
Жалбыршық 5 +,- 11
Ұлтабар 4 +,- 14
Аш ішек 21 +,- 45 +,- 46
Соқыр ішек +,- 7 +,- 0,9
Тоқ ішек 13 +,- 21 +,- 10
Жалпы 100 +,-198
Слайд 10Месқарын параметрлері
Көлемі (сиымдылығы) ... 160…240 л
Жылуы
(температурасы) … +38…+42 ºС
Газдары, тәулігіне … 600…1100 л
Қышқылдығы (рН) … 5,5…6,8
Бактериалдық массасы ... ~ 10% (4-7 кг)
1 мл:~150 млрд. тірі жасуша микроорганизмдер
~ 103 - 105 саңырауқұлақ зооспорлары
1 г: ~ 1010 – 1011 бактериялар (микрофлора)
~ 105 - 106 қарапайымдылар (микрофауна)
Газдары, тәулігіне … 600…1100 л
Қышқылдығы (рН) … 5,5…6,8
Бактериалдық массасы ... ~ 10% (4-7 кг)
1 мл:~150 млрд. тірі жасуша микроорганизмдер
~ 103 - 105 саңырауқұлақ зооспорлары
1 г: ~ 1010 – 1011 бактериялар (микрофлора)
~ 105 - 106 қарапайымдылар (микрофауна)
Слайд 11Микрофлораның орыналасуы:
Бактериялардың 50%-ға дейіні –
месқарын сұйығында,
оның 75%-ға дейіні –
азық бөлшектеріне,
ал 5%-ға дейіні –
месқарын қабырғасына, саңырауқұлақтар мен қарапайымдылар колониясына жабысқан түрде
оның 75%-ға дейіні –
азық бөлшектеріне,
ал 5%-ға дейіні –
месқарын қабырғасына, саңырауқұлақтар мен қарапайымдылар колониясына жабысқан түрде
Слайд 14С И М Б И О З
М
А К Р О -
жылы қараңғы ылғалды сілтілі
О Р Т А
М И К Р О О Р Г А Н И З М Д Е Р
Аминқышқылдары Дәрумендер
МИКРОФЛОРА МИКРОФАУНА
О Р Т А
қ о р е к т і з а т т а р л ы
О Р Г А Н И З М
жылы қараңғы ылғалды сілтілі
О Р Т А
М И К Р О О Р Г А Н И З М Д Е Р
Аминқышқылдары Дәрумендер
МИКРОФЛОРА МИКРОФАУНА
О Р Т А
қ о р е к т і з а т т а р л ы
О Р Г А Н И З М
Слайд 16 Б А К Т Е
Р И Я Л А Р
/бүкіл микроб популяциясының 85%/
Жасұнық, крахмал, қант, протеин,
майды ыдыратады
ҰМҚ Н2 СО2 СН4 NН3 өндіреді
ҚАРАПАЙЫМДЫЛАР /10%/
Крахмал, қант, пектин, протеинді ыдыратады
ҰМҚ Н2 СО2 NН3 өндіреді
САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР /5%/
Жасұнық, пектин, қантты ыдыратады
/бүкіл микроб популяциясының 85%/
Жасұнық, крахмал, қант, протеин,
майды ыдыратады
ҰМҚ Н2 СО2 СН4 NН3 өндіреді
ҚАРАПАЙЫМДЫЛАР /10%/
Крахмал, қант, пектин, протеинді ыдыратады
ҰМҚ Н2 СО2 NН3 өндіреді
САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР /5%/
Жасұнық, пектин, қантты ыдыратады
Микроорганизмдер қызметі
Слайд 17Көмірсулар (60-80%) ферменттелуі
Жылдам ерігіш крахмал, қанттар ұшпалы органикалық (сірке, майлы, пропион)
май қышқылдырына (ҰМҚ) ыдыратылады
ҰМҚ мөлшері мен арақатынасы (СНО) көмірсулар типіне байланысты:
ҚАНТТАРДАН → МАЙЛЫ қышқылы
КРАХМАЛДАН → ПРОПИОН қышқылы
ЖАСҰНЫҚТАН → СІРКЕ қышқылы
түзіледі
ҰМҚ мөлшері мен арақатынасы (СНО) көмірсулар типіне байланысты:
ҚАНТТАРДАН → МАЙЛЫ қышқылы
КРАХМАЛДАН → ПРОПИОН қышқылы
ЖАСҰНЫҚТАН → СІРКЕ қышқылы
түзіледі
Слайд 18Қанға сіңірілген: СІРКЕ қышқылынан → СҮТ қанты, майы;
ПРОПИОН қышқылынан →
ЕТ майы өндіріледі
ҰМҚ сиыр Э мұқтаждығының
70-90% қамтамасыз етеді
ҰМҚ көп мөлшері газ көлемі
(~ 800 л СО2 + 400 л СН4) мен
сұйығының қышқылдығын өсіреді
(рН төмендетеді)
ҰМҚ сиыр Э мұқтаждығының
70-90% қамтамасыз етеді
ҰМҚ көп мөлшері газ көлемі
(~ 800 л СО2 + 400 л СН4) мен
сұйығының қышқылдығын өсіреді
(рН төмендетеді)
Слайд 19 Источник
питательных
веществ
Бактерии в рубце
Конечный
продукт
Целлюлоза Гемицеллюлоза
Небелковый азот
Крахмал сахар
Амино- кислоты
Переваривают клетчатку
Переваривают крахмал
Микробиальный белок, ЛЖК, аминокислоты, лактат, CO2, NH3, CH4
Кормим бактерии
Слайд 20Оптималды метаболизмде:
- ацетат / пропионат қатынасы
> 2,2 /
1 болып, 1 кг құрғақ заттан
3-7 моль ҰМҚ (3,4-7,8 МДж) өнеді
- фистуллалық әдіспен жүргізілген біздің бақылауымызда өгізшелер месқарнындағы газ көлемі:
рН=6,0 бақылау тобында - 0,8-1,4 см3
рН=6,3 тәжірибе тобында - 1,8-2,0 см3
3-7 моль ҰМҚ (3,4-7,8 МДж) өнеді
- фистуллалық әдіспен жүргізілген біздің бақылауымызда өгізшелер месқарнындағы газ көлемі:
рН=6,0 бақылау тобында - 0,8-1,4 см3
рН=6,3 тәжірибе тобында - 1,8-2,0 см3
Слайд 223 Месқарын функциясы / дисфункциясы
Бақылау әдістері:
қаптық, фистулалық, бақылау бастарын
сою, нутригеномика (чиптік)
Месқарындағы алмасу жылдамдығы – сағатына 6-8% болуы керек...
…одан төмен болса – ҚЗ желінуі кеміп,
…жоғары болса – қоректік заттар (крахмал) қорытылуы мен пайдаланымы төмендейді; сүт сауымы кеміп, құрамы, сиыр денсаулығы нашарлайды
Месқарындағы алмасу жылдамдығы – сағатына 6-8% болуы керек...
…одан төмен болса – ҚЗ желінуі кеміп,
…жоғары болса – қоректік заттар (крахмал) қорытылуы мен пайдаланымы төмендейді; сүт сауымы кеміп, құрамы, сиыр денсаулығы нашарлайды
Слайд 23Месқарын фунциясыың бұзылу белгілері:
Сиыр басының жылына > 30% (оның
> 8% бұзаулағаннан кейінгі 60 күнде) бракқа шығарылуы
Бұзаулауған 3-5% сиыр ұлтабарының ауытқуы
Сиырдың т.с. 2-2,5% құрайтын құрғақ зат жеу мөлшерінің бұзаулағаннан кейін күрт төмендеуі
Сиыр садырының сұйықтығы
Сиыр сүтінің сапасызданып (майының < 3.5%), денсаулығының нашарлауы
Бұзаулауған 3-5% сиыр ұлтабарының ауытқуы
Сиырдың т.с. 2-2,5% құрайтын құрғақ зат жеу мөлшерінің бұзаулағаннан кейін күрт төмендеуі
Сиыр садырының сұйықтығы
Сиыр сүтінің сапасызданып (майының < 3.5%), денсаулығының нашарлауы
Слайд 25Жасұнық тек месқарында және тек ...
…целлюлозаыдыратушы бактериялармен 20-70 сағат бойында ыдыратылады
Оның шамадан тыс мөлшері құрғақ зат пайдаланымын төмендетеді: 50% болса? тәулігіне 1,2 кг; 70% болса? 2 кг-ға жуық:
20% ШЖ - 20 кг ҚЗ ≈ 4 кг + Э шығыны + ҚЗ жеу тежелуі
20% ШЖ - 20 кг ҚЗ ≈ 4 кг + Э шығыны + ҚЗ жеу тежелуі
Слайд 26- сүрлемнің аэробтық бұзылуы;
көгерткіш саңырауқұлақтар дамуы;
микробиологиялық үдерістің күшті өрістеуі;
- сүрлемнің қатты
қышқылдануы (рН ≤ 4 болса буферлік қосынды қосады)
- суықтан қатқан сүрлем жегізу (месқарындағы t төмендетеді)
- суықтан қатқан сүрлем жегізу (месқарындағы t төмендетеді)
Жасұнық игерілуін төмендететін жағдайлар:
Слайд 27Жасұнық жетіспеушілігі:
- сиыр тәбеттін бұзып, сүт майын төмендетеді;
- асқорытуды
бұзып, мет ацидозға соқтырады;
- А дәруменінің әсерін аумақты азықта ~ 20%, құнарлы азықтада ~ 70% тежеп, ыдыратады;
- В тобы, К, С дәрумендері түзілуін төмендетеді;
месқарын эрозиясы, бауыр абсцессін туындатады;
ацидоз, кетоз, ламинит қаупін арттырады;
көбеюшілік мәселелері өсіреді (іш тастау, аборттар, эндотоксемия ж.б.)
- А дәруменінің әсерін аумақты азықта ~ 20%, құнарлы азықтада ~ 70% тежеп, ыдыратады;
- В тобы, К, С дәрумендері түзілуін төмендетеді;
месқарын эрозиясы, бауыр абсцессін туындатады;
ацидоз, кетоз, ламинит қаупін арттырады;
көбеюшілік мәселелері өсіреді (іш тастау, аборттар, эндотоксемия ж.б.)
Слайд 28 Жасұнық Ацетат /
Сүт
көлемі пропионат майлылығы
10-12 % 1 - 1,5 : 1 1,6 - 2 %
14-16 % 2 - 2,2 : 1 2,5 - 3 %
18-20 % 2,5 - 3 : 1 3,6 - 4 %
P.S. 18-20 % жасұнықтың 14% ірі азықтікі болуы тиіс
көлемі пропионат майлылығы
10-12 % 1 - 1,5 : 1 1,6 - 2 %
14-16 % 2 - 2,2 : 1 2,5 - 3 %
18-20 % 2,5 - 3 : 1 3,6 - 4 %
P.S. 18-20 % жасұнықтың 14% ірі азықтікі болуы тиіс
Жасұнық мөлшерінің ҰМҚ қатынасы мен өнім сапасына әсері
Слайд 29 Жасұнық рН
Ауытқуы
> 10 % ~ 5,5 Ацидоз
17-18 % ~ 6,5 Ацидозалды
21-24 % ~ 6,7-6,9 Алкалоз
> 10 % ~ 5,5 Ацидоз
17-18 % ~ 6,5 Ацидозалды
21-24 % ~ 6,7-6,9 Алкалоз
Жасұнық мөлшерінің месқарын сұйығының қышқылдығына әсері
Слайд 30Әр типті азықтандырудағы рН деңгейі
Целлюлозолитикалық
микрофлора
Амилолитикалық
микрофлора
Сүтқышқылды
бактериялар
7.0
6.5
6.0
5.5
5.0
4.5
Сүт қышқылы
Сірке қышқылы
Майлы қышқыл
Пропион қышқылы
Ацидоз алды
Ацидоз
Аумақты жемшөп
Құрамажем
Дән
pH
Слайд 32Аумақты және құнарлы азық жегендегі рН өзгеруі
рН төмендегенде целлюлоза
ыдыратушы бактериялар азаяды
Слайд 34 Месқарын рН төмендеуінен…
Типтік микрофлора, ең алдымен
целлюлоза- ыдыратушы бактериялар, қарапайымдылар зардап шегеді
Талассыз ортада олардың орнын зиянды
микрофлора мен көгертуші саңырауқұлақтар басады
3) Жасұнық ферменттациясы тежеліп, сірке
қыщқылы азайып, пропион ышқылы молаяды
4) Жасұнықтың месқарыннан өтуі баяулап,
азық желінуі кемиді
Талассыз ортада олардың орнын зиянды
микрофлора мен көгертуші саңырауқұлақтар басады
3) Жасұнық ферменттациясы тежеліп, сірке
қыщқылы азайып, пропион ышқылы молаяды
4) Жасұнықтың месқарыннан өтуі баяулап,
азық желінуі кемиді
Слайд 35Гликолиз
Бұзылуы гипер- және гипоглкемияға, ал май бұзылуымен қосылса - кетозға ұшыратады.
Негізгі белгісі – қан плазмасында ацетсірке, β-оксимайлы қышқылдар түріндегі кетон денелерінің шамадан тыс жиналуы, оны ацетон асқындырып, кетоацидозға айналады.
Шалдыққан малда гипогликемия, кетонемия, кетонурия, кетолактомия белгілері орын алады.
Бауырдағы гликогенездің түбелікті бұзылғанын қандағы сүт қышқылының – 2,2; пирожүзім қышқылының – 0,22; α-кетоглютар қышқылының – 0,02 мМоль/л асқаны көрсетеді.
Субклиникалық кетогенез (саулық қанында - 0,86 мМоль/л) азық көмірсулық құнсыздығын көрсетеді
Слайд 36Месқарын сіңіру барьері
Сіңірілсе қанмен бауырға жеткізілетін
патогендік микрофлора мен саңырауқұлақтар:
Fusibacterium necrophorum
Clostridium sporogenes
Bacillus
thiaminolyticus
Actinomyces pyogenes
Олардан туындайтын аурулар:
эндотоксиндер, микотоксиндер ж.б. (маститтер, метриттер)
Actinomyces pyogenes
Олардан туындайтын аурулар:
эндотоксиндер, микотоксиндер ж.б. (маститтер, метриттер)
Слайд 41Бауырдың майлануы, ламиниттер
Кетозға шалдығу қаупін өсіріп, шудың дер кезінде бөлінбеуінен
бұзаулауды қиындатады
Слайд 42 4 КҮЙІС ҚАЙЫРУ
Сиырдың күйіс қайыру мерзімі
ұзарған сайын сілтілі сілекей мөлшері молаяды
Сілекей құрамындағы натрий қос тотығы месқарын сұйығының қышқылдығын кемітіп рН деңгейін тұрақтандырады
Күйіс қайыру мерзіміне тәуелді бөлінетін сілекей көлемі жемқ жегенде азаяды
Біркелкі құрамдағы азықтар тәулік бойы жегізілген жағдайда месқарын сұйығығың
рН тұрақты деңгейде болады
Сілекей құрамындағы натрий қос тотығы месқарын сұйығының қышқылдығын кемітіп рН деңгейін тұрақтандырады
Күйіс қайыру мерзіміне тәуелді бөлінетін сілекей көлемі жемқ жегенде азаяды
Біркелкі құрамдағы азықтар тәулік бойы жегізілген жағдайда месқарын сұйығығың
рН тұрақты деңгейде болады
Слайд 43
Сиырдың
сілекей
(рН ~ 8,4)
бөлуі:
Демалу
кезінде…
0,1-0,15;
Азық жеу
кезінде…
0,18-0,22 ;
Күйіс
қайыруда
0,18-0,27
л/мин.
Демалу
кезінде…
0,1-0,15;
Азық жеу
кезінде…
0,18-0,22 ;
Күйіс
қайыруда
0,18-0,27
л/мин.
Слайд 45
1 кг құрғақ затына:
пішен + жемге – 17 л; пішенге – 32 л;
сүрлемге - 14 л (26-39% аз);
20 кг:
қызылшаға-1,4; көкке-9,2; сұлыға - 24,6 л
Аумақты жемшөп / құнарлы жем қатынасы 6/4 болса ~ 200 л бөлінетін сілекей мөлшері:
- ҚЗ 20%-дан аз көкшөп, сүрлемге → 50%; жемге → 20% кеміп, сумен 3 : 1 қатынаста араласқан қосындыға – мүлдем тоқтатылады
пішен + жемге – 17 л; пішенге – 32 л;
сүрлемге - 14 л (26-39% аз);
20 кг:
қызылшаға-1,4; көкке-9,2; сұлыға - 24,6 л
Аумақты жемшөп / құнарлы жем қатынасы 6/4 болса ~ 200 л бөлінетін сілекей мөлшері:
- ҚЗ 20%-дан аз көкшөп, сүрлемге → 50%; жемге → 20% кеміп, сумен 3 : 1 қатынаста араласқан қосындыға – мүлдем тоқтатылады
Сілекей бөлінуі:
Слайд 46 Қажетті қоректік заттар жеткізіліп, оңтайлы қышқылдық болған жағдайда, месқарында
пайдалы микробтық баланс қалыптасып, микробтық ассоциацияның
▼ әсерлендірілуінен: ▼
- ферментациялау үдерісі өрістейді
- месқарындағы қоректік заттар айналымы қалыптасады;
- рацион құрғақ затының желінуі молаяды;
- микробтік түзу өседі
▼ әсерлендірілуінен: ▼
- ферментациялау үдерісі өрістейді
- месқарындағы қоректік заттар айналымы қалыптасады;
- рацион құрғақ затының желінуі молаяды;
- микробтік түзу өседі
Слайд 47 Ыдыраған протеиннің ~2/3 биологиялық құндылығы жоғары жаңа бактериялар ұрпақтарын
өсіруге пайдаланады
Протеин ыдыраушылығының балансы:
МАБ = Ыдыраған азық ақуызы – Микробтық ақуыз
Ыдырамаған протеин мен микробтық түзу ақуызын ұлтабар мен ішек сөлі ферменттері ыдыратып, сіңіріледі
N, аминқышқылдарының жетіспеушілігі микробтар өсуін шектеп потенциалды ыдыратылатын қоректік заттардың месқарыннан транзитті өтуіне әкеледі
Протеин ыдыраушылығының балансы:
МАБ = Ыдыраған азық ақуызы – Микробтық ақуыз
Ыдырамаған протеин мен микробтық түзу ақуызын ұлтабар мен ішек сөлі ферменттері ыдыратып, сіңіріледі
N, аминқышқылдарының жетіспеушілігі микробтар өсуін шектеп потенциалды ыдыратылатын қоректік заттардың месқарыннан транзитті өтуіне әкеледі
Слайд 48NH3 баяу пайда болуы оның игерілімін өсіреді
Игерілмеген NH3 руминогепатикалық айналым бойынша
бауырда залалсыздандырылып, сілекейдің ¾ бөлігі зәрлік N тұратын игерімді N көзіне айналады
Сілекей N месқарын N 1/10 бөлігін құрайды
Бауырда байланбаған N эәрлік түрінде қанға
енеді; оның шектік деңгейі 50 мг% аспауға тиіс
Орг. зат қорытылуы…> 70% асып сиыр протеиндік мұқтаждығының 80%, аминқышқылдық мұқтаждығының 60-80%;
және протеин мен Э ½ целлюлозаыдыратушы микрофлора есебінен жеткізіледі
Сілекей N месқарын N 1/10 бөлігін құрайды
Бауырда байланбаған N эәрлік түрінде қанға
енеді; оның шектік деңгейі 50 мг% аспауға тиіс
Орг. зат қорытылуы…> 70% асып сиыр протеиндік мұқтаждығының 80%, аминқышқылдық мұқтаждығының 60-80%;
және протеин мен Э ½ целлюлозаыдыратушы микрофлора есебінен жеткізіледі
Слайд 51ҰМҚ оңтайлы қатынасы
Қышқылдар Сүт
Ет
түзуіне түзуіне
Сірке 60 % 45 %
Пропион 20 % 35 %
Майлы 20 % 20 %
Месқарын микрофлорасы жаңа рационға 2-3
(мах. 6) аптада бейімделетінін ескеру керек
түзуіне түзуіне
Сірке 60 % 45 %
Пропион 20 % 35 %
Майлы 20 % 20 %
Месқарын микрофлорасы жаңа рационға 2-3
(мах. 6) аптада бейімделетінін ескеру керек
Слайд 53ҰМҚ мөлшері
Ірі азықтан → сірке қышқылы, шырынды және құнарлы азықтан →
пропион қышқылы өндіріледі
Азық ақуызы, майы сірке қышқылын тежеп, пропион мен майлы қышқылдарды көбейтеді
Пропион қышқылынан гликогенезде глюкоза түзілсе, майлы қышқыл кетондары арқылы Э айналады, ал одан көп мөлшері зиянды:
месқарын сұйығында - 2-3, қанда – 4-6, сүтте – 6-8, зәрде - 9-10 мг% асса қандағы бос май қышқылдар көлемін молайтып ацидозға ұшыратады
Ацидозда ж/ө сиырға Э жетіспей, аяғына дейін ыдырамайтын дене майы жұмсала бастайды да кетогнез күшейеді
Азық ақуызы, майы сірке қышқылын тежеп, пропион мен майлы қышқылдарды көбейтеді
Пропион қышқылынан гликогенезде глюкоза түзілсе, майлы қышқыл кетондары арқылы Э айналады, ал одан көп мөлшері зиянды:
месқарын сұйығында - 2-3, қанда – 4-6, сүтте – 6-8, зәрде - 9-10 мг% асса қандағы бос май қышқылдар көлемін молайтып ацидозға ұшыратады
Ацидозда ж/ө сиырға Э жетіспей, аяғына дейін ыдырамайтын дене майы жұмсала бастайды да кетогнез күшейеді
Слайд 54Түрлі азықтардың месқарындағы қортылуы мен өту жылдамдығы
Азық ҚК, Өту мерзімі,
түрі % сағат
Сабан 40 40-55
Пішендеме 55 30-40 Сапалы сүрлем 70 18-24 Жоңышқа 70 12-18 Көкшөп 70 18-24
Нашар пішен 50-55 30-40
Астық тұқ-р дәні 80 12-14
Қызылша, турнепс 85 2-6
Сірне (мелясса) 95 0,5
түрі % сағат
Сабан 40 40-55
Пішендеме 55 30-40 Сапалы сүрлем 70 18-24 Жоңышқа 70 12-18 Көкшөп 70 18-24
Нашар пішен 50-55 30-40
Астық тұқ-р дәні 80 12-14
Қызылша, турнепс 85 2-6
Сірне (мелясса) 95 0,5
Слайд 56АӨ мен NorFor жүйесі
АӨ: қор. қор. заттар өнімдік әсерінің Σ есептелінетін
тұрақты көрсеткіш
NorFor: азық хим. құрамы + месқарыннан өту V + месқарын мен тоқ ішектегі түзу + ҚІЖ бөлімдеріндегі қорытылуды ескеретін өзгергіш көрсеткіш
Негізгі айырмашылық – азық құрамы мен месқарын метаболизімін синхрондауға мүмкіндік туғызатын аумақты жемшөп көмірсуларының ерігіш фракцияларын + ферментация өнімдерін (сүрлем сүт қышқылы ж.б.) + қалдықтағы көмірсуларды (пектиндер қанттар ж.б.) есепке алуда
NorFor: азық хим. құрамы + месқарыннан өту V + месқарын мен тоқ ішектегі түзу + ҚІЖ бөлімдеріндегі қорытылуды ескеретін өзгергіш көрсеткіш
Негізгі айырмашылық – азық құрамы мен месқарын метаболизімін синхрондауға мүмкіндік туғызатын аумақты жемшөп көмірсуларының ерігіш фракцияларын + ферментация өнімдерін (сүрлем сүт қышқылы ж.б.) + қалдықтағы көмірсуларды (пектиндер қанттар ж.б.) есепке алуда
Слайд 57 ДИНАМИКАЛЫҚ БІРҚАЛЫПТЫЛЫҚ Клод Бернар (1859)
С Ы Р Т
Қ Ы О Р Т А
О Р Г А Н И З М
хим. құрамы, физ.-химия қасиеттері:
изо ...тония ...гидрия ...иония ...термия
О Р Г А Н И З М
С Ы Р Т Қ Ы О Р Т А
О Р Г А Н И З М
хим. құрамы, физ.-химия қасиеттері:
изо ...тония ...гидрия ...иония ...термия
О Р Г А Н И З М
С Ы Р Т Қ Ы О Р Т А
Г О М Е О С Т А З Дж.Кенон (1939)
Слайд 60Әдебиет
1 Омарқожаұлы Н. Мал азығын бағалау және малды азықтандыру /
Оқулық.- Алматы: Издат-Маркет, 2005.- 288 б.
2 Омарқожаұлы Н. Мал азықтандыру / Оқулық.- Алматы: Қайнар, 1998.- 192 б.
3 Омарқожаұлы Н. Малды құнарлы азықтандыру / Оқу құралы.- Алматы, 1993.- 161 б.
4 Омарқожаұлы Н. Малды тиімді азықтандырудың ғылыми негіздері / Монография.- Алматы: 2001.- 98 б.
2 Омарқожаұлы Н. Мал азықтандыру / Оқулық.- Алматы: Қайнар, 1998.- 192 б.
3 Омарқожаұлы Н. Малды құнарлы азықтандыру / Оқу құралы.- Алматы, 1993.- 161 б.
4 Омарқожаұлы Н. Малды тиімді азықтандырудың ғылыми негіздері / Монография.- Алматы: 2001.- 98 б.
